اخبار محرمانه - فرهیختگان / «زمان واکنش نامتقارن بولیواری» عنوان یادداشت روز در روزنامه فرهیختگان به قلم سیدمهدی طالبی است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا درحالتوسعه مرحلهبهمرحله تنش با ونزوئلاست. در اولین مرحله واشنگتن، کاراکاس را به ساماندهی گروههای تبهکار و قاچاقچی در خاک خود متهم کرده و درپی آن برای دستگیری نیکلاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، ۵۰ میلیون دلار جایزه تعیین شد. در مرحله یا بخش دوم از طراحی، گسیل ناوگان نظامی، تفنگداران دریایی، استقرار اف-۳۵ ها در فرودگاهی نزدیک به ونزوئلا و سپس اعزام ناوهواپیمابر صورت گرفتند. در مرحله سوم، آمریکا هدفگیری قایقهای کوچک را به بهانه نقش آنها در قاچاق مواد مخدر کلید زد. در مرحله چهارم که چند روزی است شروع شده تمرکز بر توقیف و دزدیدن نفتکشهاست. آمریکا نخستین نفتکش را در روز پنجشنبه هفته گذشته (۲۰ آذر ۱۴۰۴) توقیف کرد. نفتکش اسکیپر جزء کشتیهای غولپیکر است و در بنادر ونزوئلا یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت را بارگیری کرده بود. این نفتکش پیش از توقیف ۲۰۰ هزار بشکه نفت را به نفتکشی منتقل کرد که راهی کوبا بود و آمریکا با مصادره نفتکش، صاحب یکمیلیون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت شد. تعداد کل نفتکشهای حاضر در سواحل به گزارش رویترز به ۳۹ مورد میرسد که حامل ۱۱ میلیون بشکه نفتند. تقریباً نصف این تعداد، نفتکشهایی هستند که خود یا محمولهای که دارند، شامل تحریم میشوند. مقامات آمریکایی میگویند ۱۸ نفتکش حامل نفت تحریمشده در ونزوئلا حضور دارند که هشت مورد آنها جزء کشتیهای بزرگ با قابلیت حمل تا دومیلیون بشکه نفتند. یکی از مشاوران دونالد ترامپ به پایگاه خبری گفته که «ما باید منتظر بمانیم تا آنها حرکت کنند. آنها در اسکله نشستهاند. بهمحض اینکه حرکت کنند، به دادگاه میرویم، حکم میگیریم و سپس آنها را دستگیر میکنیم. اما اگر ما را خیلی منتظر بگذارند، ممکن است حکمی برای بردن آنها از آنجا، در آبهای ونزوئلا، دریافت کنیم.»
طرح نفتی ضدونزوئلا با محوریت نفتکشها چگونه کار میکند؟
برای فهم سیاست جدید آمریکا علیه نفتکشهای حامل نفت ونزوئلا نکات ذیل اهمیت دارند.
بازار ![]()
1- در حال حاضر تنها طرفی که میتواند نفت ونزوئلا را منتقل کند، شرکت نفتی آمریکایی «شورون» است. ونزوئلا از مدتها قبل دارای شبکهای از پمپهای بنزین در آمریکا بوده و نقش مهمی در تأمین سوخت مورداستفاده مردم این کشور دارد. اقدام ترامپ در توقیف نفتکشها باعث شده نفت این کشور به دلیل ریسک بالا با کاهش قیمت مواجه شود که این مسئله نیز به نفع شرکت شورون تمام شده است. بلومبرگ گزارش کرده شورون پس از توقیف یک نفتکش ونزوئلایی توسط نیروهای آمریکایی، بیسروصدا قیمت نفت خام فروخته شده به پالایشگاههای آمریکایی را کاهش داد. مقدار دقیق این کاهش قیمت توسط شورون مشخص نیست؛ اما گفته میشود چین که تا پیشازاین در هر بشکه ۱۴ تا ۱۵ دلار تخفیف میگرفت، حالا ۲۱ دلار تخفیف میگیرد.
2 - صنعت نفت ونزوئلا دارای مشکلات ذاتی و تحریمی است که باعث کاهش سود این کشور شدهاند. هزینه برداشت نفت به ۲۰ دلار در هر بشکه میرسد که یکی از بالاترین اعداد در جهان است، بهعنوان نمونه هزینه برداشت هر بشکه نفت در ایران بین ۷ تا ۱۰ دلار است که یکسوم تا نصف ونزوئلاست. مشکل دوم به گرید سنگین نفت این کشور باز میگردد که نیازمند اقداماتی پیش از ارسال برای مشتریان است؛ ونزوئلا در سالهای اخیر با واردات نفت از دیگر کشورها آن را با نفت خود مخلوط میکرد تا محصول نهایی قابلصادرات باشد. معضل سوم عدم سرمایهگذاری و فرسودگی تجهیزات این کشور به دلیل تحریمهای طولانیمدت و گسترده است.
توقیف نفتکشها و تهدیدها، سود فروش نفت را برای این کشور بیشتر از گذشته، کاهش داده است. قیمت نفت ونزوئلا ۶۲ دلار تعیین شده است. اگر ۲۰ دلار هزینه برداشت از آن کم شود، عایدی دولت به ۴۲ دلار میرسد؛ اما در عمل سود بسیار کمتر از این مقدار است. با توجه به اینکه چین بهعنوان بزرگترین خریدار نفت ونزوئلا، ۲۱ دلار تخفیف میگیرد، این کشور در هر بشکه به ۲۱ دلار سود خواهد رسید؛ سودی که باید هزینه حملونقل، بیمه و پالایش ابتدایی را نیز از آن کاست. حرکت آمریکا ۶ دلار در هر بشکه قیمت نفت ونزوئلا را کاهش داده که این میزان معادل ۱۰ درصد قیمت هر بشکه و ۲۰ درصد سود از هر بشکه است. اکنون دولت از هر بشکه ۲۱ دلار سود کسب میکند، درحالیکه پیشازاین ۲۷ دلار سود میبرد.
3 - ضربه اقتصادی آمریکا به نفت ونزوئلا یک زاویه دیگر هم دارد. مشتریان با تحول جدید خواهان انعطاف دولت در دریافت پیشپرداختها، اخذ جریمه تأخیر در بارگیری و دیگر مزایا هم شدهاند.
4 - دولت ترامپ در حال نشان دادن دورنمایی از خفگی کامل صنعت نفت ونزوئلا با تهدید به توقیف کامل نفتکشها در سواحل این کشور است.
5 - میانگین صادرات نفت ونزوئلا ۸۵۰ هزار بشکه در روز است. با توجه به سود ۲۱ دلاری در هر بشکه، این کشور روزانه ۱۷ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار درآمد خواهد داشت. در این صورت رقم سالانه صادرات به 6.5 میلیارد دلار میرسد. تحقق این عدد نیز با توجه به تهدیدها محل تردید بوده و اگر کاراکاس اقدامی انجام ندهد، مجبور است کشوری ۲۸ میلیوننفری را با این درآمد اندک اداره کند.
ونزوئلا چه راهی پیش رو دارد؟
کاراکاس باید به هر شکلی که شده از حالت انفعالی خارج شود. این خروج به معنای انجام اقداماتی بیمحابا برای تحریک بیشتر آمریکا نیست؛ اما برای متوقف کردن این روند که در نهایت به فروپاشی ونزوئلا منجر میشود، آنها باید ریسک بیشتری را بپذیرند.
1 - ونزوئلا در حال آمادهشدن برای جنگ طولانیمدت در داخل خاک خود با آمریکا بهصورت چریکی است. در این شکل بهجای استقرار دولت و نبرد کلاسیک، دولت عملاً پنهان شده و قوای نظامی به شکل چریکی و غیرنظاممند بهمنظور زمینگیر کردن طولانیمدت ارتش آمریکا میجنگند. این راه اما برای شرایط تهاجم وسیع آمریکاست. مشکل اینجاست که واشنگتن شاید به چنین سمتی گام برندارد و بخواهد با فشارهای مداوم و طولانیمدت ونزوئلا را از درون دچار فروپاشی کند. به همین دلیل کاراکاس باید همزمان با پیشبردن طرحهای مرتبط با تهاجم کامل واشنگتن برای باقی سناریوها نیز طراحی داشته باشد.
2 - بهزعم مقامات آمریکایی مقامات ونزوئلا فعلاً بین دو موضوع گیر افتاده و راهی برای رهایی نمییابند؛ برایناساس ونزوئلا برای آنکه آمریکا را به حمله نظامی گسترده که میتواند به اشغال کشور منجر شود، تحریک نکند، پاسخی به اقداماتش نمیدهد. این تفکر به آمریکا اجازه داده تا مرحلهبهمرحله نقشه خود برای فروپاشی اقتصادی و داخلی ونزوئلا را پیشببرد. کاراکاس برای جلوگیری از این اتفاق باید به سمت برخی اقدامات حرکت کند. استقرار نیروهای مسلح مجهز به موشکهای دوشپرتاب روی نفتکشها یکی از این اقداماتند.