بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشر آن به معنای تاییدش نیست
گفت وگوی نرگس کارخانه‌ای با فریدون مجلسی/ به نظر می‌رسید به شروع مذاکرات هسته‌ای و به نتیجه رسیدن برجام نزدیک باشیم اما این روزها اظهاراتی در داخل و خارج شنیده می‌شود که نشان می‌دهد این انتظار به این سادگی‌ها به پایان نمی‌رسد. وزیر امور خارجه کشور اعلام کرده است که همچنان در حال بررسی بازگشت به برجام هستند و از سوی دیگر مقاماتی از سوی طرفین غربی خود را آماده اعلام کرده‌اند و حتی گفته‌اند اگر روند عادی طی نشود به سراغ برنامه‌ای جدید خواهند رفت. برای بررسی علت این تاخیر و پیش‌بینی آنچه رخ خواهد داد «آرمان ملی» به گفت‌وگو با فریدون مجلسی، دیپلمات سابق و تحلیلگر مسائل بین‌الملل پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
طرفین غربی ایران آماده نشستن بر میز مذاکرات برجام هستند و منتظر ایران، علت این تاخیر ایران در بازگشت به برجام را چه می‌دانید؟
طرفین خارجی آماده هستند و دائما پیغام می‌دهند و منتظر هستند و ایران آماده برجام نیست، چرا که در داخل هماهنگی لازم صورت نگرفته است. این شرایط مخاطراتی نیز دارد که یکی از آنها از دست دادن فرصت است، چرا که شرایط جهانی به شدت تغییر کرده، چند روز پیش آمریکا، انگلیس و استرالیا قرارداد بستند و قراردادی که قبلا با فرانسوی‌ها بسته بودند و چندین میلیارد دلار تسلیحات را شامل می‌شد باطل کردند و قرارداد خود را برقرار کردند. دنیا احتیاج به منابع دارد، کشورهای اروپایی در نتیجه محدودیت منابع ناچار هستند رو به سوی دیگران داشته باشند. چین با وجود وسعت و با تمام منابعی که در اختیار دارد با این توسعه شگفت‌انگیزی که داشته است، دچار کمبود منابع شده و در کشورهای آفریقایی، آسیایی و استرالیا به دنبال تامین این منابع است. ایران نیز یکی از این کشورهایی است که به آن به‌عنوان آینده‌ای برای توسعه امید بسته‌اند مثل کانادا، روسیه و برزیل که منابع بسیار در اختیار دارند و دیگر کشورها نیازمندند تا در این منابع سرمایه‌گذاری کنند و منافع آن هم نصیب کشوری چون ایران شود و هم خودشان بتوانند از آن بهره‌مند شوند. افغانستان نیز با مقداری اختلاف، وضعیتی مانند ایران دارد، کشورهای بکر و دست‌نخورده‌ای که منابع و سلسله‌جبال‌های متعدد و امکاناتی از این دست دارند. روسیه نیز یکی از بزرگترین این کشورهای صاحب منابع است. در شرایطی که فرانسه به این شدت و خشونت از آمریکا و انگلیس انتقاد می‌کند، تصور می‌رود در آینده اروپایی وجود داشته باشد که رو به روسیه دارد، بر خلاف سیاست‌های چند سال آمریکا و نفوذ آن در اروپا و دیگر کشورها. اروپا با ثروت و امکاناتش می‌تواند به بهره‌برداری از منابع روسیه کمک کند و روسیه می‌تواند به اروپایی بپیوندند که همیشه آرزومند آن بوده است. در جریان بازگشت ایران و آمریکا به برجام باید این نکات را نیز در نظر داشت اما من شخصا شانس زیادی نمی‌بینم چرا که مقامات نظام، منافع فلسطین و حقوق پایمال شده آنها را به دیگر مسائل ترجیح می‌دهند، مگر اینکه بخواهیم دفاع از منافع فلسطین را مثل عرب‌ها و دفاعی که دیگران از منافع ما داشته‌اند به یک حمایت سیاسی و حقوقی محدود کنیم و به دنبال راه‌های سازنده آینده ایران و به دنبال پیشرفت، توسعه و همکاری با دنیا برویم، راه‌حل نهایی یا صلح و توسعه است و یا جنگ و جهاد که بین آن دو باید یکی را برگزید در انتها طرفداران جنگ و جهاد نیز بسیار هستند.
بنابراین در حال حاضر برجام حول مساله فلسطین و اسرائیل می‌گردد؟
مساله برجام همیشه مساله فلسطین و اسرائیل بوده است یعنی برجام تنها برای دفاع از موجودیت رژیم صهیونیستی تنظیم شد تا ایران بمب اتمی نسازد و نتواند اسرائیل را که قول نابودی آن را داده است با بمب اتمی تهدید و نابود کند. بعد از برجام مقامات ارتشی گفتند حالا بمب اتمی نمی‌خواهند بسازند اما با موشک اسرائیل را نابود می‌کنند و همین برنامه نابودی است که آمریکا را به مقابله وامی‌دارد. لزومی ندارد از اختلافات با اسرائیل دست برداشته شود بلکه تنها همین باور به نابود کردن اسرائیل است که سبب این واکنش‌ها از غرب می‌شود. این امر نیز در نهایت باوری است که بین جنگ و صلح انتخاب می‌کند.
در مسیر مذاکرات رفتن افرادی از وزارت امور خارجه یا انتخاب تیمی مستقل از وزارتخانه برای نشستن بر سر میز مذاکره تفاوتی در نتیجه و مسیر برجام ایجاد خواهد کرد؟
بستگی دارد افراد مذاکره کننده از سوی چه کسی نمایندگی شوند، بهتر است مستقیما با مقامات نظامی و شورای امنیت عالی مذاکره انجام شود، چرا که در غیر این صورت وزارت خارجه مجبور خواهد بود موارد جدید مختلف را دائما در تماس با تهران گزارش کند تا تصمیم‌گیری شود که چه باید بکند که این شرایط درست و راهگشا نیست. باید مقامات اصلی و مخالف برجام به میز مذاکرات بروند، یا مخالفت خود را قطعی کنند و یا شرایط جدید را بپذیرند و در نهایت بین جنگ و صلح یکی را انتخاب کنند. فکر می‌کنم تنها مقامات ارزشی و میدانی هستند که باید خود مستقیما به مذاکرات بروند.این از عهده وزارت امور خارجه ساخته نیست. 
مقامات آمریکایی اظهار کرده‌اند که برنامه دومی دارند که در صورت به نتیجه نرسیدن برجام و یا بازنگشتن ایران به آن به سراغ آن خواهند رفت، فکر می‌کنید این برنامه شامل چه اقداماتی از سوی طرفین غربی باشد؟ آیا باید منتظر تحریم‌های جدیدی باشیم؟
تحریم‌ها در حال حاضر به نحو اکمل اجرا شده‌اند و ایران را از نظر اقتصادی در شرایط سختی است. مساله امروز این نیست که ما در چه فقر و تورم و بدهی هستیم، مساله این است که توجه کنیم بدون تحریم‌ها باید در کجا می‌بودیم، نباید به یک‌سوم درآمد ملی ترکیه اکتفا کنیم و از فقیرترین کشورهای منطقه باشیم. این امور به ما ضربه زده است و طرفین در مقابل ما نیز از مرحله تردید گذر خواهند کرد یعنی می‌دانند که طرف ایرانی خود را برای راه‌حل نهایی آماده می‌کند و در نتیجه آنها نیز سعی می‌کنند نوعی پیشدستی در راه‌حل نهایی داشته باشند.