آیا میزان مشارکت پایین خواهد بود؟
چهارشنبه 20 شهريور 1398 - 15:01:08
|
|
اخبار محرمانه - آیا میزان مشارکت پایین خواهد بود؟ ٦١ ٠ اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بر اساس مندرجات ردیف دوم و سوم جدول کلیات برنامه زمانبندی برگزاری انتخابات دوره یازدهم، در حال حاضر و در حد فاصل زمانی پیش از دوره ثبتنام داوطلبان انتخابات قرار داریم و بهتبع آن، جریانهای سیاسی به دنبال آن هستند که چه افرادی را تحت چه سازوکاری وارد رقابت کنند. حال آنکه به نظر میرسد فارغ از اینکه کدام فرد در کدام لیست قرار بگیرد، اصل ماجرای شرکت در انتخابات، مستلزم داشتن برنامه جهت رفع مشکلات شهروندان باشد. پرسشهایی دیگر از این دست ازسوی چهرهها و تحلیلگران سیاسی مطرح میشود. چنان که یادداشت سعید حجاریان با عنوان «امکان یا امتناع سیاستورزی» از همین دغدغه نشأت گرفته بود. از نگاهی غیر از نوع نگاه ماهوی حجاریان به مساله انتخابات در ایران، دو جریان اصلاحطلب و اصولگرا با سوالات دیگری نیز روبهرو و بهتبع آن نیازمند پاسخهایی هستند. هرچند که در هر دوره از انتخابات رسانهها و مقامات سیاسی این جمله را میگفتند که در برهه حساس کنونی نیازمند حضور مردم در انتخابات هستیم تا مشت محکمی بر دهان دشمنان باشد اما بر اساس مواردی که جلوتر ذکر آن خواهد آمد، این دوره انتخابات حداقل برای جناحهای سیاسی فعال در ایران متفاوت خواهد بود. این تفاوت از آن جهت است که به نظر میرسد از یکسو وضعیت معیشت اقتصادی شهروندان و ازسوی دیگر نگاه آنها به نتایج مذاکرات بینالمللی تأثیر قابلتوجهی بر میزان مشارکت آنها در انتخابات مجلس یازدهم خواهد داشت. با فرض تأثیرگذاری وضعیت اقتصاد داخلی و مذاکرات بینالملل، از 5 چهره از جریانهای سیاسی مطرح در عرصه مشارکت در انتخابات سوالاتی را مطرح کردیم و از آنها درخصوص این نگاه که میزان مشارکت شهروندان در انتخابات پیشرو اندک خواهد بود، پرسوجو کردیم. از صادق جوادیحصار؛ عضو شورای مرکزی اعتماد ملی؛ محمد نعیمیپور، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت؛ حسین کنعانیمقدم، عضو هیات رییسه جبهه ایستادگی؛ ناصر ایمانی، تحلیلگر اصولگرا و حسین اللهکرم، رییس شورای هماهنگی حزبالله جویا شدیم که میزان مشارکت شهروندان در انتخابات مجلس یازدهم را چگونه ارزیابی میکنند و آنها نیز در این خصوص نظرات و راهکارهایی را ارایه دادند. با حوصله به سراغ تحلیل انتخابات برویم محمد نعیمیپور هرچه به انتخابات اسفندماه نزدیکتر میشویم، حرف و حدیثهایی فراوان در خصوص این دوره از انتخابات مجلس با ترجیعبند «عدم مشارکت» شنیده میشود و برخی از این تحلیلها، مدعی هستند که این انتخابات در مقایسه با دورههای گذشته، به دلایل اقتصادی و غیراقتصادی با استقبالی محدود و کمتر از قبل مواجه خواهد بود. اما به نظر میرسد حوادث فراوانی تا زمان انتخابات در پیش روی جریانها و تشکلهای سیاسی و در کل نظام قرار دارد و کمتر میتوان با قطعیت در مورد اینکه شهروندان در انتخابات شرکت میکنند یا نمیکنند یا این مشارکت چه کیفیت و کمیتی دارد، صحبت کرد. بر این اساس به نظر میرسد تاثیر رخدادهای بینالمللی، مسائل اقتصادی و سیاستهایی که مسوولان کشور در سطوح بینالمللی و داخلی پی گرفته و خواهند گرفت، میتواند نقش قابلتوجهی بر میزان مشارکت شهروندان در این انتخابات داشته باشد؛ چنانکه آنها به موجب این رویکردها، با رغبتی بیشتر یا کمتر پای صندوقهای رای بیایند. بنابراین به نظر میرسد پیشبینی ماههایی نزدیکتر به انتخابات از امروز نابهجا و نادقیق باشد. در چنین شرایطی میتوان گفت که این استدلالها بیشتر کلیشهای است و بیشتر به تصورات افراد نزدیک است تا تحلیل. این ادعاها بیشتر تصوراتی است که پایه تحلیلی ندارد. فرض بفرمایید در وضعیت بینالمللی کفه ترازو به نفع تحقق منافع ایران شود. اگر این وضعیت اتفاق بیفتد، طبیعتا واکنش شهروندان به انتخابات تغییر میکند. از گذشته هم بارها شنیده شده که این سال، آخرین سال است و در این انتخابات مشارکت نداریم.اینها تصورات و آشفتگیهای ذهنی برخی افراد و انتزاعی است و تا زمان انتخابات نمیتوان به این ادعاها توجه جدی داشته باشیم. اگر 3 ماه گذشته را با امروز مقایسه کنیم، برخی اتفاقات بروز کرده که جایگاه ایران را در منطقه و بینالملل ارتقا داده است. برای نمونه بهشخصه، به ذهن من خطور هم نمیکرد که ایران یک پهپاد امریکایی را در منطقه شکار کند و قدرت نظامی خود را به رخ کشورهای منطقه بکشد یا در لبنان اتفاقاتی رخ بدهد که صهیونیستها احساس ضعف کنند. این اتفاقات میتواند ظرف چند روز، منجر به بروز جنگ شده یا برعکس منجر به دریافت برخی از مطالبات خود از نظام بینالملل یا کشور امریکا شود. در نتیجه به نظر میرسد در حال حاضر هیچکس نمیتواند به قطعیت درخصوص میزان مشارکت شهروندان در انتخابات پیش رو اظهارنظر کند. حداقل اتفاقات 3 ماه گذشته این نکته را به ما گوشزد میکند که باید با دقت و با حوصلهای دوچندان در این خصوص صحبت کنیم و نظر بدهیم. ما باید از نوسانات دلار در ماههای گذشته درس بگیریم، با صبر و حوصله به مواجهه با اتفاقات بپردازیم و با این تجربه، به سراغ تحلیل وضعیت انتخابات در اسفندماه برویم. عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت امید به آینده عامل افزایش مشارکت صادق جوادیحصار شاید به خاطر شرایط عمومی کشور است که برخی پیشداوریها هم از سوی جریانهای منتقد داخلی و هم جریانهای سیاسی خارج از کشور به گوش میرسد که نسبت به حضور حداکثری شهروندان در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی تردیدهایی را مطرح کردهاند و این افق، کمی تیره و تارتر از گذشته باشد و عدهای تصور کنند که شهروندان پیشاپیش تصمیم خود را گرفتهاند که در انتخابات یا خیلی کمرنگ شرکت کنند یا اساسا شرکت نکنند. اما به نظر میرسد که هنوز برای چنین داوریهایی زود است. چراکه تصمیمات 5 ماه پیشرو تاثیر به سزایی بر میزان مشارکت شهروندان در انتخابات خواهد داشت. برای نمونه میتوان توفقیات اقتصادی در عرصه داخلی و موفقیت دیپلماسی در عرصه بینالمللی را تاثیرگذار دانست. میتوان تصور کرد که تقویت صنایع خردهپای داخلی و توجه به اقشار آسیبپذیر، توجه به حقوق معوقه کارکنان و فرهنگیان و در مجموع ترمیمهای اقتصادی که میتوانند نشاطآور و امیدآفرین باشند، همه و همه میتوانند بر شکل مشارکت شهروندان در انتخابات تاثیرگذار باشند. بیتردید همان طور که فقدان این موارد تاثیرگذار هستند، حضور آنها نیز میتواند تاثیرگذار باشد. بنابراین به نظر میرسد با فرض گرفتن بروز یک گشایش اقتصادی از مسیر دیپلماسی در عرصه بینالمللی وضعیت داخلی تغییر خواهد کرد و این تغییر و تحولات بر میزان مشارکت شهروندان تاثیر خواهد گذاشت. حال اگر بخواهیم فرمولی را برای افزایش مشارکت شهروندان در انتخابات ارایه کنیم باید به راهکارهایی اشاره کنیم که به ایجاد امید و نشاط نسبت به آینده در بین شهروندان منتهی شود. اگر بتوان امید به ثبات، امید به رونق احتمالی حتی در کوتاهمدت، امید به پایداری کشور نسبت به فشارهای بینالمللی به ویژه فشارهای شکننده امریکا و... را در جامعه ایجاد کرد، سبب میشود که سرمایهگذاری به کشور برگردد. البته باید توجه داشته باشیم که نتایج این موارد در دوره منتهی به انتخابات یازدهمین مجلس شورای اسلامی نمیرسد اما میتواند تاثیرگذار باشد. بیتردید تحریمهای ایالات متحده امریکا مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی را چنان تحت فشار قرار دهند که بدون پیششرط مذاکره و توافق و 12 شرط امریکا و البته شروط دیگر امریکا را بپذیرد در ذهن برخی افراد کماطلاع و دور از تحلیلهای دقیق سیاسی اثر گذاشته و حتی بسیاری از سرمایهگذاران به آن واکنش نشان دادهاند و دچار تردید شدهاند. چنانکه نوسانات ارزی در یک سال گذشته خود تحت تاثیر این ادعاهای امریکا بوده است. از آن سو جریانهای سیاسی خارج از کشور هم مترصد آن هستند که از فضای به وجود آمده سوءاستفاده کنند و به سبب وضعیت اقتصادی بد بتوانند وضعیت سیاسی کشور را نیز ملتهب کنند. در مجموع میتوان گفت همان طور که تحریمهای اقتصادی و عدم موفقیت مسیرهای دیپلماتیک میتواند شهروندان را از ادامه رفتار انتخاباتی ناامید کند، ثبات سیاسی و رونق اقتصادی حتی حرکتهای کوچک اقتصادی توان تولید امید در بین شهروندان را دارا باشد. در ماههای اخیر ثبات در قیمت خودرو، ثبات در قیمت ارز، ثبات مسکن و... سبب کاهش تشنجهای اقتصادی و به تبع آن سیاسی شده است. عضو شورای مرکزی اعتماد ملی وضعیت اقتصاد تنها فاکتور رای دادن مردم نیست ناصر ایمانی در ماههای باقیمانده تا انتخابات مجلس یازدهم، برخی افراد، نیروها و جریانهای سیاسی این مدعا را مطرح میکنند که این انتخابات در مقایسه با انتخابات مجالس گذشته کمفروغتر است و استقبالی همچون گذشته از آن صورت نخواهد گرفت. اما استدلال این افرادی که میگویند با انتخابات کمفروغتری نسبت به انتخابات دورههای گذشته روبهرو هستیم، قانعکننده نیست و این مدعا دارای استدلال متقنی نیست. تنها مدعای عموم این افراد آن است که مردم به علت مشکلات اقتصادی، عمدتا کمتر به صندوقهای رای اقبال نشان خواهند داد. به نظر من این استدلال کافی نیست. به این معنا که مجموع شرایطی که مردم را به حضور پای صندوقهای رای ترغیب میکند، تنها یک فاکتور، آن هم وضعیت اقتصادی و نارضایتی مردم از نحوه اداره کشور نیست. تجربه نشان داده که فاکتورهای دیگری هم در تصمیمگیریهای مردم موثر است و ممکن است که در انتخابات پیشرو نیز این فاکتورها بر تصمیمگیری مردم تاثیر بگذارد. به نظر میرسد در انتخابات مجلس یازدهم شاهد انتخاباتی باشیم با مشارکتی به میزان مشارکت مردم در دورههای پیشین. به عنوان نمونه میتوان به دیگر فاکتوری که بر حضور مردم در انتخابات تاثیرگذار است، اشاره کرد؛ در 40ـ30 سال گذشته تجربه نشان داده که این تاثیرگذاری را همواره داشته و آن هم توجه مردم به شرایط کلی کشور از جهت فشارهای خارجی، حتی فشارهای احتمالی نظامی و... است. اگر مردم احساس جمعی و عمومی داشته باشند مبنی بر اینکه عدم حضورشان باعث میشود که کشور با مشکلات بسیاری از باب امنیتی و خارجی روبهرو شود، ولو اینکه وضعیت معیشتی خوبی نداشته باشند، پای صندوقهای رای حضور پیدا میکنند. بنابراین لازم است، تاکید شود که اقتصاد و معیشت برای مردم، تنها فاکتور تصمیمگیری برای شرکت در پای صندوقهای رای نیست و به نظر میرسد که فاکتورهای دیگری نیز در تصمیمگیری مردم برای شرکت در انتخابات موثر باشد. اما در خصوص راهکارهای افزایش مشارکت بیشاز پیش مردم در پای صندوقهای رای میتوان به راهکارهای متعدد و متنوعی اشاره داشت. چنانکه کنار حل مشکلات اقتصادی مواردی را میتوان نام برد که مردم به واسطه تحقق آن، مشارکت بیشتری پای صندوقهای رای داشته باشند؛ یک مورد این است که مردم امیدوار شوند که شرایط کشور در آینده بهتر میشود. هر تصمیم و اتفاقی که امید را در مردم تقویت کند، حتی اگر این امید به فوریت محقق نشود، ولی روند رو به سوی بهبود اوضاع حرکت کند، احتمالا تاثیر افزایشبخش بر میزان مشارکت مردم در انتخابات خواهد داشت. در چند ماه گذشته بعضی از فاکتورهای اقتصادی کشور نشاندهنده این موضوع است که روند ناهنجاری و تخریبی گذشته کاهش پیدا کرده و امیدواری اندکی در میان شهروندان ایجاد کرده است. بنابراین به نظر میرسد مبارزه با ناهنجاریها و مبارزه با فساد میتواند امیدی را در بین شهروندان ایجاد کند تا در انتخابات بیشتر شرکت داشته باشند. به نظر من، اگر مسوولان و جریانهای سیاسی مختلف به امیدواری مردم به آینده کمک کنند و شهروندان را از این یأس بیرون بیاورند، تاثیر خوبی بر انتخابات خواهد داشت. نکته دیگر نیز عدم درگیری چهرهها و گروههای سیاسی در آستانه انتخابات است. اگر جریانهای سیاسی و کاندیداها و نیروهای آنها از تخریب جناح مقابل و به تبع آن، تخریب فضای کشور دست بردارند، این مورد هم در سالمسازی فضای انتخاباتی موثر واقع شده و میتواند به امیدوار کردن مردم برای حضور پای صندوقهای رای یاری برساند. تحلیلگر اصولگرا رای مردم به کاندیداهای برنامهمحور حسین کنعانیمقدم با وجود آنکه چندین ماه تا انتخابات مانده اما بعضی کارشناسان تنور انتخابات را همچون دورههای گذشته گرم نمیبینند و تحلیلهای منتشر شده نیز نشان میدهد که انتخابات مجلس یازدهم با دیگر انتخابات دورههای گذشته مجلس از منظر استقبال مردمی با موانعی جدی روبهرو است. این عدم استقبال از مشارکت در انتخابات در سطح کلانشهرها و شهرهای کوچکتر با یکدیگر متفاوت است. در نگاه اول به نظر میرسد که نسبت به گذشته، در سطح کلانشهرها هنوز آن شور انتخاباتی شکل نگرفته است. البته باید توجه داشته باشیم که تبلیغات زودرس هم تبعات منفی خود را به همراه دارد؛ اما مشاهدات میدانی نشان میدهد که در شهرهای کوچک این جنبوجوش وجود دارد و نامزدهای انتخاباتی به دنبال این هستند که در گردهماییهای مردم همچون نمازهای جماعت، مجامع عمومی و... حضور یافته تا در راستای شرکت در انتخابات مجلس یازدهم فعالیت کنند. اما از آنجا که در شهرهای بزرگ، احزاب و تشکلهای بزرگ فعالیت میکنند و انتخابات در این کلانشهرها عمدتا تحتالشعاع لیست این تشکلها قرار دارد و نیز از آنجا که این احزاب و تشکلها به دلایل درونحزبی هنوز وارد عرصه لیستدهی نشدهاند، به نظر میرسد که فعالیتهای انتخاباتی در کلانشهرها زیرپوستی در جریان است. این جریان زیرپوستی در ماههای نزدیک به انتخابات را میتوان بر اساس پایگاه اجتماعی مشارکتکنندگان در انتخابات تفکیک و دستهبندی کرد. به نظر میرسد مشارکت مردم در انتخابات به 3 بخش تقسیم میشود. بخشی از این مشارکت مربوط به کار تشکیلاتی احزاب و گروههای سیاسی میشود که این بخش سازمان رای خود را دارد و در مجموع به نظر میرسد 30 درصد کل آرا، به آرای این بخش مربوط میشود. بخش دوم آرای خاکستری است. برای این بخش از رایدهندگان مسائل اقتصادی مهم است و برای رای دادن به وضعیت معیشتی نگاه میکنند. باتوجه به وعدهایی که در دورههای پیشین انتخابات داده شده و محقق نشده، امروز به نظر میرسد که این بخش از رایدهندگان با تردیدهایی اساسی نسبت به کارآمد بودن مسیر صندوق رای روبهرو هستند و نسبت به رخدادهای سیاسی بیتفاوت شدهاند. در خصوص مشارکت این بخش از رایدهندگان لازم است تا ماهها و هفتههای پیش از انتخابات صبر کرد و فعلا نتیجهگیری نکرد، چراکه به نظر میرسد مشارکت این بخش از رایدهندگان به سمتوسوی جریان انتخابات بستگی دارد. اما اگر بخواهیم برای افزایش مشارکت مردم در انتخابات مجلس یازدهم راهکارهایی را به نظام حزبی و تشکلهای وابسته به آنها پیشنهاد بدهیم، باید پیش از آن چند نکته را یادآور شویم؛ نخست اینکه مردم برای شرکت در انتخابات از شعارمحوری به سوی برنامهمحوری حرکت کردهاند و به نظر میرسد رایدهندگان منتظر هستند تا برنامههای کارآمدی از سوی تشکلها و احزاب ارایه شود تا پاسخگوی مشکلات آنها باشد و دیگر شعار دادن ترغیبکننده مردم برای مشارکت در انتخابات نیست. نکته بعد اینکه رای دادن مردم به سمت معنیدار شدن سوق پیدا کرده و به نظر میرسد که در انتخابات مجلس یازدهم، روشهای رای دادن سلبی کمتر دیده شود. به این معنی که در دورههای گذشته میدیدیم که مشارکتکنندگان در یک شور و هیجان، صرفا به جهت اینکه جناح سیاسی مقابل رای نیاورد، به جناح یا کاندیدایی رای میدادند. اما در انتخابات مجلس یازدهم، مردم به شکل معنادار وارد صحنه انتخابات شده و به کسانی رای خواهند داد که کارآمدی لازم را داشته باشند و بتوانند مشکلات مردم را حل کنند. در مجموع به نظر میرسد که برنامهای جامع و کامل، برنامهای است که همه ابعاد را اعم از مسائل اقتصادی، سیاسی، سیاست داخلی و سیاست خارجی و... مدنظر داشته باشد. در گذشته نیز تجربه کردهایم که تکبعدی رفتار کردن در بحث انتخابات ناکاراییهایی را به همراه داشته و با شکست مواجه میشود. اما به نظر میرسد که مطالبات امروز مردم بیشتر از جنس اقتصادی است و مردم به دنبال آن هستند که اول مشکلات معیشتی خود را حل کنند. عضو هیات رییسه جبهه ایستادگی
http://www.SecretNews.ir/fa/News/161822/آیا-میزان-مشارکت-پایین-خواهد-بود؟
|