چاپ

اخبار محرمانه - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
محمدحسین لطف‌الهی/ هرچه به زمان تعیین شده از سوی رییس‌جمهور ایالات متحده برای خروج نظامیان این کشور از افغانستان نزدیک‌تر می‌شویم، نگرانی‌های مقامات امریکایی نسبت به تبعات احتمالی این خروج افزایش می‌یابد. واشنگتن با اینکه تصمیم خود را گرفته و می‌خواهد تحت هر شرایطی نظامیانش را از افغانستان فرا بخواند، اما نگران است که این خروج به رشد نیروهای افراط‌گرا در این کشور منجر شده و تبعات جبران‌ناپذیری داشته باشد. همین موضوع سبب شده تا کاخ سفید تدابیری برای جلوگیری از رشد تروریسم و مهار نیروهای افراطی در افغانستان اتخاذ کند. خبرگزاری آسوشیتدپرس روز شنبه گزارش داد که ویلیام جوزف برنز، رییس سازمان سیا سفری مخفیانه به کابل داشته و با تعدادی از مقامات ارشد این کشور آسیایی دیدار کرده است. براساس این گزارش، نگرانی‌ها درخصوص توانایی افغانستان در مبارزه با تروریسم پس از خروج نظامیان باقی‌مانده ایالات متحده اصلی‌ترین دلیل سفر رییس سازمان سیا به کابل بوده و برنز طی این سفر گام‌هایی در راستای رفع این نگرانی برداشته است. این خبرگزاری نوشته یک مقام ارشد و خوشنام امریکایی سفر برنز به افغانستان را تایید کرده و یک مقام افغانستانی که مسوولیت مهمی در حوزه مبارزه با تروریسم در این کشور دارد نیز گفته است طی این سفر کنترل دو واحد از مجموع 6 واحد از نیروهای تربیت شده از سوی سازمان سیا برای مقابله تروریسم به دولت افغانستان منتقل شده است. سیا هنوز از اظهارنظر رسمی درخصوص سفر رییس این سازمان به افغانستان خودداری کرده و همچنان ترجیح می‌دهد که چراغ خاموش ماموریت خود را درقبال افغانستان انجام دهد. جو بایدن، رییس‌جمهور ایالات متحده چندی پیش اعلام کرد که دیگر تهدیدی از جانب افغانستان امنیت امریکا را تهدید نمی‌کند و هدف اصلی حمله نظامی به این کشور در سال 2001 یعنی جلوگیری از حملات تروریستی علیه خاک ایالات متحده محقق شده است. او همچنین تاکید کرد نظامیان امریکایی باید تا 11 سپتامبر سال جاری به خانه بازگشته باشند. ویلیام برنز چندی پیش در پاسخ به نمایندگان کنگره که از او پیرامون شرایط کنونی افغانستان پرسیده بودند، گفته بود: «در حال حاضر نه القاعده و نه هیچ یک از گروه‌های افراطی دیگر توانایی انجام عملیات در خاک ایالات متحده را ندارند اما طبیعی است زمان عقب‌نشینی که نیروهای ایالات متحده از افغانستان خارج شوند، توانایی دولت ایالات متحده در راستای جمع‌آوری اطلاعات و اقدام علیه تهدیدها با کاهش روبه‌رو خواهد شد.»
انتقال اداره واحدهای ضدتروریسم به دولت افغانستان
سه مقام آگاه به شرط فاش نشدن نام خود گفته‌اند ویلیام برنز در پایان هفته گذشته (شنبه و یکشنبه هفته قبل) به افغانستان سفر کرده بود. آنها فاش نکردند در این سفر برنز با کدام یک از مقامات کابل دیدار کرده اما گفتند محوریت عمده این دیدارها مساله مقابله با تروریسم در افغانستان بوده است. یک مقام پنتاگون می‌گوید ایالات متحده همچنان تردید دارد که بدون حضور نظامیان امریکایی و همراهی نظامیان ناتو، افغانستان قادر به مقابله با طالبان باشد. در حال حاضر بیش از نیمی از خاک افغانستان دراختیار این گروه قرار دارد و تعدادی از مقامات ارشد واشنگتن بر این باورند که این وضعیت می‌تواند با خروج نظامیان بدتر شود. یک مقام امنیتی دیگر فاش کرده که ایالات متحده 6 واحد مقابله با تروریسم را در افغانستان کنترل می‌کند و به آموزش آنها می‌پردازد تا در آینده ذیل دستگاه اطلاعاتی افغانستان به فعالیت بپردازند. به گفته این مقام، این واحدها در حال حاضر در استان‌های کنر، پکتیا، قندهار، کابل، خوست و ننگرهار مستقر هستند و تاکنون کنترل واحدهای کنر و پکتیا به دولت افغانستان واگذار شده است. بسیاری از شهروندان افغانستانی حس خوبی به این واحدهای ضدتروریسم ندارند، چراکه این واحدها بدون گذراندن مراحل قضایی اقدام به ترور یا اعدام برخی افراد مشکوک به تروریسم کرده‌اند و سابقه خوبی در این زمینه ندارند. در اوایل سال جاری میلادی در استان خوست، یکی از این واحدهای ضدتروریسم به شلیک به غیرنظامیان طی یک عملیات ضدتروریستی متهم شد و سازمان ملل با انتقاد از روش‌های مورد استفاده از این گروه برای مقابله با دشمنان، رفتارهای واحد ضدتروریسم را یکی از دلایل اصلی افزایش شمار غیرنظامیان قربانی در جنگ افغانستان معرفی کرد.
هراس سیا از دورنمای ضعف اطلاعاتی
ناظران معتقدند یکی از تبعات احتمالی خروج نظامیان امریکایی از افغانستان، کاهش توانایی این کشور در جمع‌آوری اطلاعات درخصوص گروه‌های تروریستی خواهد بود و با توجه به اینکه اطلاعات فراهم شده از سوی ایالات متحده مهم‌ترین نقش را در مقابله با تروریسم در افغانستان داشته، مقابله با تروریسم در این کشور با مشکلاتی مواجه خواهد شد. ژنرال فرانک مک کنزی، فرمانده ارشد نظامیان امریکایی در خاورمیانه روز سه‌شنبه در نشستی با اعضای کمیته نیروهای مسلح سنا درباره این مساله گفت: «در حال حاضر ما موفقیت‌های زیادی داشته‌ایم؛ توانسته‌ایم تهدیدهای القاعده و دیگر گروه‌های افراطی علیه ایالات متحده را مهار کنیم و اکنون آنها بسیار ضعیف‌تر از گذشته هستند. با این وجود چشم‌انداز آینده بسیار چالش برانگیز است.» به گفته او، پس از خروج نظامیان از افغانستان، ایالات متحده مجبور خواهد بود استفاده از پهپادها برای مقابله تروریسم و شناسایی تهدیدها را افزایش دهد و چنین اقدامی به هزینه‌های سنگینی نیاز خواهد داشت. با تمام این تفاسیر، ژنرال ارشد امریکا در خاورمیانه رد نکرد که «هرچند بسیار سخت» اما پس از خروج نظامیان نیز ایالات متحده همچنان توان شناسایی و مقابله با تهدیدها را خواهد داشت. دیوید بارت، استاد دانشگاه ویلانووا، متخصص در زمینه تاریخچه سیاست اطلاعاتی امریکا درخصوص وضعیت موجود معتقد است: «عقب‌نشینی نظامیان امریکایی تا حد زیادی از اطلاعات دست اولی که دراختیار ارتش و سازمان سیا قرار می‌گیرد، خواهد کاست و این یک چالش جدی است، اما با این حال امریکا همچنان می‌تواند با استفاده از فناوری‌های روز و نظارت شبانه‌روزی بر تحولات افغانستان، به اطلاعات ضروری برای مقابله با تهدیدها دست پیدا کند و هر زمان که متوجه تهدیدی علیه شهروندان امریکایی شد مستقیما به اقدام نظامی برای رفع این تهدید دست بزند.» او اضافه کرد: «ما توانایی شگفت‌انگیزی برای دانستن آنچه در زمین اتفاق می‌افتد، داریم. اگر کسی در هر نقطه از افغانستان فکر کند که می‌تواند به ایالات متحده حمله کند، یک اشتباه بزرگ مرتکب شده است.»
ارتش افغانستان: نیروهای خارجی تنها در 3 پایگاه حضور دارند
«یاسین ضیاء»، رییس ستاد ارتش افغانستان در یک نشست خبری در کابل اظهار داشت که نیروهای خارجی در پایگاه‌های «بگرام»، «کابل» و «مزار شریف» حضور دارند و سایر پایگاه‌ها را واگذار کرده‌اند. رییس ستاد ارتش افغانستان همچنین با اشاره به تجهیزات نیروهای خارجی در آستانه ترک افغانستان نیز گفت که بسیاری از تجهیزات نیروهای خارجی دراختیار دولت افغانستان قرار می‌گیرد. روزنامه «واشنگتن پست» چندی قبل نوشته بود که تعداد پایگاه‌های باز در افغانستان مشخص نیست و بخشی از این به این دلیل است که تعداد سایت‌های نظامی در این کشور علنی نشده است اما به گفته مقامات افغان، حتی پایگاه‌هایی که زمانی بزرگ‌ترین پایگاه‌های این کشور بودند اکنون فقط شمار کمی از نیروهای امریکایی را در خود جای داده‌اند. از سوی دیگر، «سی‌ان‌ان» نیز پیش‌تر گزارش داده بود که امریکا پیش از خروج از افغانستان بیشتر تجهیزات و تاسیسات نظامی خود را برای جلوگیری از افتادن به دست طالبان تخریب خواهد کرد. گفته می‌شود که در دوهه اخیر حدود 700 پایگاه کوچک و بزرگ نظامی توسط امریکا در افغانستان ساخته شده است که بسیاری از آنها را نیروهای امریکایی پس از واگذاری یا خروج، تخریب کرده‌اند. برخی مقامات محلی در گذشته نیز گفته بودند که امریکایی‌ها این تجهیزات را به دولت افغانستان نمی‌دهند و بیشتر آنها را به پاکستان منتقل کرده‌اند. پیش از این، خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از «زاک اسمیت» مسوول تیم تخریب ساختمان و تجهیزات نیروهای امریکایی گزارش داده بود که نیروهای امریکایی تمام روز مشغول به تخریب هستند.