چاپ

اخبار محرمانه - جام جم / متن پیش رو در جام جم منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
با وجود گذشت بیش از 30 سال از پایان جنگ تحمیلی رژیم بعث علیه ایران، که به رقم خوردن حماسه دفاع مقدس و حفظ آب و خاک کشورمان منجر شد، بسیاری از مقامات آمریکایی ترجیح می‌دهند در خصوص ابعاد شکست رژیم صدام در این جنگ سخنی به میان نیاورند. بااین‌حال، ریچارد مورفی، معاون وزیر خارجه اسبق آمریکا و یکی از مقامات ارشد این وزارتخانه در دوران جنگ تحمیلی، گفت‌وگویی با روزنامه جام‌جم کرده است. ریچارد مورفی، دیپلمات پیشین و کهنه‌کار آمریکایی با 34 سال فعالیت در حوزه خاورمیانه و کشورهای عربی، در سال‌های جنگ ایران و عراق سفیر آمریکا در عربستان سعودی بود و سپس معاون وزیر خارجه آمریکا در امور منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا شد. مورفی اینک با شرکت در شبکه‌های بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان، فاکس نیوز به تحلیل درباره رویدادهای جهان به‌ویژه منطقه غرب آسیا می‌پردازد. وی همچنین عضو هیات امنای دانشگاه آمریکایی بیروت در لبنان است.
حتما جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را با وجود گذشت بیش از سه دهه به یاد می‌آورید. جنگی که با تجاوز رژیم صدام به ایران و با حمایت غرب و شرق صورت گرفت. به نظر شما چرا رژیم صدام در این جنگ نتوانست به اهداف و خواسته‌های خود برسد و در نهایت حتی یک وجب از خاک ایران به اشغال بعثی‌ها در نیامد؟
باید بگویم صدام اعتمادبه‌نفس بیش از حدی داشت. این اعتمادبه‌نفس کاذب، به بروز اشتباهات فراوانی از سوی او منجر شد. صدام بیش از اندازه به فهم و درک استراتژیک خود در قبال پدیده‌های گوناگون تکیه داشت. نتیجه این نگاه، بروز خطاهای فراوانی از سوی رهبر سابق عراق شد. این نگاه و به تبع آن، خطاهای محاسباتی گوناگون سبب شد تا وی (صدام) نتواند درک صحیحی از ایران و قدرت این کشور در جنگ به دست بیاورد. صدام بسیاری از واقعیات را درخصوص ایران ندید. او خود را فردی باهوش می‌دانست و مدعی بود ایران و قدرت ایران را به‌خوبی می‌شناسد. صدام با همین اعتمادبه‌نفس کاذب و بدون تصوری درست در خصوص قابلیت‌ها و توانایی‌های ایران، وارد جنگ با این کشور شد.
شما در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، مسؤولیت‌های کلیدی و مهمی در وزارت خارجه آمریکا داشتید. آیا خاطراتی از آن زمان در ذهن دارید؟
هیچ خاطره خاصی در ذهنم باقی نمانده است. اما موضوع تسخیر سفارت آمریکا در تهران را همواره به یاد دارم. همچنین خاطراتی از مواجهه ایران با متحدان آمریکا در منطقه دارم.
افرادی مانند رودی جولیانی و مایک پمپئو و بسیاری از سیاستمداران دیگری که مسؤولیت رسمی در دولت آمریکا دارند، رسما از جریان‌های تروریستی مانند منافقین و سایر گروه‌های مخالف ایران حمایت می‌کنند. با این حال سیاستمداران آمریکایی مدعی هستند خواستار براندازی نظام جمهوری اسلامی نیستند. این تناقض را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
افرادی مانند جولیانی و پمپئو تصور می‌کنند باید با ایجاد حمایت‌های بیرونی و تشویق( تشویق گروه‌های ضدانقلاب اسلامی ایران) ، اقدامی را علیه نظام ایران صورت دهند. آنها در عین حال نمی‌خواهند به‌عنوان اسپانسر و حامی سرنگونی نظام ایران شناخته شوند. ( دلیل بروز این رفتارها) همین مساله است.
دولت آمریکا طی ماه‌های اخیر، روی جابه‌جایی نیروها در منطقه غرب آسیا و خروج برخی نظامیان از این منطقه تاکید می‌کند. تحلیل شما از این اقدامات چیست؟ آیا استراتژی و سیاست خارجی آمریکا در منطقه غرب آسیا تغییر پیدا کرده است؟
گرچه در ظاهر برخی افراد در دولت کنونی آمریکا ( دولت ترامپ) شوق کمتری درخصوص ایجاد درگیری در خاورمیانه ( غرب آسیا ) دارند اما باید این مساله را مدنظر قرار داد که هیچ‌یک حاضر نیستند از منطقه دور شده یا به‌طور کامل عقب‌نشینی کنند. در حقیقت، آمریکا نمی‌خواهد از منطقه دور شود و آن را تحت کنترل چین و روسیه قرار دهد.
ریچارد مورفی کیست؟
ریچارد مورفی، 91 ساله، یکی از دیپلمات‌های باسابقه و مشهور در آمریکا محسوب می‌شود. او متولد 1929 میلادی در بوستون است. وی تحصیلات خود را در رشته علوم سیاسی و روابط بین‌المللی در دانشگاه‌های هاروارد و کمبریج به پایان رساند و در نیمه قرن بیستم ( سال 1953) وارد ارتش آمریکا شد. پس از دو سال حضور در ارتش، مورفی وارد وزارت خارجه آمریکا شد. وی از سال 1959 میلادی به مدت 11 سال در دفتر امور خاورمیانه( غرب آسیا) در وزارت خارجه آمریکا مشغول به کار شد. پس از آن فعالیت‌های دیپلماتیک و سیاسی ریچارد مورفی وارد فاز تازه‌ای شد. وی بین سال‌های 1971 تا 1974 میلادی به عنوان سفیر آمریکا در موریتانی، از سال 1974 تا 1978 به عنوان سفیر آمریکا در سوریه، از سال 1978 تا 1981 به عنوان سفیر آمریکا در فیلیپین و از سال 1981 تا 1983 به عنوان سفیر آمریکا در عربستان سعودی مشغول فعالیت بود. با این حال نقطه اوج فعالیت ریچارد مورفی در وزارت خارجه آمریکا، بین سال‌های 1983 تا 1989 میلادی بود؛ یعنی در سال‌های اوجگیری جنگ تحمیلی رژیم بعث علیه ایران. مورفی در شورای روابط خارجی آمریکا و از سال 1993 تا 2004 میلادی به‌عنوان مدیر بخش غرب آسیا، مشغول به فعالیت بود. وی از اصلی‌ترین مخالفان خروج دولت ترامپ از برجام محسوب می‌شود. این دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی معتقد است اگر واشنگتن به وعده‌های داده شده وفادار نباشد، دلیلی نخواهد داشت در آینده دولت‌های دیگر چون کره‌شمالی، پای توافق با آمریکا بیایند. ریچارد مورفی معتقد است خروج آمریکا از برجام، منجر به کاهش قدرت مانور واشنگتن در حوزه روابط بین‌الملل شده و اقدام ترامپ در این‌خصوص کاملا اشتباه بوده است.