چاپ

اخبار محرمانه - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
دیوید ایگناتیوس/ «برنامه صلح افغانستان» قمار این سال انتخاباتی دونالد ترامپ است: اگر این طرح به درستی پیش برود، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور فعلی امریکا می‌تواند برای پایان دادن به طولانی‌ترین درگیری کشورش اعتبار زیادی به دست آورد؛ اما اگر در مساله خروج سربازان از خاک افغانستان عجله کند ممکن است موجب ایجاد جنگ داخلی جدیدی در این کشور شود. این معضل سیاسی مشابه وضعیتی است که در آن نامزدهای ریاست‌جمهوری در دهه‌های گذشته با جنگ‌های نفرت‌انگیز و بی‌نتیجه در کره، ویتنام و عراق روبه‌رو بودند. مردم امریکا خواستار خروج نیروهایشان از این جنگ‌ها هستند اما وعده‌های انتخاباتی برای خروج این نیروها، دشمنان را جسورتر و متحدان را ناامید می‌کند. توافق موفقیت‌آمیز میان امریکا و طالبان که قرار بود روز یکشنبه(27بهمن) اعلام شود با «کاهش خشونت» 7 روزه آغاز می‌شود. اگر روند کاهش خشونت پابرجا بماند، امریکا فرآیند 135 روزه کاهش نیروهای خود از 13 هزار به 8600 نفر را آغاز می‌کند. اما پس از این چه می‌شود؟ آیا ترامپ باید تعداد نیروهایش را به صفر برساند یا آن طور که فرمانده‌هانش توصیه کرده‌اند، تعداد آنها را به 3 تا 5 هزار نفر کاهش دهد؟ تصمیم‌گیری در این مورد میزان هوش و حس ششم ترامپ در برابر مسوولیت‌هایش را نشان می‌دهد.
سناتور لیندسی گراهام که از دوستان نزدیک ترامپ است و بارها نسبت به میزان خطر خروج عجولانه نیروهای امریکایی به او هشدار داده است، می‌گوید:«رییس‌جمهور بیش از حد نگران این است که نیروهای‌مان در ماه نوامبر همچنان در منطقه باشند.» این سناتور جمهوری‌خواه از حوزه انتخابیه کارولینا جنوبی در مصاحبه‌ای گفت به ترامپ توصیه کرده که نیروهای امریکایی تنها در صورتی باید از افغانستان خارج شوند که طالبان خواسته‌های امریکا برای کاهش خشونت را برآورده کند.
گراهام ادامه داد:«اگر به گوش آنها برسد که ما قصد داریم بدون آنکه درخواست‌مان برآورده شود، تعداد نیروهایمان را به صفر برسانیم طی کمتر از 6 ماه در این کشور جنگ داخلی روی می‌دهد.»
سناتور رابرت منندز، دموکرات عالیرتبه در کمیته روابط خارجی مجلس سنا نیز توصیه مشابهی به ترامپ کرد و گفت:«ما باید کاملا مشخص کنیم که به این زودی‌ها نیروهایمان را از خاک افغانستان خارج نمی‌کنیم، چراکه این تنها راه برای ایجاد صلح است.»
ایجاد صلح در افغانستان مهم‌ترین نمایش هفته گذشته در گردهمایی سالانه کنفرانس امنیتی مونیخ بوده است. مذاکرات دیپلماتیک با حضور اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان، مایک پمپئو و مارک اسپر به ترتیب وزیر امور خارجه و دفاع امریکا برگزار شد. برگزار‌کننده این مذاکرات زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه ترامپ است که در طول دو سال گذشته در مورد معاهده افغانستان مذاکره کرده است.
تلاش‌های قبلی که برای برقراری صلح در افغانستان انجام شده بود، سال گذشته پس از آنکه طالبان یک سرباز امریکایی و 11 نفر دیگر را کشت با شکست روبه‌رو شد. اما اکنون توافقنامه جدیدی که خلیل‌زاد تنظیم کرده حداقل روی کاغذ تلاش‌های قبلی را تکمیل کرده و برخی از بخش‌های آن را بهبود بخشیده است. این پیشرفت‌ها شامل تعیین معیارهای دقیق برای راستی‌آزمایی این است که خشونت در طول دوره 135 روزه کاهش سربازان کمتر می‌شود و هنگامی که خروج اولیه تقریبا 5000 سرباز امریکایی به پایان رسید، طالبان مذاکرات رسمی صلح با دولت افغانستان را آغاز می‌کند.
برای رصد این کاهش خشونت، نمایندگان امریکا و طالبان یک دفتر مشترک در دوحه قطر خواهند داشت تا از شرایط موجود در منطقه جنگی اطلاع پیدا کرده و مشکلات به وجود آمده را حل و فصل کنند. خلیل‌زاد معتقد است حتی اگر همه ‌چیز به خوبی پیش برود باز هم تا پایان این روند، طالبان آتش‌بس کامل اعلام نمی‌کند چراکه آنها معتقدند، خشونت تنها اهرم فشار بر دولت واشنگتن و کابل است. امریکا بررسی خواهد کرد که آیا حوادث خشونت‌آمیز نیز خرابکاری شبه‌نظامیان طالبان است یا خیر؟
این توافق‌نامه تفکرات رویایی‌ زیادی را در خود جای داده است. ارتش افغانستان به ‌رغم یک دهه آموزش فشرده از سوی امریکا هنوز نیروی قابل اعتمادی در کشور محسوب نمی‌شود. ممکن است آغاز خروج نیروهای امریکایی از خاک افغانستان باعث ایجاد هرج و مرج و آشوب در این کشور شود- ارتش فرو‌می‌پاشد، تاجیک‌ها و دیگر گروه‌ها متحد فرماندهان محلی می‌شوند و طالبان در مناطق تحت کنترل خود یک خلافت واقعی اعلام می‌کند- مگر آنکه طالبان با دولت افغانستان همکاری کند.
سناتور کریس کونز از حزب دموکرات می‌گوید:«این احتمال وجود دارد که شرایط ختم به خیر نشود.» «اگر ما بخواهیم طوری عقب‌نشینی کنیم که از نظر سیاسی موفقیت‌آمیز باشد در این صورت ترامپ باید بداند که هر دو حزب امریکا متعهدند به اینکه نظامیان امریکایی نباید بدون دست یافتن به صلح واقعی، افغانستان را ترک کنند.»
اکنون نیز مانند سال 2001 ممکن است کلید ثبات افغانستان در پاکستان باشد. ترامپ برای افزایش شانس خود در توافقنامه صلح باید پاکستان را در این موفقیت سهیم کند. به این صورت که در ازای حمایت واقعی در برقراری صلح به عمران خان، نخست‌وزیر این کشور پیشنهاد توافق تجارت آزاد بدهد. این بهترین سیاست تضمین شده‌ای است که می‌تواند به کار گیرد. افغانستان این درس سخت را یاد می‌گیرد که ماندن به امید صلح و ثبات یک استراتژی نیست و روسای جمهور امریکا از تعهدات خود نسبت به موفقیت افغانستان پشیمان هستند.
ترجمه هدیه عابدی