چاپ

اخبار محرمانه - اطلاعات / « ضرورت درک شرایط سخت » عنوان یادداشت روزنامه اطلاعات به قلم فتح الله آملی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
دوران دشواری را از نظر اقتصادی می‌گذرانیم و بد نیست به آمار نقدینگی توجه کنیم:
ـ نقدینگی در پایان شهریورماه امسال به 2126 هزار میلیارد تومان رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشانگر بیش از 27 درصد رشد است.
ـ نقدینگی در پایان مردادماه یعنی یک ماه قبل از آن 2076 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی 26 درصدی داشته است. مقایسه همین ارقام و تغییراتش در طول یک ماه نشان دهنده 50 هزار میلیارد تومان افزایش نقدینگی فقط در فاصله یک ماه و یک درصد رشد ماهانه است.
اگر همین مقیاس را بخواهیم برای ماه‌های پاییز درنظر بگیریم قدرمسلم رقم نقدینگی از 2200 هزار میلیارد تومان هم فراتر خواهد رفت. همه می‌دانیم که رشد نقدینگی به تنهایی عامل خطر و موجب نگرانی نیست.
درصدی از رشد نقدینگی برای رونق کسب و کار و تولید و رشد اقتصادی لازم است اما رابطه این رشد با نرخ رشد اقتصادی و نیز تأثیری که بر نرخ تورم می‌گذارد، بسیار مهم است به نحوی که در شرایط رکود و بالا بودن نرخ تورم، رشد نقدینگی یک خطر بالقوه برای تشدید تورم و تعمیق رکود محسوب می‌شود، به ویژه آنکه نقدینگی راهی به سمت سرمایه‌گذاری مولد نیابد یا انگیزه‌ای برای حضور در این عرصه پیدا نکند و مآلاً سر از بازارهای غیرمولد پولی و یا فریز در شبکه بانکی و دریافت سود بدون مالیات درآورد که خود موجد رشد نقدینگی به میزان بهره پول است.
برخی البته با اندکی نگرانی و شاید هم بدبینی، این قطار وحشی بی‌کنترل را به قطار مرگ تشبیه می‌کنند که ترمزی ندارد و همچنان پرشتاب به سمت انتهای مسیر نامعلوم با سرنوشتی نامعلوم می‌رود و برخی دیگر هم با خوش‌بینی آن را در مرحله گذار موقتی زودگذر و قابل کنترل و مهار می‌دانند.
بانک مرکزی هم به سبب نگرانی از فرار پول از سیستم بانکی به سمت بازارهای غیرمولد و واسطه‌گری از انجام هر حرکت ساختاری در نظام بانکی و کاهش سود سپرده یا حتی اخذ مالیات از سود سپرده‌های کلان پرهیز دارد و معتقد است تا زمانی که تورم در کشور بالای سی‌درصد است، سود سپرده‌ها را نمی‌توان پایین آورد و باعث فرار سرمایه و سپرده از بانک‌ها شد. کاملاً پیداست که ماندن بر سر این دو راهی به او اجازه هیچ ریسکی نمی‌دهد و البته نگرانی او از ایجاد هر شوکی به این روند، چندان هم خالی از وجه نیست. چرا که همین حال هم شکستن رکوردهای عجیب و غریب در بورس بیش از آنکه نشانگر رشد و پیشرفت و توسعه و درآمد و بهره‌وری شرکت های بورسی باشد، نشانگر نوعی فرار سرمایه از نظام بانکی به بورس و ایجاد حباب در آن همراه با شائبه سفته بازی است که حتی برای بورس هم بی‌ضرر و خطر نیست.
از طرف دیگر یکی از عوامل رشد نقدینگی، کسری بودجه پیدا و پنهان دولت است که رقم آن حداقل برای سال آینده و بودجه99 در خوش‌بینانه‌ترین حالت کمتر از صدهزار میلیارد تومان نیست.
این اعداد و ارقام و این اطلاعات و مصادیق، بخشی از واقعیت‌های اقتصاد ایران هستند و محصول عدم توجه به لزوم انجام اصلاحات ساختاری در اقتصاد و حتی سیاست و حکمرانی کشور که انجام آن اصلاحات با توجه به افزایش شکاف دولت، ملت و کاهش اعتماد عمومی و پایین‌آمدن آستانه تحمل بخش وسیعی از جامعه و در یک کلام بی‌توجهی به سرمایه اجتماعی، هر روز سخت‌تر از قبل می‌شود و لازم است که برای نجات از این وضعیت تجدید‌نظری اساسی در روندهای گذشته در حوزه اداره کشور و یافتن راه‌هایی برای جلب مشارکت حداکثری مردم برای انجام اصلاحات ساختاری و مورد لزوم صورت پذیرد.
بی‌تردید حل مشکلات اساسی کشور نیازمند جلب مشارکت حداکثری مردم است و باید بپذیریم که یکی از دلایل عدم تحقق سیاست‌های کلی نظام و توسعه متوازن و رسیدن به اهداف برنامه‌های توسعه و حتی عدم انجام وظایف اصلی و کارکرد درست دولت، ضعف در نظام برنامه‌ریزی و بویژه نظارت کارآمد توسط پارلمانی فعال، دلسوز، متخصص، متعهد، پاکدست و انقلابی و با دغدغه‌های ملی بوده است. برای عبور از چالش‌های متعددی که کشور با آن روبروست در نخستین گام و در آستانه انتخابات مجلس، بویژه وظیفه شورای نگهبان تغییر در دیدگاه و رواداری نسبت به تأیید چهره‌های دلسوز و توانمند و کارآمد و پاکدست است تا مجلسی کارآمد و با پشتوانه حداکثری مردم برای عبور از چالش‌ها و بحران‌ها بر سر کار آید تا تجربه انتخابات گذشته تکرار نشود؛ چرا که با از نفس‌افتادن مجلسی که باید در رأس امور باشد عملاً دست‌یابی به بسیاری از اهداف ازجمله نظارت بر دولت و پیگیری صحیح مطالبات ملّت اگر ناممکن نباشد بسی سخت خواهد بود. امید می‌رود همه متولیان و حاکمان و دلسوزان و کارگزاران نظام شرایط سخت و حیاتی که در آن به سر می‌بریم را دریابند و همه ظرفیت‌های کشور را به کار گیرند تا از این پیچ دشوار رد شویم. دراین‌باره گفتنی‌ها بسیار است که در این مقال مجال طرح نیافت و می‌ماند برای بعد؛ ان‌شاء‌الله.