بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - ایسنا /متن پیش رو در ایسنا منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
"چند روز پیش پس از آنکه مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا ایده یک سفر به چین را تا اواخر سال جاری میلادی مطرح کرد، بسیاری تعجب کردند که چرا ساعاتی پس از این صحبت نزاع جدید بین دو کشور بر سر تعطیلی کنسولگری چین در هوستون آمریکا مطرح شد."
به نقل از نشریه ساوت چاینا مورنینگ پست، دیپلمات‌های ارشد چین بنا به گفته برخی منابع وابسته به دولت این کشور، در قبال این پیشنهاد غیرمعمولی اسپر "نه آمادگی و نه از آن اطلاع داشتند". او این پیشنهاد را در حین یک سخنرانی شدیداللحن روز سه‌شنبه گذشته خود که در آن "قانون شکنی سیستماتیک و رفتار تهاجمی چین" در دریای چین جنوبی را به ‌طور مشخص محکوم کرد، مطرح ساخت.
وزارت امور خارجه چین عنوان کرد، ایده مارک اسپر برای "تقویت مدیریت بحران را مورد ملاحظه قرار داده است". این بر احتیاط پکن در بدترین چالشی که از زمان برقراری روابط رسمی میان آمریکا و چین در 1979 تاکنون دو کشور را رودرروی هم قرار داده، تاکید دارد. این در حالی اتفاق افتاده که پکن مشتاق به دریافت بازخوردی مثبت از بابت پیشنهاد وانگ یی، وزیر امور خارجه این کشور برای شروع مجدد روابط دوجانبه با بازگشایی تمامی مجاری گفتگو در اوایل ماه جاری میلادی بود اما این موضع آشتی‌جویانه وانگ یی که در ماه‌های اخیر نسبتاً نادر بوده، با برخورد دولتی هرچه بیشتر بی صبر و متخاصم، تحت رهبری دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا که در راستای تقویت شانس انتخاباتی به خطر افتاده‌اش به دنبال سرسختی بیشتر با چین است، مواجه شد.
یون سون، یک کارشناس ارشد مرکز استیمسون در واشنگتن عنوان کرد: وانگ واقعاً به دنبال راه‌هایی برای کاستن از تنش‌ها با آمریکا بود زیرا چین نگران روند بدتر شدن تنش‌ها است. وی ادامه داد: اما برخی اقدامات آمریکا بعد از شاخه زیتونی که پکن نشان داد مثل یک سیلی به صورت بوده‌اند.
در هفته‌های قبل از بروز مناقشه تعطیلی کنسولگری‌های آمریکا و چین که پکن آن را تشدید بی‌سابقه تنش خواند، واشنگتن به میزان چشمگیری فشارها بر پکن را از جمله با قدرت نمایی در دریای چین جنوبی، اعمال تحریم بر هنگ کنگ و به بهانه سین‌کیانگ و گرم تر کردن روابطش با تایوان افزایش داد. دیپلمات‌های ارشد چین از جمله خود وانگ یی در مواجهه با این قلدری آمریکا، شروع به مقابله با آمریکا کردند و ابهام معمول در مدیریت روابط دوجانبه پکن با آمریکا به عنوان مهمترین روابط دوجانبه را کنار گذاشتند.
اگرچه این نامعمول نیست که پکن از واشنگتن انتقاد کند اما در طی سالهای گذشته مقام‌های چینی عمدتاً از ذکر مستقیم نام آمریکا و یا رهبران این کشور حتی در اوج جنگ تجاری ادامه‌دار ترامپ با چین نیز پرهیز میکردند. با این حال از 13 ژوئیه یعنی زمانی که مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا ادعاهای توسعه طلبانه چین در مناقشه دریایی را "کاملاً غیرقانونی" خوانده و محکوم کرد (این به عنوان یک نقطه عطف در سیاست واشنگتن در قبال دریای چین جنوبی نگریسته شد) از آن پس وانگ یی مستقیماً در دست کم پنج موقعیت به آمریکا حمله کرد. وانگ یی در دیدارهای دو جانبه اش با همتایان خود از فیلیپین، ویتنام، آلمان، فرانسه و روسیه مکررا و صراحتا "نیروهای ضد چین" در آمریکا را از بابت در پیش گرفتن قلدری، تحریک و پارانویای به سبک مک کارتی محکوم کرد.
معاون‌های وزیر خارجه نظیر لی یوچنگ، لوئو ژائوهوی و ژنگ زگوانگ هم در این تقابل مستقیم با آمریکا اظهاراتی مشابه وانگ یی مطرح و در جریان دیدارهای دو جانبه و چند جانبه خود با کشورهای اتحادیه اروپا و اتحادیه آ سه آن مستقیماً دولت دونالد ترامپ را مقصر اعلام کردند.
وانگ یی به طور خاص از حملات پامپئو به چین در سخنرانی چند روز پیشش که در آن این دیپلمات ارشد آمریکا تاریخچه حدوداً 50 ساله تعامل اقتصادی و سیاسی دو کشور را شکست خورده خوانده و رویکرد جدید در قبال چین را رویکرد "بی‌اعتماد باش و بررسی کن" توصیف کرد، انتقاد کرد. وانگ یی در مذاکراتش با سرگئی لاوروف، همتای روسیه‌ای خود در 18 ژوئیه هم تاکید کرد: آمریکا احساس عقلانیت، اخلاق و اعتبار خود را به موجب احیای ذهنیت منسوخ شده جنگ سردی از دست داده است.
ناظران گفتند، آمریکا دارد این پیام را به کشورهای دیگر هم می‌دهد که آنها احتمالاً نمی‌توانند خودشان را از تقابل چین و آمریکا کنار بکشند.
تیم روهلینگ، یک محقق و کارشناس در انستیتوی امور بین‌الملل سوئد اظهار کرد: ذهنیت جنگ سردی و جدا کردن اروپایی‌ها از آمریکایی‌ها در حقیقت جدید نیست. طبق درک من این دو هدف دارد؛ دفع انتقادها با این استدلال که بی پایه و اساس و تفکر قدیمی هستند و رفتن به سراغ اروپایی‌ها و دیگران به عنوان شریک بالقوه.
تحلیلگران همچنین گفتند، در این حین که موضع تند دولت ترامپ در قبال چین برای هدفش در راستای تشکیل یک بلوک ایدئولوژیکی به سبک جنگ سرد علیه پکن زیانبار است، رویکرد گزنده و تهاجمی چین تحت عنوان "جنگنده گرگ" هم مناقشه برانگیز است.
به گفته استیو تسانگ، مدیر انستیتوی SOAS China در دانشگاه لندن، در دوران ریاست جمهوری شی جنیپینگ، سیاست خارجی چین گرایش ملی گرایانه به خود گرفته، تسلط حزب حاکم بر قدرت هرچه بیشتر تقویت شده و بحث‌ها درباره سیاست‌های داخلی عمدتاً تعطیل شدند.
وی خاطرنشان کرد: در حالی که شی جینپینگ دیپلمات‌های چینی را تشویق می‌کند که در خارج کردن شمشیر از غلاف تردید نکنند مشوقهایی را برای آنکه دیپلمات‌ها به جای دیپلماسی سنتی، دیپلماسی جنگنده گرگ را در پیش بگیرند ایجاد کرده است. حالا سیاست خارجی چین هر چیزی است که شی جینپینگ بگوید.
ژو ژیکان، یک پروفسور علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در دانشگاه باکنل پنسیلوانیا اظهار کرد: این تاسف برانگیز است که دو کشور آمریکا و چین شیوه دیپلماسی جنگنده گرگ را اکنون در پیش گرفته‌اند و دیپلماتها و مقام‌های ارشد آنها از ادبیات غیر دیپلماتیک برای مقصر دانستن طرف ‌مقابل از بابت همه مسائل دوجانبه استفاده می‌کنند.
ترجمه علی مدنی