اخبار محرمانه - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
محمدحسین لطفالهی/ اسکاتلندیها امروز پنجشنبه برای شرکت در انتخاباتی پای صندوقهای رای میروند که درنهایت ممکن است نقطه آغازی برای رقم زدن یک حادثه بزرگ تاریخی باشد: استقلال از بریتانیا.
طی سالهای اخیر در حالی که برگزیت و عملکرد ضعیف بوریس جانسون، نخستوزیر انگلیس به خودی خود برای تشدید نارضایتیهای در میان شهروندان بریتانیایی کافی به نظر میرسید، شیوع یک بیماری همهگیر و کشنده در این کشور باعث شد تا جنبشهای استقلالطلبی بیش از پیش امکان فعالیت و ارایه ایدههای خود را داشته باشند. برای اسکاتلندیها نیز این وضعیت فرصتی بود تا آنها مردم را ترغیب کنند که استقلال از بریتانیا و واگذاری سیاستگذاری و اداره کشور به ادینبورو، در مقایسه با تبعیت از وست مینیستر میتواند آینده بسیار بهتری را برای مردم این منطقه فراهم آورد.
براساس نظرسنجیها در حال حاضر حزب ملی اسکاتلند (SNP) به رهبری نیکلا استورجن 50 ساله که ائتلافی قدرتمند را با همراهی تعدادی از احزاب حامی استقلال تشکیل داده اصلیترین گزینه پیروزی در انتخابات پیشرو به حساب میآید و به نظر میرسد این حزب بتواند اکثریت قاطعی از مجموع 129 کرسی پارلمان اسکاتلند را از آن خود کند. با این حال هنوز اینکه پیروزی قاطع در انتخابات میتواند راهگشای برگزاری دومین همهپرسی استقلال از انگلیس باشد در هالهای از ابهام است و رسانهها با تردید به این موضوع نگاه میکنند.
به گزارش واشنگتن پست، بوریس جانسون پیشتر گفته بود «هرگز و هرگز» اجازه نخواهد داد در دوره نخستوزیری او رفراندوم استقلال برگزار شود و تاکید داشت که رفراندوم 2014 اعلام نظر یک نسل درباره این موضوع بوده است. در این انتخابات که در ابتدا به نظر میرسید با پیروزی طرفداران استقلال اسکاتلند تمام شود، مدافعان باقی ماندن تحت حاکمیت بریتانیا توانستند با 55درصد در برابر 45درصد به پیروزی برسند.
از آن زمان تاکنون خیلی از مسائل دستخوش تغییر شده و تشدید نارضایتی در میان اسکاتلندیها در پی تصمیمات دولت مرکزی در لندن باعث شده که آنها نگاهی متفاوت به مساله استقلال پیدا کنند. در همه پرسی سال 2016 برگزیت که در سراسر بریتانیا برگزار شد، 62درصد اسکاتلندیها به باقی ماندن در اتحادیه
اروپا رای دادند و 38درصد آنها خواهان خروج از اتحادیه شدند.
آنها همچنین بهشدت با طرح بوریس جانسون مبنی بر برگزیت مخالف بودند و آن را یک توهین تلقی میکردند. مقامات ادینبورو هم میگویند از زمان جدا شدن انگلیس از اتحادیه اروپا، اسکاتلند ضررهای بسیاری را متحمل شده و برای نمونه صنعت ماهیگیری در این منطقه بحرانی بیسابقه را تجربه میکند. بریتانیا در همه پرسی 2016 به طور کلی با 52درصد در برابر 48درصد به خروج این کشور از اتحادیه
اروپا رای مثبت داد. در حالی که انگلیس و ولز خواستار خروج از اتحادیه
اروپا بودند اما اسکاتلند و ایرلند شمالی خواستار ادامه عضویت در اتحادیه
اروپا شدند.
جان کورتیس، استاد علوم سیاسی دانشگاه استراتکلاید در این باره معتقد است: «برگزیت وضعیت اقتصاد اسکاتلند را متزلزل کرده است.» به گفته او، استقلال اسکاتلند اصلیترین و مهمترین موضوع در انتخابات ششم ماه مه است و نتیجه انتخابات تاثیری جدی در آینده اسکاتلند خواهد داشت. کورتیس میگوید همهگیری کووید19 از جمله موضوعاتی است که باعث شده نارضایتیها گسترش یابد و استقلال به موضوع اصلی انتخابات تبدیل شود. فیلیپ ریکروفت، فعال سیاسی و عضو سابق دولت بریتانیا نیز تاکید دارد نگاه بوریس جانسون فقط به مردم انگلیس است و به اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی توجهی ندارد.
طی این مدت، انتقادات صریح استورجن از دولت بریتانیا و فعالیتهای او و حزب ملی اسکاتلند در پارلمان باعث شد تا محبوبیت این حزب افزایش یابد و به نقطه اتکایی برای اسکاتلندیها بدل شود. آیلسا هندرسون، مدرس سیاست در دانشگاه ادینبورو در این باره نوشته است: «استورجن همچنان محبوبترین سیاستمدار در اسکاتلند است. او صلاحیت، هوش، اصالت و قدرت درک بالایی دارد و از هر نظر که فکر کنید گزینه ایدهآل برای اداره اسکاتلند به حساب میآید.» به گفته او، نظرسنجیها نیز نشان میدهد که برخلاف جانسون، محبوبیت استورجن در دوره شیوع کووید19 همچنان بالا است چراکه نشان داد مردم عادی را به خوبی میفهمد و مطالبات آنها را نمایندگی میکند.
احزاب تاثیرگذار
مهمترین احزاب شرکتکننده در انتخابات حزب ملی اسکاتلند (SNP) به رهبری نیکولا استورجن، «محافظهکاران اسکاتلندی» به رهبری داگلاس راس، «حزب کارگران اسکاتلند» به رهبری آناس سرور، «لیبرال دموکراتهای اسکاتلند» به رهبری ویلی رنی و «سبزهای اسکاتلندی»، به رهبری رهبران مشترک آنها پاتریک هاروی و لورنا اسلاتر هستند. از میان این پنج حزب، دو حزب رهبر خود را از زمان انتخابات 2016 تغییر دادهاند. احزاب جدیدی که از آخرین انتخابات تاسیس شدهاند عبارتند از: «اصلاحات انگلیس» به رهبری میشل بالانتان، «حزب آلبا» به رهبری وزیر اول سابق الکس سالموند و «همه برای اتحاد» به رهبری جورج گالووی. این احزاب فقط برای کرسیهای لیستهای منطقهای رقابت میکنند. نیکولا استورجن، رهبر حزب ملی اسکاتلند (اسانپی) اعلام کرده که در صورت پیروزی در انتخابات، همهپرسی خروج این منطقه از بریتانیا را بهرغم مخالفت لندن برگزار خواهد کرد. او گفته است که دولت بوریس جانسون حق ندارد که مقابل انتخاب دموکراتیک مردم بایستد و کار را به دادگاه بکشاند. استورجن قصد دارد تا پیش از پایان سال 2024 میلادی همهپرسی استقلال اسکاتلند را دوباره برگزار کند.
وزیر اول اسکاتلند به نخستوزیر انگلیس توصیه کرد که در صورت پیروزی حزب اسانپی و افزایش احساسات تجزیهطلبانه مردم، سد راه برگزاری همهپرسی نشود. استورجن با یک پیروزی دیگر موقعیت مناسبتری برای پیشبرد برنامه استقلالطلبی داشته و خواهد توانست اکثریت لازم برای به رای گذاشتن همهپرسی استقلال را به دست آورد. نظرسنجیها نشان میدهد حزب استورجن با اقبال بیش از 50درصد رایدهندگان روبهروست. اگرچه نظرسنجیها در سال گذشته نشاندهنده حمایت اکثریت از استقلال بود، اما در نظرسنجیهای اخیر حمایتها کاهش یافته است و نتایج کاملا بهطور مساوی بین بله و نه تقسیم شده است. هفته گذشته، اسکاتسمن یک نظرسنجی را منتشر کرد که فقط 42درصد از استقلال حمایت میکنند که کمترین رقم از دسامبر 2019 است. نظرسنجی Savanta Comres نیز نشان داد که 49درصد از شرکتکنندگان از ماندن در بریتانیا حمایت میکنند.
حزب ملی اسکاتلند اعلام کرده است که اگر در انتخابات ماه میبه پیروزی برسد، آنگاه پارلمان اسکاتلند طرح همه پرسی را تصویب خواهد کرد. حزب ملی هماکنون 61 کرسی از 129 کرسی پارلمان اسکاتلند را دراختیار دارد ولی با همکاری 5 نماینده حزب سبز همچنان کنترل موثری بر روند کنترل و مدیریت پارلمان دارد.