چاپ

اخبار محرمانه-رصد راهبردي/ماريا يفيموا در هفته نامه کمرسانت ولاست به تاريخ: 6/11/1394‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ نوشته است: نويسنده اين مقاله تأکيد مي کند که رويارويي تقريباً چهل ساله راهبردي بين رياض و تهران وارد مرحله جديد مي شود. واکنش عصبي عربستان سعودي به تقويت ايران و خروج آن از انزواي بين المللي بعد از رفع تحريم ها بدان معناست که کسي در آينده نزديک موفق نمي شود دو رهبر جهان اسلام را با هم آشتي دهد و اينکه رويارويي آنها نه تنها در خاور ميانه بلکه خارج از آن هم پژواک نيرومندي خواهد داشت. نويسنده آغاز مرحله جديد در روابط بين دو کشور را از سلسله حوادث ماه دسامبر 2015 – ژانويه 2016 استنتاج مي کند. عربستان سعودي نهايت تلاش هاي خود را به عمل آورد تا بازگشت کشور رقيب به اقتصاد جهاني را به وسيله انزواي منطقه اي جبران کند و رژيم شيعه را در چشم غرب بي اعتبار سازد. اين کار در رابطه با روند وين در زمينه سوريه به عمل آمد. اعدام شيخ نمر النمر هدف تحريک واکنش شديد تهران را دنبال مي کرد که محاسبات سعودي ها درست از آب در آمد. حملات به نمايندگي هاي ديپلماتيک سعودي در ايران يعني تکرار سناريوي سال 1988، به رياض برگ برنده نيرومندي داد. به گفته گريگوري کاساچ پروفسور دانشگاه دولتي علوم انساني روسيه، سعودي ها از اين حوادث استفاده درخشاني کردند تا بر رهبري بي چون و چراي خود در جهان اسلام تأکيد نمايند. البته تهران که در آن روزها با احتياط زيادي رفتار کرد و سعودي ها را به حمله به سفارت ايران در يمن متهم نمود، موفق شد شکست خود را کاهش دهد. در اين شرايط رسانه‌هاي گروهي غرب اغلب تهران را به عنوان قرباني رفتار رياض که مانع از حل و فصل اوضاع منطقه و تلاش هاي بين المللي در جهت حل و فصل نهايي مسأله هسته اي ايران مي شود، معرفي مي کردند. کشور هاي همسايه از اين مناقشه راضي نيستند و برخي از آنها ميانجي گري خود را پيشنهاد کردند ولي طرفين اعلام نمودند که به وساطت کسي احتياجي ندارند. نويسنده معتقد است که تهران هرگز سعي نکرده است مقام رياض در جهان اسلام را زير سئوال ببرد ولي بعد از انقلاب اسلامي سال 1979 همه جا از نيروهاي شيعه براي کاهش نفوذ عربستان سعودي استفاده مي کرد. به گمان نويسنده، تهران سعي خواهد کرد براي سعودي ها مشکلات هر چه بيشتري به وجود آورده و در روابط با غرب آرام رفتار کند تا اقتصاد خود را هرچه سريع تر احيا کرده و به بازار جهاني باز گردد. ايران بعد از رفع تحريم ها حتي در شرايط قيمت هاي پايين نفت برنده مي شود ولي اين قيمت ها و رفع تحريم ها از ايران به عربستان سعودي ضربه مي زند. در اين شرايط رياض مي تواند از طريق سرنگوني رژيم سوريه به تهران ضربه نيرومندي وارد بکند. نويسنده تاريخچه روابط بين ايران و مقامات عالي سوريه را مي آورد و سپس به حضور روسيه در منطقه مي پردازد. از نظر عربستان سعودي، کليد پيروزي بر تهران در دست مسکو است که همين امر باعث اعزام هيأت هاي متعدد سعودي به روسيه شده است. قرار است بزودي ملک سلمان پادشاه عربستان سعودي به مسکو سفر کند که همين امر امکان تشکيل يک نوع ائتلاف راهبردي خارج از چارچوب مناقشه سوريه را مي دهد. رياض يک برگ برنده دارد و آن جمعيت 20 ميليوني مسلمان روسيه است که سال هاست که هدف تبليغات سلفي بوده اند. رياض در مرحله اخير در شيوه عمل خود تجديد نظر کرده و بر طراحي الگوي سازش آميزي براي تعيين تکليف سوريه تأکيد مي کند. ظاهراً به مسکو مي فهمانند که اگر روسيه به گذشت ها تن دهد، مي تواند حضور منطقه اي خود را حفظ کند در حالي که خسارات ناشي از تضعيف روابط با ايران به وسيله صفحه جديد در روابط با عربستان سعودي جبران خواهد شد. ولي نويسنده تأکيد مي کند که در عمل نمي تواند در سوريه الگوي سازشي نظام سياسي را عملي کرد. اگر روسيه پيشنهادهاي عربستان سعودي را قبول کند، در محاصره خصمانه سني قرار گرفته و نمي تواند براي خود مواضع محکمي محفوظ کند. روابط روسيه با ايران لطمه خورده ولي عربستان سعودي مي تواند از اجراي وعده هاي خود خودداري کند زيرا روسيه وسيله اي براي فشار بر رياض نخواهد داشت. به عقيده نويسنده، روسيه براي باقي ماندن در منطقه بايد سيستم جديد کنترل و توازن را ايجاد کند ولي بعيد است که در شرايط جاري از پس اين کار بر آيد.