اخبار محرمانه -
تنگه هرمز و جانشین‌‌های آن
k ٥.٩
٠
روزنامه شهروند / متن پیش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
تنش‌های سیاسی اخیر بین ایران و ایالات متحده بار دیگر داستان قدیمی بسته‌شدن تنگه هرمز را بر سر زبان‌ها انداخته است. شاید اکنون تاکید روی سیاست همیشگی تهران مبنی بر نگاه استراتژیک به این تنگه و اهمیت امنیت آن برای ایران تکرار مکررات به نظر برسد. ایران هیچ‌گاه فقط صرف امتیازگیری تهدید به بستن این تنگه نکرده است و در آخرین موضع‌گیری مقامات رسمی کشور بر استفاده برابر و منصفانه همه کشورهای تولیدکننده نفت حاشیه خلیج فارس از این آبراه مهم تاکیدی ویژه شده است. در این میان اما برخی دولت‌های منطقه که کوچک‌ترین مواضع خود را نیز با کاخ سفید هماهنگ می‌کنند، به خیال خود تدابیر ویژه‌ای را جهت مقابله با بسته‌شدن احتمالی تنگه هرمز در نظر گرفته‌اند که یکی از آنها دورزدن این آبراه و استفاده از مسیرهای جایگزین برای صادرات نفت است؛ اما باید دید این تدابیر تا چه حد عملیاتی بوده و قابلیت اجرا دارند.
فجیره، رقیب پرمدعای هرمز
حمله یکشنبه گذشته به بندر فجیره که به آسیب‌دیدن برخی تاسیسات صادرات نفت و همچنین تعدادی نفتکش منجر شد، نام این بندر را به تیتر یک رسانه‌های جهان مبدل کرد. فجیره در ساحل دریای عمان از جمله مناطق قدیمی و تاریخی امارات متحده عربی است؛ اما این همه دلیل اهمیت آن نیست. این شهر از مدت‌ها قبل به عنوان بندرگاهی که با داشتن قابلیت بارگیری نفتکش‌ها می‌تواند به دورزدن تنگه هرمز کمک کند، شناخته شده و سرمایه‌گذاری سنگین
دولت امارات در آن طی سال‌های اخیر نیز دقیقا با همین نگاه به انجام رسیده است. اما آیا فجیره می‌تواند نزدیک به ٢٠ میلیون بشکه نفت خامی که روزانه از خلیج فارس خارج می‌شود را از گذرگاهی چون تنگه هرمز بی‌نیاز کرده و باعث شود حضور نفتکش‌ها به خاطره‌ای برای خلیج فارس تبدیل شود؟
عملیات غیر ممکن جایگزینی
برای پاسخ به این سوال تنها کافی است به اعداد و ارقام توجه کنیم. پیشتر اشاره کردیم که روزانه ٢٠ میلیون بشکه نفت خام از تنگه هرمز خارج می‌شود. این رقم را اگر بخواهیم بر اساس تعداد نفتکش محاسبه کنیم، چیزی حدود ٢٠ نفتکش غول‌پیکر می‌شود. سوال: آیا ٢٠ نفتکش می‌توانند به طور همزمان در بندر فجیره پهلو بگیرد؟ احتمالا نه، ولی بیایید فرض کنیم که شدنی است! اما نکته مهم در این میان نه تعداد نفتکش‌ها که ظرفیت بارگیری است. کشور امارات از مدت‌ها قبل با تعبیه یک خط لوله تا بندر فجیره قصد خود را برای دورزدن تنگه هرمز به نمایش گذاشته است اما ظرفیت این خط چیزی در حدود ٥/١ میلیون بشکه در روز است که در برابر آن ٢٠ میلیون رقمی به حساب نمی‌آید. از سوی دیگر عربستان نیز با احداث یک خط لوله طولانی تاسیساتی را برای انتقال نفت خود به ساحل دریای سرخ احداث کرده است اما این خط نیز در بهترین حالت ممکن توانایی انتقال ٤ میلیون بشکه نفت در روز را دارد. حالا این اعداد و ارقام به ما چه می‌گویند؟ جواب: تا آینده‌ای حتی دور هیچ جایگزین موثری برای تنگه هرمز وجود ندارد؛ خلاص.