اخبار محرمانه - از سال 1397 که ارز 4200 تومانی به چرخه ارزی ایران وارد شد تاکنون بارها بحث حذف آن به دلیل رانت سنگین و عدم دسترسی مردم به کالای وارد شده با این نرخ به قیمت مناسب مطرح بود.
پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین: یارانه معیشتی یا سوبسید شکلی از کمک مالی است که به یک تجارت یا بخش اقتصادی پرداخت می‌شود. یارانه معیشتی اعطاء کمک مالی به روی یک کالا یا خدمتی که به مردم داده می‌شود جهت افزایش رفاه عمومی جامعه انجام می‌شود. یارانه معیشتی سود اقتصادی است که معمولاً دولت‌ها به تولیدکنندگان کالا برای تقویت بازار رقابتی کشورها پرداخت می‌کنند. یارانه معیشتی ممکن است مستقیم یا غیرمستقیم باشد. یارانه معیشتی بیش‌ترتوسط دولت برای تولیدکنندگان یا توزیع‌کنندگان در یک صنعت، برای جلوگیری از رکود آن صنعت یا جلوگیری از افزایش قیمت تولیدات آن یا برای ترغیب به استخدام نیروی کار بیش‌تر اعطا می‌شوند.
کلیک کنید:قیمت طلا 7 بهمن 99 / آخرین قیمت طلا + جدول قیمت
مصوبه چند برابر شدن یارانه و سر و صدایی که در این رابطه در مجلس به پا شده و دائم بر رساندن مردم به حق شان تاکید می شود ماجرای تازه ای نیست، فقط چرا حرفی از اصلاح بزرگترین معضل یارانه های نقدی یعنی پرداخت 78 میلیون نفری و راهکاری برای غربالگری به میان نیامده است؟ مجلس با تصمیم اخیر خود رسما یارانه افراد ثروتمند را دو برابر کرده است، آنهم در شرایطی که این پول از محل حذف ارز 4200 تومانی کالاهای اساسی تامین می شود که تبعات آن می تواند دامن اقشار متوسط و ضعیف را بگیرد.

از سال 1397 که ارز 4200 تومانی به چرخه ارزی ایران وارد شد تاکنون بارها بحث حذف آن به دلیل رانت سنگین و عدم دسترسی مردم به کالای وارد شده با این نرخ به قیمت مناسب مطرح بود.
دولت در این فاصله تقریبا تمامی اقلام را از لیست ارز ترجیحی خارج کرد، ولی پنج قلم که عمدتا نهاده های تولید هستند به همراه بخشی از دارو و تجهیزات پزشکی همچنان با نرخ 4200 تومانی تامین ارز می شود. دولت ترجیح داد خود حذف ارز ترجیحی از چند قلم باقی مانده را انجام نداده و با مشارکت مجلس صورت بگیرد، از این رو در یکی دو سال اخیر و البته لایحه بودجه سال آینده این بحث مطرح بوده است.
می توان گفت در جریان بررسی لایحه بودجه 1400 پرحاشیه ترین موضوع همین تصمیم گیری برای حذف ارز ترجیجی بود که کمیسیون تلفیق تصمیم گرفت نرخ 4200 کالای اساسی و 11 هزار و 500 تومان تسعیر نرخ ارز را حذف و آن را به نرخ واحد 17 هزار و 500 تومان برساند، دولت نیز مخالف حذف ارز 4200 تومانی نبود ولی تاکید داشت به نوعی باشد که کمترین تبعات را به همراه داشته و برگشت آن به مردم منطقی و موثر باشد در این صورت موافق خواهد بود.
در نهایت مجلس حذف ارز 4200 تومان را تصویب کرد که در نتیجه تغییرات ایجاد شده تا اینجا، منابع ناشی از هدفمندی یارانه ها از 267هزار میلیارد به 429 هزار میلیارد تومان افزایش یافته که ناشی از مصرف فرآورده های نفتی در داخل و افزایش صادرات فرآورده ها و مشتقات آن است است، از سویی از حذف ارز 4200 تومانی و مابه التفاوت آن با نرخ 17 هزار و 500 تومانی از محل هشت میلیارد دلاری که برای تامین کالای اساسی و دارو در بودجه پیش بینی شده بود، حدود 106 هزار میلیارد تومان منابع ایجاد می شود که 73 هزار میلیارد تومان آن برای برگشت به مردم در قالب یارانه های نقدی و 33 هزار میلیار تومان آن برای دارو درنظر گرفته شد.
چرا باید یارانه ثروتمندان زیاد شود؟

بعد از هیاهوی زیاد نمایندگان در مورد اقدام خود برای حذف رانت ارز 4200 تومانی نوبت به توزیع منابع بین مردم رسید ولی آنچه که اتفاق افتاد افزایش پرداخت های نقدی اما نه برای نیازمندان بلکه کل 78 میلیون نفر یارانه بگیر از نیازمند تا پردرآمد بود؛ به طوری که براساس مصوبه کمیسیون تلفیق 35 میلیون نفر اول بیش از 180 هزار تومان، حدود 23 میلیون نفر دیگر 138 هزار تومان یارانه دریافت می‌کنند و مابقی که حدود 20 میلیون نفر هستند هم 91 هزار تومان در ماه، یارانه دریافت می‌کنند.
اینکه مجلس بازهم پرداخت 78 میلیون نفری را ادامه داده بسیار قابل تامل است، به هر حال از زمانی که دولت دهم اجرای قانون هدفمندی یارانه ها را شروع کرد تا به امروز بزرگترین معضل در اجرای آن پرداخت همگانی یارانه نقدی 45هزار و 500 تومانی بوده است، جایی که بارها حتی مجلس در دوره های قبلی به این روند پرداخت نقد داشت و در قانون بودجه تکالیفی برای حذف سه دهک بالای درآمدی به عهده دولت قرار داده بود ولی هیچ گاه به درستی اجرایی نشد و نتیجه پرداخت یارانه 45 هزار و 500 تومانی به بیش از 95 درصد ایرانی ها بوده است.
دلیل عدم ورود به حذف دهک های بالا چیست؟

در مصوبه تلفیق حداقل پرداختی یارانه 91 هزار تومان برای 20 میلیون نفر است که به طور حتم این حداقل پرداختی برای سه دهک بالا در نظر گرفته شده که در این حالت عملا یارانه آنها دو برابر شده است، با این اقدام باید نمایندگان پاسخ دهند که هدف از پرداخت مبلغ 91 هزار تومانی به قشر ثروتمند در شرایط فعلی چیست؟ از سویی چرا منابع ناشی از حذف ارز 4200 تومانی که با خود افزایش قیمت کالاهای مربوطه را به همراه خواهد داشت باید بین افراد غیر نیازمند تقسیم شود؟
همچنین چرا مجلس که در صدد اصلاح روند پرداخت یارانه به کالاهای اساسی و مردم بوده است، فکری برای غربالگری یارانه بگیران نکرده است تا این معضل 10 ساله که دولت برای آن اقدامی نکرده و یا نتیجه ای نداشته برای همیشه تمام شود، در عین حال دولت از سال گذشته پرداخت کمک معیشتی ناشی از افزایش قیمت بنزین را به کمتر از 60 میلیون نفر یارانه بگیران انجام داد و تقریبا سه دهک بالایی از دریافت این کمک کنار گذاشته شدند، چرا مجلس طرح خود برای افزایش یارانه های نقدی را در محدود این حدود 60 میلیون نفر که در آن افراد متوسط و نیازمند و فاقد درآمد حضور دارند اعمال نکرده است، هر چند بین آنها هم افرادی هستند که نیازی به دریافت این ارقام نقدی ندارند.
دولت هم قانون بودجه برای حذف سه دهک بالا را اجرا نکرد

در این بین اقدام دولت هم تامل برانگیز است که در سال های اخیر نه تنها در مورد حذف پردآمدها به طور جدی به هر دلیلی اقدام نکرد بلکه یارانه ای دیگر تحت عنوان کمک معیشتی برای 60 میلیون نفر را پیش بینی و اجرایی کرد و بارها این نقد مطرح شد که اگر 60 میلیون نفر را محق دریافت این کمک می داند چرا یارانه 45 هزار و 500 تومانی را به 78 میلیون نفر می پردازد که در سال هزینه ای بالغ بر 42 هزار میلیارد تومان به همراه دارد و با هزینه 30 هزار میلیارد تومانی کمک های معیشتی به 70 هزار میلیارد پرداخت نقدی می رسد.
دولت در سال های اخیر در بودجه همواره مکلف به حذف سه دهک بالای درآمدی بود ولی این اتفاق نیفتاد ولی بازهم آن را در لایحه سال آینده آورده بود در حالی که اجرا کننده نبوده است.
بازی با کلمات و ارقام؛ چون مردم به یارانه حساسند!
به هر ترتیب بازی با کلمات و سر و صدا کردن با یارانه اقدام تازه ای نیست و بارها "یارانه" مورد استفاده و بازی های سیاسی قرار گرفته است. به هر حال مردم بسیار بر جریان یارانه حساس هستند به ویژه در شرایط اقتصادی موجود توجه بیشتری به اقدام در این رابطه خواهند داشت، این درحالی است که پیش از این در جریان انتخابات 1396 هر یک از کاندیداها برنامه اقتصادی خود را بیش از آنکه به سمت طرح های تولیدی و توسعه ای برده و برنامه ای برای آن ارائه دهند، مانور انتخاباتی خود در این حوزه را بر یارانه گذاشتند، جایی که از پرداخت یارانه 113 تا 250 هزار تومانی سخن می گفتند بدون اینکه اعلام کنند قرار است منابع آن از کجا تامین شود، یا همین مدتی پیش وقتی محمود احمدی نژاد-رئیس جمهور دولت نهم و دهم - از امکان پرداخت یارانه 910 هزار تومانی آنهم بدون هیچ منطقی سخن گفته بود.
حواشی بودجه 1400 به اینجا ختم نشده و آنچه که اتفاق افتاده از لایحه تا مصوبات مجلس مورد نقد کارشناسان بوده است، البته دولت و شخص رئیس جمهور در رابطه با نحوه عملکرد مجلس در بررسی بودجه انتقاداتی داشته و خواستار عدم برخوردهای سیاسی با بودجه و اعمال رفتار منطقی اقتصادی بوده اند.