بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - وطن امروز / « آمریکای بی‌رئیس » عنوان یادداشت روزنامه وطن امروز به قلم شروین طاهری است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
نشانه‌های پررنگ چندپارگی حاکمیت آمریکا در حالی که دستگاه نظامی و اطلاعاتی رسماً علیه ترامپ گارد گرفته‌اند
اصل دوم قانون اساسی آمریکا اختصاصا به تعریف قوه مجریه و حیطه اختیارات رئیس‌جمهور می‌پردازد. بند اول از بخش دوم این قانون اینچنین جایگاه نظامی رئیس قوه مجریه را تبیین می‌کند: «هر گاه ارتش و نیروی دریایی ایالات متحده و نیروهای مردمی ایالت‌های‌ مختلف جهت انجام خدمت بالفعل برای ایالات متحده فراخوانده شوند، رئیس‌‌جمهور فرمانده کل آنان خواهد بود».
بر این اساس در میان نشانه‌های متعددی که از فروپاشی ساختار حکومت در آمریکا وجود دارد، می‌توان مهم‌ترین آنها را سلب اختیار از رئیس جمهور فعلی در زمینه نمادین‌ترین و حیاتی‌ترین قدرت قوه مجریه دانست، یعنی اعمال اراده بر دپارتمان دفاعی دولت ایالات متحده یا همان پنتاگون.
در این باره نیازی به اطلاعات محرمانه نیست. تنها در همین یک ماه اخیر رسانه‌های جریان اصلی آمریکا دست‌کم 4 بار تقلای دونالد ترامپ در مقابل دستگاه نظامی کشورش را با آب و تاب گزارش کرده‌اند طوری که امروز نه فقط خود آمریکایی‌ها، بلکه همه مردم جهان درباره اخبار و مستنداتی حرف می‌زنند که ثابت می‌کند رئیس‌جمهور پرادعای ایالات متحده هیچ تسلطی بر ارتشش ندارد. هر چند خود این ارتش حتی پیش از دوران کرونا هم تبدیل به شیری بی‌یال و کوپال و دم و اشکم شده بود که بزرگ‌ترین عملیاتش- در 8 سال اخیر به زعم کاخ سفید- یک حمله تروریستی بالگردی و پهپادی در آسمان بغداد علیه مقامات نظامی ارشد 2 کشور عضو سازمان ملل و با نقض تمام قوانین و تفاهمات بین‌المللی و حتی قانون اساسی خود آمریکا بوده و به شکلی فانتزی آخرین مدال‌های افتخارش را نه به نیروهای عملیاتی پیروزمند خود، بلکه به سربازان زنده مانده‌اش از یک پایگاه مورد حمله قرار گرفته از سوی ایران اعطا کرده است.
با این اوصاف آیا می‌توان گفت کسی که رئیس‌جمهور ایالات متحده خوانده می‌شود هنوز طبق قانون اساسی آمریکا ریاست واقعی قوه مجریه شامل فرماندهی کل قوا را در اختیار دارد؟ طی 8 سال ریاست‌جمهوری باراک اوباما و اینک دوره 4 ساله دونالد ترامپ، شواهد متعدد وجود داشته است که کاخ سفید به جزئی از کل حاکمیت ایالات متحده تقلیل یافته و نه نهادی که بر کل اشراف دارد. شاخص‌ترین نمود آن ضعف اتوریته روسای جمهور اخیر بر دستگاه‌های اطلاعاتی، امنیتی و نظامی است تا جایی که آنها به مرحله تقابل آشکار با تصمیمات کاخ سفید رسیده‌اند.
چالش ترامپ با «اف‌بی‌آی» و سازمان سیا از همان آغاز ورود به کاخ سفید که نقل محافل است. او «جیمز کومی» رئیس پلیس آمریکا را تحقیر کرد و سیا را با گشتاپوی هیتلر مقایسه کرد. دشمنی ترامپ و جامعه نخبگان عمیق‌تر از آن است که بشود پنهانش کرد. همین هفته پیش بیانیه جامعه اطلاعاتی آمریکا در رد ادعای ترامپ درباره نقش چین در بحران جهانی کرونا مثل پتک بر سر او و حامیانش فرود آمد. بیانیه «ان‌دی‌آی» (دفتر مدیریت اطلاعات ملی) که عالی‌ترین نهاد اطلاعاتی ایالات متحده محسوب می‌شود و رئیس آن عضوی از کابینه است، در مخالفت با مواضع ترامپ و وزیر خارجه‌اش «مایک پمپئو» که خود تا چندی پیش رئیس سازمان سیا بود و سپس حمله توئیتری متقابل ترامپ به دستگاه‌های اطلاعاتی از نگاه رسانه‌های جریان اصلی مثل رویترز و «سی‌ان‌ان» به نزاع درون‌حاکمیتی در واشنگتن تعبیر شد. البته جامعه اطلاعاتی آمریکا شامل 16 سازمان موازی و متکثر از جمله سیا- بزرگ‌ترین و مهم‌ترین زیرمجموعه آن که مقرش در لانگی در ویرجینیا و خارج از پایتخت است- سابقه‌ای سیاه در پنهان‌کاری خارج از رادار کاخ سفید داشته و حتی مظنون به ترور یکی از روسای جمهور قبلی (جان اف کندی) است اما درباره وزارت دفاع موضوع کاملا فرق دارد.
اما اگر چالش اطلاعاتی‌ها با رئیس‌جمهور مسبوق به سابقه بوده، شکاف بین قوه مجریه و نظامیان پدیده‌ای بی‌سابقه و نمود آشکار جنگ قدرت در حاکمیت آمریکاست. همان گونه که در ابتدا آوردیم، فرماندهی کل قوا، نمادین‌ترین بخش قدرتی است که قانون اساسی ایالات متحده به رئیس قوه مجریه اعطا کرده است.
پیوستگی قدرت سیاسی و نظامی ریاست‌جمهوری چنان برای آمریکایی‌ها حیاتی بوده که حتی مقر 5 ضلعی عظیم و مشهور وزارت دفاع موسوم به پنتاگون، پس از جنگ دوم جهانی به فاصله تنها 2 کیلومتر از کاخ سفید در آن سوی رودخانه پوتوماک در قلب واشنگتن بنا شد به طوری که از ایوان خانه رئیس‌جمهور (طبقه دوم کاخ سفید) قابل مشاهده باشد.
* نافرمانی
طی 12 سال اخیر نقش اوباما و ترامپ در کشوری که طبق قانون اساسی‌اش، رئیس‌جمهور بالاترین قدرت ساختار حکومتی محسوب شده و فرماندهی کل قوا را در اختیار دارد، هر چه بیشتر تشریفاتی و نمادین شده است، تا جایی که 6 وزیر دفاع انتخابی آنها- که همیشه از میان ابواب جمعی پنتاگون انتخاب می‌شوند- دیگر کنترلی بر امور دپارتمان دفاعی آمریکا (DOD) و حتی اراده ژنرال‌ها ندارند.
اگر جرج بوش پسر، همانند پدرش در هماهنگی کامل با بازهای شکاری جنگ‌طلب جمهوری‌خواه و نظامیان حامی آنها، جنگ‌هایی بزرگ را در خاورمیانه به راه انداخته و ادامه داد اما اوباما و ترامپ سطح ماشین جنگ آمریکا را به ائتلافی به اصطلاح ضدتروریستی و بعدتر حتی یک نیروی صرفا تروریستی تقلیل دادند. اوباما بعد از برکناری «رابرت گیتس» که آخرین وزیر جنگ بوش پسر بود، 3 گزینه برای این پست انتخاب کرد که هر یک بیش از دیگری فاقد اتوریته نظامی بودند و هیچ‌کدام نتوانستند بیش از 2 سال با ژنرال‌های 5 ستاره ستادکل نیروهای مسلح سر و کله بزنند. در این میان «چاک هیگل» از هر جهت چهره‌ای ضدپنتاگون بود و وزرای انتخابی اول و آخر اوباما یعنی «لئون پانه‌تا» و ‌«اش کارتر» نیز بیش از آنکه مورد وثوق ژنرال‌ها باشند، به ‌خاطر لابی قدرتمندی که در کمیته بودجه کنگره داشتند به عنوان کیسه پول برای افزایش بودجه نظامی به آنها نگریسته می‌شد. با شکست دموکرات‌ها در انتخابات 2016، با همه حساسیتی که ترامپ نسبت به میراث اوباما داشت اما او در زمینه نظامی نه‌تنها اقتداری از خود نشان نداده که حتی از اوباما هم ضعیف‌تر بوده است و هژمونی آمریکا را به حضیضی بی‌سابقه از زمان جنگ دوم جهانی رسانده است.
ترامپ در ابتدا می‌خواست با انتخاب وزرای دفاعی که سابقه نظامی شاخصی داشته باشند، جایگاه خود را متناسب با شعارهای میهن‌پرستانه انتخاباتی‌اش در دایره ژنرال‌های رده بالا ارتقا ببخشد اما ژنرال «جیمز متیس» ملقب به سگ دیوانه یعنی بالان‌دیده‌ترین گرگی که در دهه‌های اخیر به ریاست پنتاگون رسیده است، در همان سال اول با تاجر نیویورکی دچار اختلاف شد و پس از 2 سال با استعفانامه‌ای جنجالی کنار رفت و صریحا سیاست‌های امنیتی و نظامی کاخ سفید را زیر سوال برد. از آن پس دپارتمان دفاعی ایالات متحده خلأ کاریزمای بی‌سابقه‌ای را در راس خود شاهد بوده است که جنگ فرمانده کل (رئیس‌جمهور) با قوای نظامی خود را عیان می‌کرد. نه‌ تنها ترامپ برای اولین بار از اواخر دوران ریگان (سال 1989) یک وزیر دفاع موقت را معرفی کرد، بلکه این روند به مدت 2 سال با 3 وزیر موقت ادامه داشت تا اینکه پارسال سرانجام «مارک اسپر» رسما از سنا برای این پست رای اعتماد گرفت.
اما خیلی زود مشخص شد اسپر هم جزو یک باند اقلیت در ستاد مشترک ارتش آمریکاست که نه‌تنها مواضعی متفاوت از ترامپ دارد، بلکه اکثریت هم حرفش را نمی‌خوانند تا جایی که ژنرال «مارک الکساندر میلی» 2 هفته پیش ادعاهای فرمانده کل قوا و وزیر دفاع در غائله‌های مختلف با ایران و چین را زمین گذاشت. مثلا میلی، مخالف ایده رئیس‌جمهور مبنی بر انسان‌ساخت بودن ویروس کروناست. دریادار «جیمز مک فرسون» هم که بتازگی توسط ترامپ به فرماندهی نیروی دریایی برگزیده شده بود، اولین دستور نظامی رئیس‌جمهور را بر زمین گذاشت و به شکلی زیرکانه از اعزام ناوگان به آب‌های ونزوئلا سرپیچی کرد. هدف ترامپ از این دستور که درست پس از وحشتناک‌ترین سقوط بهای نفت در تاریخ آمریکا بود، راه انداختن یک جنگ نفتی به سبک بوش‌های پدر و پسر در کارائیب برای افزایش تصنعی قیمت این ماده معدنی سیاه بود.
اما فرمانده ناوگان یو‌اس‌اس تئودور روزولت که برای حمله به ونزوئلا در نظر گرفته شده بود، بلافاصله با انتشار درخواست کمک از مرکز برای مبارزه با واگیر ویروسی روی عرشه کشتی‌هایش فاش کرد نزدیک به 100 تن از خدمه‌اش کرونا گرفته‌اند. این معنایی جز نافرمانی نیروی دریایی نداشت اما وقتی ترامپ فرمانده مزبور را برکنار کرد، فیلمی به طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد این دریادار در مراسم خداحافظی روی عرشه کشتی‌اش بشدت مورد حمایت ملوانان آمریکایی قرار گرفته است. ترامپ بلافاصله عقب‌نشینی کرد و به اتاق بیضی خزید تا زخم‌هایش را بلیسد و نقشه جایگزین یعنی رخنه نیروهای ویژه از مرز کلمبیا به ونزوئلا برای مدیریت کودتا علیه دولت مادورو را بکشد که البته این عملیات مذبوحانه هم با دستگیری این مزدوران از جمله 2 عضو تیم محافظت خود ترامپ با خفت و خواری به شکست انجامید.
سپس زمانی که ترامپ دستور برخورد قاطع ناوگان آمریکایی در خلیج‌فارس در صورت مورد مزاحمت قرار گرفتن توسط قایق‌های تندرو سپاه پاسداران را صادر کرد، «دیوید نورکوئیست»، قائم مقام پنتاگون واکنشی مضحکه‌آمیز به دستور او داشت حاکی از اینکه خطر خاصی ناوگان آمریکا را تهدید نمی‌کند.
* جاسوس ترامپ در پنتاگون
با آنکه شورای 7 نفری ستاد مشترک نیروهای مسلح شامل فرماندهان نیروی زمینی، دریایی، تفنگداران دریایی و نیروی هوایی توسط رئیس‌جمهور برای تأیید به سنا معرفی می‌شوند اما حالا شکاف میان این ستاد در راس پنتاگون با کاخ سفید چنان عمق یافته که طبق آخرین افشاگری‌ها، ترامپ مجبور شده میان نظامیان جاسوس بگمارد.
این خبری بود که حتی تارنمای هیل، ارگان کنگره نیز از نشر آن ابایی نداشت. به گزارش نشریه فارین‌پالیسی، رئیس‌جمهور ایالات متحده مجبور شده یکی از معتمدانش را به پنتاگون بفرستد تا در پس پرده وفاداری مقامات نظامی به خودش را محک بزند. این جاسوس «مایکل کاترون» دستیار ارشد «مایک پنس» معاون رئیس‌جمهور در امور امنیت ملی است.
2 مقام دولتی فعلی به فارین‌پالیسی گفته‌اند ژنرال‌های پنتاگون از همین حالا و پیش از ورود کاترون به ساختمان 5 ضلعی، به این موضوع واکنش منفی نشان داده‌اند، چرا که نگرانند او به ترامپ برای اخراج درجه‌داران غیروفادار کمک کرده و اختیارات «مارک اسپر» وزیر دفاع و رئیس پنتاگون را تضعیف کند.
یک مقام ارشد در این باره گفته است: «ترامپ در حال تلاش برای جایگزینی و اخراج شماری از مقام‌های غیرنظامی در دفتر وزیر دفاع است که با کاخ سفید همسو نیستند. اسپر هیچ اختیاری برای انتصاب افراد کلیدی در مناصب عالی ندارد».
طبیعی است ژنرال‌های دانه‌درشت اداره‌کننده پنتاگون که مدت‌هاست در حال کاسبی با بودجه نظامی سالانه 800 میلیارد دلاری و تجارت اسلحه، مواد مخدر و پولشویی در گوشه و کنار جهان هستند، نمی‌خواهند توسط ترامپ به یک چالش جنگی جدید کشیده شوند. آنها بخوبی می‌دانند پنتاگون در ژئوپلیتیک بشدت متغیر جهان امروز چیزی جز یک ببر کاغذی نیست که تمام هیمنه‌اش در چنگ و دندان نشان دادن است، نه چنگ زدن بی‌فایده. به همین دلیل آنها تمام تلاش خود را خواهند کرد تا کارزار نافرمانی دستگاه نظامی از رئیس‌جمهور دیوانه را ادامه ‌دهند؛ رئیس‌جمهوری که اخیرا مشاوران جنگ‌طلب نومحافظه‌کار از طیف بازهای شکاری را هم به تیم ماجراجویش شامل پمپئو، تد کروز و ویکتوریا کوتس اضافه کرده و به دنبال راه انداختن آتش جنگ برای نجات خود از گرداب کرونا، سوء‌مدیریت، ورشکستگی اقتصادی و خشم عمومی است. رد پای ابواب جمعی پنتاگون در قالب اعضای کمیته تسلیحاتی کنگره را هفته پیش در جریان تصویب قطعنامه «اس. جی 68» توسط خانه نمایندگان و سنا شاهد بودیم که «رئیس‌جمهور را از استفاده از نیروهای مسلح ایالات متحده در خصومت با ایران منع می‌کرد». ترامپ بلافاصله در توئیتی خبر از وتوی این مصوبه پارلمانی داد و آن را برای خود بسیار توهین‌آمیز دانست. او حتی برای جمهوری‌خواهانی که به این قطعنامه رأی مثبت داده بودند نیز خط و نشان کشید و آنها را بازیچه دست دموکرات‌ها دانست؛ اعترافی از رئیس قوه مجریه که نشان می‌دهد برای او جز دهانی گنده چیزی از قدرت باقی نمانده است.