بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - همشهری / متن پیش رو در همشهری منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
حدود یک هفته بعد از حادثه در سایت هسته‌ای نطنز هنوز ابعاد این قضیه به‌طور دقیق مشخص نشده. در رابطه با این حادثه که روزبه‌روز جزئیات بیشتری از آن منتشر می‌شود، سؤالاتی وجود دارد و پاسخ به آن می‌تواند ابهامات حادثه را کمتر کند.
تخریب سایت نطنز حادثه بود؟
مهم‌ترین سؤال که پاسخ به آن می‌تواند تأثیر مهمی بر تحولات سیاسی و امنیتی منطقه داشته باشد، عمدی یا اتفاقی بودن حادثه نطنز است. شواهد و قرائن نشان می‌دهد که اتفاق رخ داده در نطنز صرفا یک حادثه ساده نبوده است.
مهم‌ترین قرینه برای این ادعا واکنش‌های داخلی به‌خصوص از طرف نهاد‌های رسمی است. برای مثال سطح اطلاع رسانی به شورای امنیت ملی واگذار شده که نشان از اهمیت موضوع دارد. از سوی دیگر، سایت نورنیوز که نزدیک به شورای‌عالی امنیت ملی است در چند مطلب تحلیلی هشدار داد که آسیب به تاسیسات هسته‌ای ایران خط قرمز است و در صورت تأیید عواقبی دارد. این رسانه هشدار داده که رژیم صهیونیستی به‌دلیل هسته‌ای بودن در این حوزه آسیب‌پذیر است، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی اگرچه دست داشتن این رژیم در اتفاق نطنز را تأیید و تکذیب نکرده اما گفته است این رژیم اقداماتی را انجام می‌دهد که نیازی به اعلام کردن ندارد.
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی 2 روز قبل در کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته است سناریوهای مختلف درباره این حادثه در حال بررسی است و نتایج قطعی آن به‌زودی اعلام می‌شود. به گفته مسئولان این سازمان، دلایل حادثه تشخیص داده شده اما فعلا به دلایل امنیتی نتیجه بررسی‌ها اعلام نشده است.
زمان حادثه گویای چیست؟
اگر بپذیریم حادثه نطنز عمدی بوده انتخاب ساعت 2بامداد روز پنجشنبه بی‌دلیل نبوده است. روز پنجشنبه و جمعه فعالیت‌های اداری و عادی در ایران تعطیل و نیمه‌تعطیل است. شاید این کاهش حضور گزاره‌ای را برای دشمنان ایجاد کرده که تهمیدات امنیتی در سایت هسته‌ای نطنز در ساعت 2بامداد روز پنجشنبه کمتر از روزهای عادی است. 
چرا نطنز؟!
نطنز نخستین سایت غنی‌سازی‌ اورانیوم ایران است و به‌دلیل مشکلات پدافندی ایران تصمیم گرفت مجتمع غنی‌سازی‌ فردو را به‌عنوان تضمین مجتمع نطنز ایجاد کند. مهم‌ترین مشکل نطنز واقع‌بودن در منطقه‌ای کویری بود که امکان دفاع از آن در شرایط تهدید سخت می‌شد. ایران با تجربه‌ای که از سایت نطنز به دست آورد، سایت فردو را در منطقه‌ای کوهستانی و عمق زمین ساخت که آسیب‌پذیری آن را در برابر حملات هوایی کاهش داده است.
پدافند هوایی در چه موقعیتی بود؟
سایت نطنز به‌دلیل قرار داشتن در منطقه کویرمرکزی در محدوده‌ای طولانی به‌وسیله تیربارهای پدافندی که هنگام عبور از اتوبان کاشان به سمت اصفهان قابل مشاهده هستند، تحت مراقب دائمی است اما سامانه‌های پدافندی قدرتمند ایران ازجمله اس300 عمدتا در دیگر نقاط کشور و نزدیک مرزها و مراکز حساس‌تر مستقر هستند این امر باعث می‌شود به‌دلیل بعد مسافت از مرز حمله هوایی به این مرکز تقریبا غیرممکن باشد.
چرا سوله مونتاژ؟!
در درجه نخست احتمالا مهاجمان قصد داشته‌اند زمان و مکانی را برای حمله برگزینند که تلفات جانی نداشته باشد و از سوی دیگر بخش‌های غنی‌سازی‌ اورانیوم زیر زمین قرار دارد و به‌دلیل اکتیو بودن و قرار داشتن مواد هسته‌ای در حمله به آن عواقب بین‌المللی وسیعی دارد؛ درحالی‌که سوله مونتاژ در سطح زمین واقع است و مواد هسته‌ای هم در آن قرار ندارد.
سوله مونتاژ چه زمانی احداث شد؟
ساخت سالن مونتاژ از سال 92آغاز شد اما با رسیدن به توافق هسته‌ای ادامه آن متوقف شد. طبق گفته‌های علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، تاسیس سوله مونتاژ خرداد 97بعد از بیانات رهبری مبنی بر لزوم آمادگی سازمان انرژی اتمی برای تولید 190هزار سو اورانیوم غنی شده کلید خورد و در تیرماه به بهره‌برداری رسید.
در سوله مونتاژ چه خبر بود؟
این سالن برای سانتریفیوژهای IR2m ,IR4,IR6 که جزو سانتریفیوژهای پیشرفته ایران هستند، ایجاد شد و به‌دلیل کوتاهی سقف، سوله دیگری برای سانتریفیوژ‌های قدبلند‌تر ایران راه‌اندازی شد. در سالن مونتاژ 60سانتریفیوژ می‌توانست نصب شود و تست‌های مختلف روی آن انجام شود، مهم‌ترین تست در این سالن تست سرعت بود که با ابزارهای مدرن شدنی است.
دلیل عمدی بودن حادثه؟
احتمالات فراوانی در رابطه با علت حادثه نطنز قابل تصور است اما به‌نظر می‌رسد تشابه زیادی بین حادثه نطنز و ترور سردار سلیمانی قابل مشاهده است؛ یعنی ترکیبی از اطلاعات و پشتیبانی به همراه اقدام که با توجه به حجم تخریب احتمال عمدی بودن را تقویت می کند.
میزان خسارات چقدر است؟
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی تأکید کرده حادثه نطنز تلفاتی نداشته اما خسارت‌های مالی آن قابل توجه بوده است. به گفته او، بر اثر این حادثه بخشی از تجهیزات اندازه‌گیری و ابزارهای دقیق از بین رفته و بخش دیگری نیز خسارت دیدند و به‌دلیل نوع تجهیزات حتی اگر حادثه ابعاد کوچک‌تری نیز داشت دیگر نمی‌توانست قابل استفاده باشد.
تکلیف جایگزین سالن مونتاژ چه می‌شود؟
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی که در نخستین ساعات بعد از حادثه نطنز در این مجموعه حاضر شده بود به کارشناسان و مدیران سازمان اعلام کرده که کار بازسازی سالن می‌بایست هرچه زودتر شروع شود؛ با این حال اینکه ‌آیا سوله در همان نقطه فعلی ساخته شود یا با درنظر گرفتن ملاحظات پدافندی در محل مناسب دیگری ساخته شود محل بحث بوده که در نهایت تصمیم سازمان انرژی اتمی بر این است که سوله در ابعادی بزرگ‌تر ساخته می‌شود و از تجهیزات بیشتر و پیشرفته‌تری در آنجا استفاده خواهد شد.