اخبار محرمانه - صبح نو /متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
اصلاحطلبان امید زیادی به برجام و مذاکرات احتمالی
ایران با غرب و لغو تحریمها ولو در حد محدود دارند تا بتوانند به این وسیله، به دوقطبی مدنظر خود پیرامون موافقت و مخالفت با مذاکره و برجام در انتخابات1400 رسمیت و اعتبار ببخشند. براساس همین نگاه نیز اردوگاه حامیان دولت، سفر اخیر رافائل گروسی، رییس آژانس بینالمللی انرژی اتمی به
ایران و موافقت سه ماهه با سازمان انرژی اتمی کشورمان را پیروزی بزرگ دیپلماتیک برشمردند.
امید واهی به برجام و
آمریکا محمد قوچانی، سردبیر روزنامه سازندگی روز گذشته در یادداشتی، وضعیت برجام پس از توافق آژانس اتمی با
ایران را «تولد دوباره» خواند و مدعی شد: جریانی در مجلس میخواست ذیل قانون راهبردی لغو تحریمها، در عمل فاتحه برجام را بخواند و اکنون با تولد دوباره آن مواجه شدهاست. آنها فکر میکردند سوم اسفند، روز مرگ برجام خواهدبود. ادعای تولد دوباره برجام، در حالی است که بنابر توافق
ایران و آژانس چنانچه تحریمها ظرف مدت سه ماه آینده برداشته نشوند،
ایران این حق را دارد که گزارش تمامی فعالیتهای ذیل نظارت پروتکل الحاقی را حذف کند. علاوه بر این، روزنامه دولتی
ایران نیز در سرمقاله خود، با تاکید بر اینکه «برجام نباید تنها ابزاری برای خلاصی از تحریم باشد»، تاکید کرد که
ایران میتواند سنگینی بار زائدی که
آمریکا در منطقه برای حمل آن سالانه میلیاردها دلار به هدر میدهد را رفع کند. به بیان دیگر، ارگان مطبوعاتی دولت تصریح میکند که هدف
ایران از برجام نباید صرفا رفع تحریمها باشد بلکه باید بهانهای برای همکاریهای نزدیکتر تهران و واشنگتن در تمامی زمینهها از جمله درباره موضوعات منطقهای شود. تجربه همکاری منطقهای
ایران با غرب بر سر حل بحران افغانستان در قالب کنفرانس بُن البته نشان میدهد که چنین همکاریهایی، دستاورد چندانی برای کشورمان ندارد چه آنکه پس از آن کنفرانس،
ایران از سوی دولت
آمریکا به ریاست جرج بوش پسر، به همراه عراق و کرهشمالی به حضور در «محور شرارت» متهم شد.
نگاه امیدوارانه حامیان دولت به برجام و توافق صورت گرفته اخیر میان
ایران و آژانس اتمی، در شرایطی است که جمهوری اسلامی تاکنون نتوانسته از این توافق هیچ امتیاز و عائدی داشته باشد. پس از امضای توافق برجام در سال2015،
ایران با وجود عمل به تعهداتش، هیچ اقدام عملی از سوی تروئیکای اروپایی عضو برجام برای عمل به وظایفشان ندید و در عوض مدام با این ادعای غربیها از جمله اینکه جمهوری اسلامی مشغول انجام اقدامات مخرب در منطقه است، مواجه شد. همین انفعال باعث شد تا
ایران از یک مقطعی به بعد و طبق مفاد برجام، گامبهگام، از عمل به تعهدات خود سر باز زند و بازگشت به تعهدات را منوط به گامهای متقابل از سوی تروئیکا کند. با این حال، سیاست فشار حداکثری دولت
آمریکا علیه ایران، این اجازه را به اروپاییها نمیداد تا بتوانند از موضع مستقل، با
ایران رفتار کنند. همراهی
اروپا با سیاستهای
ترامپ باعث شد تا مجلس یازدهم در هفتههای نخستین آغاز به کار خود و با هدف انتفاع از منافع برجام، طرح راهبردی لغو تحریمها را به تصویب برساند. این اقدام مجلس البته با تبلیغات سنگین حامیان دولت مواجه شد و اصلاحطلبان و اعتدالیون با دروغپردازی مدعی شدند که قانون مجلس، اقدامی در جهت نابودی برجام و مذاکرات آینده است و
ایران را از موضع مطالبهگر به موضع دفاعی و تحت فشار تنزل خواهد داد.
فشار علیه مجلس آنجایی معنادار شد که دولت تدبیر نیز بودجه سال آینده را خوشبینانه و براساس احتمال آغاز مذاکرات با دولت بایدن و تأثیر آن روی امکان فروش نفت به میزان 2میلیون و 300هزار بشکه در روز بست؛ اقدامی که دقیقا خلاف مطالبه رهبر انقلاب برای اصلاح ساختار بودجه و کاهش وابستگی بودجه به فروش نفت بود. بیاعتنایی به این سیاست کلان و اتکای واهی بودجه1400 به فروش نفت صدای نمایندگان را درآورد و باعث شد تا دولت در این زمینه اقدام اصلاحی را انجام بدهد.
همه این فشارها و حملات علیه مجلس در حالی است که پس از توافق اخیر
ایران با آژانس بینالمللی که خود اصلاحطلبان از آن با عنوان «تولد دوباره برجام» یاد میکنند، بر همگان ثابت شد که اهرم مهم و تاثیرگذار دولت طبق قانون لغو تحریمها، لزوم متوقف کردن نظارتهای فراپادمانی مندرج در برجام(پروتکل الحاقی) بود که اجازه میداد تا سازمان انرژی اتمی
ایران از موضع بالا برای آژانس تعیین تکلیف کند و تذکر بدهد که در صورت لغو نشدن تحریمها، تمامی مستندات و اطلاعات ذخیره شده طی سه ماه آینده را از دسترس آژانس دور نگاه خواهد داشت اما اگر قانون الزامآور مجلس نبود، آژانس احتمالا برای گرفتن امتیازات بیشتر از
ایران وارد عمل میشد و جمهوری اسلامی را بهخاطر اقدامات تحریککننده محکوم میکرد.
دلخوش نباشید؛ تحریمها باقی است
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده چندی پیش در مصاحبه با بیبیسی، با اشاره به تداوم اقدامات خصمانه کاخ سفید علیه جمهوری اسلامی، گفت: هیچیک از اهرمهای فشار کنار گذاشته نشده، تمامی تحریمها به قوت خود باقی است و در واقع دست ما بالاتر است. بلینکن با بینتیجه توصیف کردن سیاست فشار حداکثری دولت
ترامپ علیه ایران، با ادعای برنامه
ایران برای ساخت سلاح هستهای، تصریح کرد: «پس مسأله بهتر نشده و بدتر شده است.
رییسجمهوری
آمریکا بایدن باور جدی دارد که دیپلماسی بهترین راه برای رویارویی با این مسائل است، اینکه مسأله هستهای را به همان محدوده بازگردانده و در دیگر حوزهها مقابل
ایران فشار آورد». پیش از بلینکن نیز سخنگوی کاخ سفید تصریح کرده بود که دولت بایدن هیچ برنامهای برای لغو تحریمها علیه
ایران ندارد.
در سخنرانی ای که بایدن چندی پیش برای تشریح و توضیح سیاست خارجی دولتش داشت نیز هیچ سخنی از لغو تحریمها به میان نیامد و بایدن صرفا به ذکر این نکته که واشنگتن برای بازگشت به1+5 برنامه دارد، بسنده کرد. تصریح بایدن برای بازگشت به مذاکرات1+5 در شرایطی است که مقامات کشورمان، لغو کامل تحریمها را بهعنوان بستر بازگشت
ایران به تعهدات برجامی عنوان کردهاند و مضاف بر اینکه طبق اظهار نظر اخیر خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه، اساسا دیگر مجموعهای تحت عنوان1+5 وجود ندارد.