چاپ

اخبار محرمانه - فرهیختگان /متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
با علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری و عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت‌وگویی انجام دادیم و او طی توضیحاتی به «فرهیختگان» گفت: «موضوع امروز تهیه واکسن است که الان به مشکل برخورده اما واقعیت این است که بقیه کشورها این کار را می‌کنند و ما هم باید بتوانیم این کار را انجام دهیم. به غیر از این امر موجودی واکسن است. درباره واکسن‌های داخلی برخلاف وعده‌هایی که داده شد، هنوز نتوانستند واکسنی تهیه کنند. هم وعده قبل عید، بعد عید، آخر بهار و الان وعده شهریورماه است. من به شخصه گمان می‌کنم با توجه به سابقه‌ای که در تزریق واکسن داریم، اگر واکسن‌ها آماده و در دسترس باشند توانایی زدن این واکسن وجود دارد. الان یکی از مشکلات این است که شبکه‌های بهداشت را از رده خارج کردند و تجمع در یک‌سری از مراکز خاص ایجاد می‌کنند که این درست نیست. هم باید برای اینکه از تراکم بیندازند، تمام شبکه‌های بهداشت وارد این موضوع شوند و یک سیستم کامپیوتری و نوبت‌دهی مناسب صورت گیرد که افراد با نوبت‌دهی مناسبی که وجود دارد بروند و این کار را انجام دهند که تجمع به وجود نیاید که کار بسیار ساده‌ای است. همان کاری که سازمان نظام پزشکی با اعضای خود انجام داد و این تجربه وجود دارد و می‌توانیم در کل کشور برقرار کنیم. با توجه به تعداد زیاد خانه‌های بهداشت، مراکز بهداشتی و بیمارستان‌هایی که وجود دارد، انجام این کار سخت نیست. رکورد هم داریم. حداقل در دو دهه پیش سرخک و سرخچه را برای 35میلیون نفر در عرض دو هفته انجام دادیم. آنها هم تزریقی بودند. این کار عجیب نیست که بگوییم نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم. پس علت این کندی و بی‌نظمی خارج شدن مراکز بهداشت از پروسه واکسیناسیون به دلیل کمبود واکسن است. چون واکسنی ندارند که پخش کنند و تعدادی واکسن وجود دارد که همان تعداد کم هم حتی در تعداد مراکز کم می‌خواهند انجام دهند، این موضوع راه‌حل دارد و می‌توانند نوبت‌دهی انجام دهند و خیلی راحت این کار صورت گیرد. در هر صورت باید واکسن به مقدار خیلی زیاد وجود داشته باشد که بتوانیم شبکه را افزایش دهیم و تعداد مراکز تزریق واکسن را افزایش دهیم، در هر صورت اگر این کار نمی‌شود دلیل بر سوءمدیریت است یعنی ما از راه‌حل‌های ساده که تمام دنیا به کار می‌برد و حتی ما در ایران این تجربه را در نظام پزشکی داریم، چرا استفاده نمی‌کنیم، جای تعجب دارد. این امر ساده‌ای است که می‌توان انجام داد.»
در تولید واکسن ساده‌انگاری کردیم
ناجی در ارتباط با عدم‌تامین واکسن داخلی علی‌رغم تمام وعده‌ها هم گفت: «مشکل این است که باید نیم‌نگاهی به انجام ترایال داشت که تمام شود و هم مشکلات تولیدی که وجود دارد. ما قدری در تولید واکسن ساده‌انگاری کردیم. بالاخره تولید واکسن سیستم پیچیده‌ای است و تکنولوژیک است و به سادگی نیست و اگر سابقه‌ای درخشان در تولید واکسن داریم به‌خاطر این است که آن زمان آن سیستم را داشتیم و با ظرف و محتویات تکنولوژی آن زمان بود، الان احتیاج داریم مقدار زیادی واکسن را در یک مقطع زمانی کوتاه داشته باشیم و افزایش تولید احتیاج به تکنولوژی دارد و این تکنولوژی همانند خم رنگرزی نیست که پارچه را داخل کنید و دربیاورید و رنگ شود. بالاخره تکنولوژی است و باید مراحل خود را بگذراند و در تهیه دستگاه‌ها و موادها و... مواردی وجود دارد و قدری ساده‌انگاری کردیم و با این ساده‌انگاری برنامه‌های واکسیناسیون را عقب انداختیم، درحالی که قول به مردم داده شد. بگذریم. اما درمورد ویروس جهش‌یافته! دلتا اطلاعات کافی در ایران نداریم. مراکزی که این کار را انجام می‌دهند سرعت زیادی ندارند. حتما باید تعداد مراکزی که این کار را انجام می‌دهند را افزایش دهیم تا با سرعت بیشتری این کار انجام شود ولی با توجه به روندی که می‌بینم در ایران و افزایش پیکی که وجود دارد بعید نیست همین دلتا باشد و حتی چیزهای دیگری در اثر چرخش ویروس و نوترکیب‌هایی که در اثر جهش ویروس در داخل ایران است به وجود‌ آید. به‌غیر از دلتا یک دلتاپلاسی در چند ماه پیش در اروپا شناسایی شد که الان در هندوستان نیز شناسایی شده است و همان موتاسیون دلتا را دارد. حتی موتاسیون بیشتری دارد که مربوط به واریانت آفریقای جنوبی یا بتاست که ایمن‌گریزی ویروس را بیشتر کرده است. همه اینها به ما گوشزد می‌کند که خیلی سریع‌تر باید برنامه واکسیناسیون را انجام دهیم به غیر از اینکه موضوع فقط برنامه واکسیناسیون نیست و الان از اوجب‌واجبات این است که برنامه‌های پیشگیرانه مداخلات غیردرمانی همچون محدودیت‌ها و قرنطینه‌های شدید، سکون ایجاد کردن در جامعه و... را انجام دهیم. این قسمتی است که هیچ‌گاه انجام نمی‌دهیم و این موضوع باعث می‌شود ویروس پخش شود و بعد به بحرانی می‌رسیم که آن را باید کنترل کنیم که این قابل‌قبول نیست. هم باعث تعداد مرگ‌ومیر بالا می‌شود و هم تمام ظرفیت‌های پزشکی را از بین می‌برد و خستگی بسیاری را به کادر درمان تحمیل می‌کند.»