اخبار محرمانه - به گزارش خبر فوری، عید غدیر یکی از بزرگترین اعیاد شیعیان جهان است. در این سالها جشن های باشکوهی به مناسبت این روز در سرتاسر ایران گرفته شده است. با این حال، پرسش تاریخی این است که این جشن از چه زمانی آغاز شده و آیا تنها در 200 سال اخیر است که در این روز جشن گرفته می شود یا نه؟
تاکید پیامبر(ص) و ائمه اطهار بر جشن غدیر
نکته مهم در رابطه با عید سعید غدیر این است که طبق برخی روایات، شخص پیامبر اعظم (ص) بر جشن گرفتن در این روز تاکید کرده اند.
روایات بسیاری به نقل از پیامبر اسلام و ائمه شیعه در بزرگداشت غدیر آمده ‌است؛ از جمله حدیثی که پیامبر اسلام گفته‌ اند: " غدیر برترین و بالاترین عیدهای امت من است."
امامان شیعه آداب خاصی را برای عیدغدیر نقل کرده‌اند. از جمله گرفتن روزه، مراسم افطاری، دیدار با مؤمنان، مصافحه، هدیه دادن و هدیه گرفتن، ذکر صلوات، غسل در ظهر روز عید و زیارت اماکن متبرکه به ویژه بارگاه حضرت علی (ع) و ... .
اولین جشن ثبت شده در دوره آل بویه است

در مورد برگزاری جشن عید غدیر در قرون 1 و 2 گزارش دقیقی ثبت نشده است. ابن جوزی در کتاب المنتظم فی التاریخ الملوک و الاممی گوید: چنین است که در شب پنج شنبه هجدهم ذی الحجه سال 352 همان طور که در سایر اعیاد مذهبی آن روزگار مرسوم بوده مغازه ها‌ی بغداد تا صبح باز بودند، در شهر طبل و شیپور می ‌زدند و در بازار‌ها مراسم آتش بازی برگزار شد، و فردای آن روز شیعیان فوج فوج به زیارت مقابر قریش (حرم ‌های متبرک کاظمین) رفتند و به دستور معز الدوله (از امیران آل بویه) روز عید غدیر شهر بغداد را آذین بستند و جشن و سرور در شهر برقرار بود. 
در ملحقات کتاب تجارب الامم ابن مسکویه نیز گزارش ‌هایی از کیفیت برگزاری جشن غدیر در دوران آل بویه به چشم می‌خورد. این گزارش‌ ها حاکی از آن است که شیعیان در آن دوران جشن روز عید سعید غدیر را با آذین بندی و نصب کتیبه‌های مذهبی و پوشیدن لباس‌های نو و فاخر و قربانی کردن شتر گرامی می ‌داشتند و در شب عید غدیر در بغداد تا سالیان متمادی رسم آتش بازی برقرار بوده است.
اختلاف تندروان در بغداد و ایجاد فتنه
طبق گزارش برخی مورخان، گروهی از تندروان ضد شیعه در آن زمان با جشن غدیر مخالفت کردند. گویا در زمان عضدالدوله دیلمی گروهی از مخالفان شیعه در بغداد در مقابل مراسم عاشورا، هیجدهم محرم روز قتل مصعب بن زبیر را عزا گرفتند و به زیارت قبرش در «مسکن‏» رفتند و در مقابل عید غدیر نیز روز بیست و هشتم ذیحجه را که سالگرد ورود پیغمبر اکرم‏ صلى الله علیه وآله و ابوبکر در غار بود، به عنوان «یوم‏الغار» عید گرفتند. به دلیل تشنجات حاصل از این دو دستگی، عضدالدوله از دو طرف خواست که جشن های مذهبی خود را متوقف کنند و غدیر بعد از مدت کوتاهی متوقف شد.
عید غدیر در دوران فاطمیان مصر
فاطمیان مصر گروهی دیگر بودند که غدیر را جشن گرفتند. فاطمیان که در سال 297 قمری در مصر به قدرت رسیدند شیعه هفت امامی بودند و از این رو برخی از مراسم های شیعی را ارج می نهادند. طبق برخی گزارش ها، اهالی مصر و مراکش در سال 362 قمری به مدّت ده روز دهه غدیر را جشن گرفتند . مقریزی گزارش جامع و دقیقی از مراسم جشن و سرور دهه غدیر در دولت فاطمیان و از صله ها و تبرّعات آنان ارائه داده است .
عید غدیر در دوره صفویه

در ایران برگزاری جشن عید غدیر بعد از روی کار آمدن صفویان مجددا از سر گرفته شد. با رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، جشن ها و مراسم مختلف شیعی در ایران رسمیت یافت. آدام اولئاریوس یکی از سیاحانی که در این دوره به ایران سفر کرده به بیان چگونگی برگزاری عید غدیرخم در ایران پرداخته و آن را چنین توصیف می‌کند:
" روز اول مارس ایرانی‌ها جشنی برپا می ‌کنند که آن را خم غدیر می ‌نامند. در چنین روزی گویا حضرت علی (ع) جانشین حکومت پدر همسر خود یعنی حضرت محمد (ص) شده است. باتوجه به این موضوع خان {شاه صفوی} دوباره از ما در کنار رودخانه در جائی باصفا نزدیک خیمه با طرزی باشکوه پذیرایی کرد. در این مراسم سرگرمی‌ های زیاد تهیه دیده بودند، چند نفر به طرز ماهرانه می ‌پریدند، می‌ رقصیدند و شعبده ‌بازی و تردستی می ‌کردند. جالب توجه رقص زیبایی بود که پسربچه بالغ درحالی که دو سنج کوچک که بر آن یک دسته نواز گره خورده ابریشمین و دراز آویزان بود و آن‌ها را هنگام زدن بر یکدیگر به حرکت درمی‌آورد و نمایش می ‌داد. عرب سیاهی با اعضای بدنی نرم و چالاک عنتری (میمونی) را وادار کرد با ادا و اطواری خاص دور و بر شیرینی‌ ها بپلکد و به سروکله چند تن از میهمانان ازجمله یکی از سفرا بپرد و دوباره از آن‌ها دور شود. خارج از خیمه مردم معمولی نیز هرکس اگر هنری داشت، به معرض نمایش می‌گذاشت. آنان سرگرمی ‌های زیادی برای خود داشتند، از قبیل ریختن ناس (برگ خشک از تنباکو نرم شده و مخلوط با آهک که میان لب و دهان می‌ریختند)، مسابقه دو و تیراندازی به هدف. شخص خان تیراندازی دقیق خود را آزمایش کرد و توانست تار مویی از اسب را که در دست پسربچه خودش بود با تیز بزند. از فاصله شش قدمی، همچنین سیبی را به سوی آسمان پرتاب کردند و وی در بازگشت با تفنگ سیب را هدف قرار داد."
از رونق افتادن جشن غدیر در دوره نادرشاه
طبق گزارش برخی مورخان، نادرشاه علاقه ای به روحانیون شیعه و مراسم شیعی اسلامی نداشته است. گویا از اقدامات نادرشاه منع برگزاری جشن عید غدیر و نیز عزاداری ایام محرم بود. نویسنده مجمع‌التواریخ در این رابطه می‏نویسد:
"نادر پس از مراجعت از هند، از دین بیگانه و در اوایل حال به بهانه تألیف قلوب اهل روم و غیره، بعضی از افعال که شیوه و شعار شیعه می‏باشد، مثل تعزیه داشتن خامس آل‌عبا در عشر محرم‌الحرام، برپاداشتن رسم عید غدیر و عید نوروز و... از تمام بلاد قلمرو خود موقوف نموده، چادر به یک شاخ افکنده، علانیه قدغن نمود که کسی قرآن نخواند بلکه نداشته باشد؛ چرا که اگر قرآن راست بود، این همه اختلاف در میان امت جناب رسول خدا واقع نمی ‏شد و شروع به کلمات کفر و زندقه نمود."
با وجود این متن، البته به نظر می رسد بسیاری از افعال فوق الذکر اغراق باشد و به خصوص مربوط به چند سال پایانی حکومت نادرشاه باشد چرا که طبق برخی شواهد دیگر مراسم غدیر در سالهای حکومت نادرشاه هم برگزار می شده است.
جشن عید غدیر در دوره قاجاریه

حدود 220 برگه سند از جشن‌ های عید غدیر که در دوره قاجار در حرم امام رضا (ع) برگزار شده در آستان قدس رضوی باقی‌ مانده است. این جشن‌ها معمولا هر سال در صحن عتیق اجرا می‌شد و با چراغانی آستان، توزیع شربت و شیرینی، خطبه ‌خوانی و انعام‌ دادن به کارکنان توسط حاکمان و والیان همراه بود. در پایتخت و سایر شهرها نیز جشن‌های کوچک ‌تری برپا می ‌شد.
در دوره قاجار به مناسبت عید غدیر در دربار مراسم "سلام" برگزار می‌شد؛ مراسمی مخصوص دیدار اعیان و شاهزادگان با شاه یا دیدار مردم عادی با شاه. ناصرالدین قاجار درباره عید غدیر در سال 1255 شمسی در خاطراتش آورده است: "عید غدیر رسید، شب عید غدیر بیرون شام خوردم، عمارات جدید و نارنجستان چراغان شد، اغلب پیشخدمت ‌ها بودند... امین‌حضور، عضدالملک، عکاس، فرخ ‌خان و غیره و غیره و غیره بودند. خواننده‌های مردانه همه آمدند... الحمدلله خوش گذشت. روزش هم در همان تالار جدید سلام شد."
یک سنت مهم در روز عید غدیر در دوره قاجار برپایی مراسم عقد اخوت بوده است؛ یک مستحب دینی برای بهبود پیوندهای اجتماعی. آن‌طور که ژان باتیست فُوریه، پزشک فرانسوی دربار ناصرالدین قاجار در خاطراتش در این باره می ‌نویسد: "یکی از آداب این روز، صیغه عقد اُخوت یا برادری در بین مردان است؛ دو تا دوست با رفتن به پیش روحانی محله و با خواندن صیغه برادری تا آخر عمرشان مثل برادر برای هم باقی می‌مانند."