چاپ

اخبار محرمانه - بالا گرفتن انتقادها علیه ترکیه
سایز متن الف الف
لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد! http://akhr.ir/6063125
١٩
٠
اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
سیامک کاکایی/ تنش‌ها بین ترکیه و سوریه بر سر بحران ادلب به‌ شدت افزایش یافته و نگاه‌ها را معطوف به رویکرد ترکیه به شرایط ادلب کرده است. اگر نگاه کلی به سیاست ترکیه در قبال سوریه طی سال‌های اخیر به خصوص در یک سال گذشته داشته باشیم، شاهد یک نکته مهم در این سیاست هستیم و آن نوع نگرش تهاجمی ترکیه نسبت به سوریه است و رویکرد نظامی‌گرایانه‌ای را علیه دولت سوریه پیگیری می‌کند. این موضوع را در اقدامات تهاجمی ترکیه به شمال سوریه در سال‌های 2018 و 2019 در مناطق عفرین و تل ابیض می‌توان مشاهده کرد. ترکیه در اواخر سال گذشته میلادی چیزی حدود 100 کیلومتر مربع در داخل خاک سوریه را به بهانه ایجاد یک منطقه امن اشغال کرد. اما این تمام ماجرا نیست. طی چند هفته اخیر ارتش سوریه در مسیر بازپس‌گیری و آزادسازی مناطقی است که تحت کنترل شورشیان و تروریست‌ها در منطقه ادلب قرار دارد. در طرف مقابل ترکیه مواضع تندی را در قبال این حرکت دولت سوریه اتخاذ کرد و عنوان شد که برخی از مراکز دیدبانی ترکیه مورد هدف قرار گرفته است و حتی ترکیه دولت سوریه را تهدید به اقدامات نظامی کرد که ممکن است مداخله نظامی در منطقه نیز در منطقه ادلب انجام شود. اما مجموعه شرایط این پرسش را مطرح می‌کند که ترکیه چرا به این شیوه تند و تهاجمی دولت سوریه را تهدید می‌کند؟ این در حالی است که اگر اقدامات دولت سوریه در منطقه ادلب را از منظر حاکمیتی نگاه کنیم دولت به دنبال استقرار و گستردگی و همه‌گیر شدن حاکمیت ملی خود در منطقه ادلب است تا این منطقه بار دیگر تحت حاکمیت دولت سوریه قرار گیرد. از همین رو می‌توان عملیات در ادلب را یک اقدام ملی و در چارچوب حاکمیت ملی سوریه دانست و این موضوع اقدامات ترکیه را زیر سوال می‌برد چرا که رفتار و موضع ترکیه در قبال یک گروه و نیروی شبه‌نظامی نیست، بلکه در اینجا موضوع دولت سوریه است و این رویکرد ترکیه باعث شده تنش‌ها را بالا ببرد و موجب شده انتقادها نسبت به ترکیه را نیز افزایش دهد.
اکنون شاهد آن هستیم که ترکیه از سوی برخی نهادهای بین‌المللی و روسیه نیز مورد نقد قرار گیرد. لازم به ذکر است طی دو سال گذشته نشست‌های آستانه و نشست‌های سه‌جانبه‌ای که در سطح سران بین ایران، روسیه و ترکیه در تهران، استانبول و سوچی برگزار شده، بحث‌های زیادی در ارتباط با ادلب انجام شده است. نزدیک به دو سال پیش دولت سوریه آماده حمله به ادلب بود. اما در آن دوران با توجه به بالا گرفتن تنش‌ها به شکل موقت از این تصمیم عقب‌نشینی کرد. در آن دوره طبق توافقاتی که صورت گرفته ترکیه متعهد شد زمینه‌های خروج نیروهای تروریست و شورشی از ادلب را فراهم کند. اکنون این پرسش مطرح است که چرا ترکیه این اقدام را انجام نداد و یکی از انتقادهایی که هم روسیه و هم سوریه مطرح می‌کنند این است که چرا ترکیه به تعهدات خود در قالب سوچی و آستانه عمل نکرده و در اینجا دیگر نمی‌تواند ترکیه برای دولت سوریه خط و نشان بکشد. ترکیه چه بخواهد و چه نخواهد، دولت سوریه به دنبال استقرار حاکمیت ملی خود در تمام خاک این کشور است و پیش‌بینی می‌شود اگر آزادسازی و بازپس‌گیری ادلب در آینده‌ای نزدیک صورت نگیرد اما این امر در برنامه‌های دولت سوریه قرار دارد. بنابراین نقد اصلی که به ترکیه مطرح می‌شود این است که ترکیه می‌خواهد علیه حاکمیت سوریه دست به اقدام بزند و این منجر به تنش و چالش بیشتر خواهد شد و می‌تواند شرایط را دشوارتر از گذشته کند. اکنون یک چالش دیگر مربوط به روند آستانه‌ است که در آنجا توافق‌هایی حاصل شده و روس‌ها نیز اعلام کردند که ترکیه هم آنها را رعایت نکرده است. اگر بحث آزادسازی ادلب ادامه پیدا کند نوع نگاه طرفین به یکدیگر نیز تغییر خواهد کرد و می‌تواند در تعاملات بازیگران بیرونی در صحنه سوریه اثرگذار باشد و استمرار روند آستانه برای کاهش تنش و حل بحران سوریه را با یک ابهام جدی روبه‌رو می‌کند و رویکرد ترکیه باعث شده دامنه نقدها علیه این کشور در بحران سوریه گسترش پیدا کند. از سویی دیگر بحث میانجیگری ایران بین ترکیه و سوریه به نوع رابطه ایران با این دو کشور بازمی‌گردد چرا که با دولت‌های این کشورها روابط حسنه و مساعدی دارد. ایران و ترکیه از همان ابتدا در بحران سوریه نقش‌آفرینی کرده‌اند و پیشنهاد برای رفع تنش‌های موجود به این دلیل است که طرفین بتوانند به راه‌حلی مناسب مورد قبول دست پیدا کنند. از همین رو این موضوع به نقش‌آفرینی ایران در مسائل منطقه‌ای بازمی‌گردد و این پیشنهاد ایران مورد توجه هم رسانه‌ها و هم محافل بین‌المللی قرار گرفته است.