تهران - ریاض روی ریل رفاقت!؟
تحلیل ویژه
بزرگنمايي:
اخبار محرمانه - آفتاب یزد /متن پیش رو در آفتاب یزد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
دولت سیزدهم اگرچه با دیدگاهی در تضاد با دیدگاههای حاکم بر دولتهای یازدهم و دوازدهم در حال شکلگیری است اما برخی از برنامهها و تلاشها قرار نیست ابتر بماند از جمله کاستن از سطح تنش با ریاض که از قرار معلوم در دولت سید ابراهیم رئیسی نیز دنبال خواهد شد بصیری استاد دانشگاه اصفهان معتقد است با توجه به همراهی اکثریت اصولگرایان با دولت منتخب چنین به نظر میرسد ایران فرصت مغتنمی برای بهبود روابط با حداقل برخی از همسایگان از جمله عربستان به دست خواهد آورد البته به این شرط که تندروها با رئیسی مهربان باشند!
آفتاب یزد - رضا بردستانی: یک استاد روابط بینالملل به آفتابیزد گفت: «وجود تنش بین دو کشور با مسائل دیپلماتیک را باید از هم جدا کرد زیرا ممکن است دو کشور در حال جنگ باشند اما در سطح بسیار پایینی روابط کنسولی حفظ شود!»
محمدعلی بصیری استاد دانشگاه اصفهان در واکنش به اخباری که حکایت از بازگشایی محتملِ سفارت عربستان و نیز حضور نمایندهای از سوی پادشاه این کشور دارد خاطرنشان میکند: «این مسئله وجهِ ناگهانی ندارد و مدتها است که تهران و ریاض با واسطهی کشورهایی نظیر عراق، قطر و عمان در حال رایزنی و رفع بخشهایی از مشکلات فی مابین هستند که چه بسا با روی کار آمدن آقای رئیسی این امر سرعت بیشتری به خود بگیرد.»
> بهبود روابط ایران و عربستان بخشی از اهداف سفر کاظمی به آمریکا است؟!
این روزها در منطقهی خلیج فارس و خاورمیانهی بزرگ به جز بوی «باروت» و صدای «انفجار» و خبرهای «تلخ»، بوی صلح و رفع تنش و صدای آرامشهای حتی موقتی نیز در دسترس است از جمله سفر منصور الکاظمی طی روزهای آینده به آمریکا که در ابعاد مختلف قابل بررسی است اما منهای مباحث اختلافِ کهنهی بین ایران و کاخ سفید، شنیده شده در راستای مذاکرات واسطهای ایران و عربستان به میزبانی عراق، چه بسا الکاظمی، ماموریت ویژهای در قبال کاهش تنش بین این دو کشور مسلمان و مهم در منطقه نیز داشته باشد.
خبری که بر مبنای ادعای یک منبع آگاه تنظیم شده؛ گویای این مسئله است: «بازگشایی سفارتخانههای ایران و عربستان در آینده نزدیک». در ادامهی این خبر نیز آورده شده؛ نمایندهای از پادشاهی عربستان در مراسم تحلیف رئیسی حاضر میشود. طرفین در حال مذاکره هستند که در مراسم تحلیف حرکت نمادینی انجام شده و پساز آن روابط آغاز شود. براساس شنیدهها خوشبختانه گفتوگوهای تهران و ریاض وارد فضای سیاسی نشده و در رویه قابل قبولی پیشمیرود، پس امکان ازسرگیری مجدد مناسبات وجود دارد.
> عادیسازی روابط تل آویو - ابوظبی و نزدیکتر شدن اعراب به ایران!؟
محمدعلی بصیری استاد روابط بینالملل دانشگاه اصفهان در ادامهی گفتگوی خود به این مسئله اشاره میکند که بر اساس «دشمنِ دشمنِ من دوستِ من است» چندان بعید نیست که شیطنتهای حکام امارات، بعد عادی شدن روابطشان با اسرائیل، برخی از کشورهای منطقه از جمله اعراب را قانع کرده باشد تا سطح روابط خود با تهران را ارتقاء دهند.
بصیری میافزاید: اسرائیلیها از دیرباز رابطهی خوب و سازندهای با اعراب نداشتهاند و نزدیک شدن این کشور به اعراب خلیج فارس تنها در سایهی دوران پرتنشِ حضور ترامپ در کاخ سفید صورت پذیرفته و هر آن میتواند وارد فضای تلخِ همیشگی شوند. در کنار این مسئله، دوستی دیرینهی اعراب با ایرانیها ریشه دارتر از آن است که تنشهای این چنینی تبدیل به دشمنی ابدی شود ضمن آن که تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه و نیز آغاز مجدد مذاکرات برجامی نیز بر این تغییر دیدگاه میتواند موثر واقع شود اما در این که شیطنتهای امارات بر نوع و سطحِ روابط تهران - ریاض موثر بوده باشد امری محتملی است!
> حمله به سفارت عربستان، تلخ و پندآموز برای رئیسی
این استاد دانشگاه با مثبت ارزیابی کردنِ فضای ذهنی رئیس جمهور منتخب در رابطه با کشورهای همسایه از جمله عربستان در پاسخ به این پرسش که حمله به سفارت عربستان دستپخت «تندروهای منتقد روحانی» بود آیا تندروها با رئیسی نیز همان رفتار را در پیش خواهندگرفت یا نه میگوید: دولت یازدهم برآمده از یک جناح سیاسی به نام اصولگرا است پس نباید انتظار داشته باشیم تمامی رخدادهای هشت سالهی روحانی، عیناً برای رئیسی نیز تکرار شود با این توضیح که اساساً حمله به سفارت عربستان در تهران و کنسولی عربستان در مشهد در راستای چوب لای چرخ برنامههای دولت روحانی در حوزهی دیپلماسی بود و چنین تصور میشد که عدهای دوست ندارند برنامههای دولت یازدهم و دوازدهم به نتیجه برسد یا در نهایت حسن روحانی با دست پر کابینه و پاستور را تحویل دولت سیزدهم بدهد اما بحث آقای رئیسی کاملا متفاوت است!
بصیری با تاکید بر این مسئله که رئیسی حداقل برای یکی - دو سال نخست مشکلی با این مقوله نخواهد داشت این نکته را نیز تایید میکند که کابینهی دولت سیزدهم و برنامههای ملی و منطقهای بر تصمیم تندروها میتواند بسیار موثر باشد که اگرچه در کوتاه مدت با رئیسی نامهربانی صورت نخواهد پذیرفت اما هیچ تضمینی وجود ندارد که در بلند مدت مشکلاتی شبیه آن چه برای روحانی به وجود آمد پیش روی سید ابراهیم رئیسی نیز قرار داده نشود.
> دکترین رئیسی رفع تنش است؟!
محمدعلی بصیری در پاسخ به این پرسش که آیا تلاش رئیسی برای رفع تنش خواهد بود و برنامهها چنین مسئلهای را خاطرنشان میکنند؟! گفت: تا اینجا چنین به نظر میرسد که برخی از برنامههای پیگیری شده در دولتهای اول و دوم روحانی شبیه رفع تنش با عربستان در دستور کار سید ابراهیم رئیسی نیز وجود خواهد داشت منتها تفاوت میتواند در دیدگاه و ادبیات باشد واگرنه رفع تنش بین ایران و عربستان از مدتها قبل در حال بررسی و تحلیل بوده است.
این استاد دانشگاه اصفهان در قسمت پایانی گفتگوی خود به این مسئله نیز اشاره میکند که تنش ایران و عربستان از آن جایی که با حمله به سفارت به این جا رسیده طبیعتاً رفع کدورت نیز باید از سوی ایران باشد که تلاش برای دعوت نمایندهای از ریاض در مراسم تحلیف میتواند یک قدم سازنده و مثبت ارزیابی شود.
لینک کوتاه:
https://www.akhbaremahramaneh.ir/Fa/News/584206/