بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
سال 99 درحالی به نیمه راه نخستین ماهش رسیده که تا روز جمعه 15 فروردین‌ماه، 2010 نفر از هموطنانی که 98 را کنارشان به انتها رساندیم، حالا در اثر ابتلا به کرونا درگذشته و دیگر کنارمان نیستند. بنابر اعلام کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت درحالی تا دیروز درمجموع 3294 نفر از ایرانیان در اثر ابتلا به این ویروس ناخوانده جان باخته‌اند که این وضعیت تا روز 30 اسفندماه 98، یعنی آخرین روز سالی که گذشت، تنها شامل حال 1284 نفر از هموطنان شده بود. حالا البته آماری امیدوارکننده از تعداد قابل‌توجه ایرانیانی که پس از ابتلا به کرونا، تحت درمان قرار گرفته، اکنون بهبود یافته و کنارمان هستند، موجود است و نشان می‌دهد که نزدیک به 18 هزار نفر ایرانیان ازجمله این افرادند. آن‌هم درحالی که تعداد مبتلایان به این ویروس ناخوانده روز گذشته از مرز 53 هزار نفر هم گذشته و مهم‌تر آنکه به‌گفته بسیاری از کارشناسان، نمایندگان مجلس و همینطور مسوولان ستاد ملی مبارزه با کرونا، به‌دلیل مختصات کمتر شناخته شده این بیماری مرموز و محدودیت امکانات درمانی ازجمله امکان آزمایش از تمامی شهروندان، آمار واقعی مبتلایان به احتمال قریب به یقین به‌مراتب بیش از این حرف‌هاست. هرچه هست این آمار و ارقام درمجموع نشان از آن دارد که کرونا، این ویروس مرموز و مُسری که ازقضا سرعت سرایتش، ازجمله مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که از آن، ویروسی خطرناک ساخته، بسیار بالاست و ظاهراً همین سرعت کم‌نظیر شیوع کرونا هم هست که باعث شده ظرف کمتر از چندماه، مرزهای جهان را درنوردد و شهروندان این کره خاکی را ناچار کند به ماندن در خانه و بستن روزنه‌ها. همزمان با این شیوع سریع اما مقابله با کرونا هم نسبتاً سریع بوده. چنان‌که درست یک هفته پس از تشخیص نخستین موارد ابتلا که با درگذشت 2 نفر از شهروندان در قم در تاریخ 30 بهمن‌ماه 98 رقم خورد، ستاد ملی مبارزه با کرونا به ریاست رییس‌جمهوری در تاریخ 6 اسفندماه سالی که گذشت تشکیل شد و در ادامه این ستاد در جلسات متعدد تا پایان اسفندماه، به‌نحوی نسبت به مدیریت این بحران سلامت در کشور اقدام کرد. ستادی که نخستین جلسه‌اش در سال جدید را دوم فروردین‌ماه 99 به ریاست حسن روحانی تشکیل داد و این درحالی است که این ستاد چه در بازه زمانی 15 روز سال جدید و چه حدود یک‌ماهی که در سال 98 مشغول فعالیت بود، تقریباً هر روز یا با حضور تمامی اعضا تشکیل جلسه داده یا به‌نحوی زیرنظر شخص رییس‌جمهوری، وزیر بهداشت، معاون اول رییس‌جمهوری و دیگر مقامات لشکری و کشوری پیگیر مقابله با این بحران بوده است. هرچند چندروزی پس از تشکیل ستاد ملی مبارزه با کرونا، هنگامی که طیفی از مخالفان دولت، با انتقاد نسبت به عملکرد رییس‌جمهوری در مدیریت جلسات این ستاد، خواهان برعهده گرفتن کلیات اختیارات ستاد ازسوی روحانی شدند، ستادی دیگر به دستور رهبر انقلاب تشکیل شد که با محوریت نیروهای مسلح، زیرنظر سرلشگر باقری، رییس ستادکل نیروهای مسلح با عنوان «قرارگاه بهداشتی امام رضا (ع) » آغاز به کار کرد تا شانه به شانه دولت و ستاد ملی کرونا، پیگیر مقابله با این ویروس مرموز باشد. در این حال و اوضاع اما سیاست -اگرچه شبیه به بسیاری از امور تحت‌الشعاع قرار گرفت و به تعبیری به قرنطینه رفت- اما یک‌سر تعطیل نشد. نمایندگان مجلس که ازجمله نخستین گروه از کارکنانِ نهادهای مختلف حکومتی و دولتی بودند که کار و بارشان تحت‌الشعاع شیوع کرونا قرار گرفت و از تشکیل جلسات خود مطابق روال معمول بازماندند، شاید ازجمله فعال‌ترین گروه‌های سیاسیون بودند. آنها البته در مقاطعی سعی کردند با برگزاری جلسات غیرحضوری و «آنلاین»، به‌جای گعده در ساختمان هرمی‌شکل میدان بهارستان، از درون منازل و اتاق کارشان، تشکیل جلسه بدهند اما درنهایت پس از چند نوبت برگزاری جلسات آزمایشی، ظاهراً راه به جایی نبرده و حالا از آن‌جا که بنابر دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا امکان تشکیل جلسه در ساختمان بهارستان نیست، قید جلسات آنلاین را هم زده‌اند. با این حال نمایندگان فعال ماندند و سعی کردند از طریق نامه‌نگاری با مقامات و البته فعالیت‌های رسانه‌ای که در غیاب مطبوعاتِ چاپی، طبیعتاً به‌تمامی در فضای مجازی و رسانه‌های برخط ممکن بود، پیگیر وضعیت شهروندان و موکلانشان باشند. همزمان وزرای دولت هم هرکنار به فراخور حوزه اختیارات و مسوولیتی که داشتند، به سیاست و سیاست‌ورزی پرداختند، منتها باتوجه به شرایط کرونازده این روزهای مملکت، اغلب در این حوزه. فعالان و کنشگران سیاسی و مدنی هم از این قاعده مستثنا نبودند. چهره‌های مختلف سیاسی که در قالب احزاب یا به‌طور انفرادی و شخصی، گودِ سیاست را خالی نگذاشته و اگرچه همچون اکثر شهروندان تعطیلات نوروز 99 را در خانه ماندند اما از همان‌جا پیگیر مسائل کشور و شهروندان بودند.
دولت در سایه قرنطینه
این 6، 7 سالی که از عمر دولت تدبیر و امید می‌گذرد، کشور روزهای سختی به خود دیده و به جز مشکلات سیاسی و اقتصادی گاه و بیگاه، حوادث غیرمترقبه‌ای همچون آن‌چه این روزها نه‌تنها ایران، بلکه تمامی جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کند هم کم ندیده است. چنان‌که این سال‌ها برخی تحلیلگران و سیاسیون در توضیح وضع و حال روحانی و دولتش، هر از گاه به مزاح گفته‌اند که «کاش دولت روحانی یک آتش‌نشان هم به کابینه‌اش می‌آورد» تا مگر مقابل این همه مصیبت غیرمترقبه، کمک‌حال او و وزرایش باشد. جدا از این طنزِ تلخ دولت این روزها قاعدتاً می‌بایست عمده تمرکز خود را به اداره کشور در روزهای اوج سفرهای نوروزی معطوف می‌کرد و پیش از تحویل سال نو هم همچون سال‌های پیش، مشغول تدوین بودجه سال جدید و حساب و کتاب آخر سال. دولتی که برگزاری انتخاباتی سراسری را در دستورکار آخرین ماه سال گذشته خود می‌دید و شاید ابتدای 98، هیچ فکر نمی‌کرد پایان سال قرار است بیش از آنکه درگیر حواشی بودجه و انتخابات مجلس باشد، درگیر ویروسی باشد که اگرچه به‌گفته پزشکان چندان هم کوچک نیست و از بسیاری از انواع مشابه درشت‌ترست اما به هر حال با چشم غیرمسلح قابل‌رویت نیست. همین امر هم باعث شده این مدت نه‌فقط وزیر بهداشت، بلکه به‌تعبیری تمامی اعضای کابینه، تقریباً تمامی فعالیت‌های خود را با کلیدواژه کرونا پیش ببرند. دولتی که این مدت، شاید بیش از تمامی مقاطع زمانی مشابه در سال‌های گذشته تشکیل جلسه داده اما تقریباً تمامی جلساتش عملا همان جلسات ستاد ملی مبارزه با کرونا بوده و دستورجلساتش نیز دستورجلسات این ستاد.
قرنطینه مجلسی
نمایندگان مجلس هم در این روزها وضعی مشابه دولتمردان داشتند و پیگیری وضعیت شهروندان در روزهای کرونایی، تنها شامل حال بیست و چند عضو کمیسیون بهداشت و درمان نبود. بلکه عملاً تمامی نمایندگان، هر کدام به‌نحوی پیگیر اوضاع کرونا بودند. آنجا که نمایندگانی همچون بهرام پارسایی، محمدرضا نجفی، علی مطهری، عبدالکریم حسین‌زاده، طیبه سیاوشی، الیاس حضرتی و... با نامه‌نگاری‌های گاه و بیگاه خطاب به رییس‌جمهوری و دیگر مقامات کشوری و لشگری، پیگیر مسائلی ازجمله قرنطینه شهرها، تعطیلی ادارات و مدارس و دانشگاه‌ها، چگونگی اعلام آمار مبتلایان و جانباختگان، وضعیت معیشتی شهروندان در روزهای کرونایی و اوضاع وخیم اقتصادی بنگاه‌های بزرگ و کوچک اقتصادی و حتی مسائل حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی در ارتباط با دریافت کمک‌های بین‌المللی و تعاملات جهانی پیرامون کرونا بودند. تلاشی که گاه منتج به نتیجه شد و گاه بی‌نتیجه ماند اما هرگز متوقف نشد. حتی وقتی همین یکی، دو روز پیش خبر آمد که علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی نیز یکی از بیش از 53 هزار ایرانی مبتلا به کروناست.
سیاسیون و قرنطینه
وضعیت برای دیگر سیاسیون هم چندان تفاوتی با دولتمردان و نمایندگان مجلس نداشت. به این معنی که در این روزهای کرونایی، اگرچه جلسه‌ای در قالب احزاب و غیر از آن نداشتند اما همچون روزهای بدون کرونا، اظهارنظر کردند، نامه نوشتند، موضع‌گیری کردند و به‌اصطلاح به کنشگری سیاسی و مدنی پرداختند. در این میان اگرچه کرونا کار و زندگی بسیاری را مختل و بعضاً تعطیل کرد اما اختلافات سیاسی و جناحی حتی به‌واسطه کرونا هم تعطیل نشد و اگرچه به‌نسبت اوضاع از این حیث، آرام‌تر از همیشه بود اما کم نبود اختلاف‌نظر بر سر مسائلی ازجمله تعطیلی اماکن مذهبی و قرنطینه شهرها، نحوه مواجهه دولت با عواقب اقتصادی ناشی از کرونا و خدمت‌رسانی به شهروندان، چگونگی مواجه رسانه‌ای با این ویروس ناخوانده و نحوه اعلام آمار و ارقام مربوط به تعداد مبتلایان و جان‌باختگان که شاید ازجمله بحث‌انگیزترین مسائل این روزها بود و مواردی از این دست. مسائلی که احزاب اصلاح‌طلبی همچون اعتمادملی و اتحاد ملت و نیز احزاب اصولگرایی همچون حزب موتلفه اسلامی را بر آن داشت تا وارد گود سیاست شده و از کرونا بگویند. محمدباقر قالیباف، شهردار اسبق پایتخت که تا چند ماه دیگر نماینده شهروندان تهرانی در مجلس خواهد بود هم ازجمله سیاسیونی بود که این روزها پس از یکی، دو هفته غیبت از صحنه سیاست، به این صحنه بازگشت و بعضا در اظهاراتی به انتقاد از عملکرد دولت پرداخت.
علاوه بر این، ماجرای تعطیلی چاپخانه و متعاقباً محدودیت در انتشار و توزیع مطبوعات چاپی نیز یکی دیگر از مسائلی بود که به انگیزه‌ای برای موضع‌گیری سیاسیون بدل شد. تصمیمی که بخشی از مصوبات ستادملی مبارزه با کرونا بود و در روزهایی که حتی به‌گفته شخص رییس‌جمهوری و معاون اولش، مقابله با ویروس شایعات کرونایی، کمتر از مبارزه با خود این ویروس نیست، زمینه‌ساز موج تازه انتقادها به دولت شد. پس الیاس حضرتی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در این رابطه به روحانی نامه نوشت و عباس عبدی، رییس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران نیز همچون کامبیر نوروزی و چندین و چند روزنامه‌نگار و کنشگر سیاسی دیگر به این اتفاق واکنش نشان دادند.
در میان تمامی اتفاقات کرونایی البته بودند معدود مواردی که ارتباطی به کرونا و عواقب و حواشی‌اش نداشتند. مواردی که شاید ازجمله مهم‌ترین‌شان، انتشار مصاحبه تصویری حسین دهباشی با محسن کنگرلو ازجمله اعضای دولت جنگ و مشاور میرحسین موسوی، نخست‌وزیر وقت و البته هماهنگ‌کننده مذاکرات محرمانه تهران و واشنگتن در زمان جنگ ایران و عراق بود. مصاحبه‌ای که ظاهرا مدت‌ها پیش تهیه شده و وقتی در هشتمین روز سال 99 منتشر و مدتی بعد از روی خروجی حذف شد، نه‌تنها کنگرلو پس از سال‌ها تحمل جراحات جنگ تحمیلی به شهادت رسیده بود، بلکه حسین دهباشی، مصاحبه‌کننده نیز در بستر بیماری کرونا و قرنطینه به‌سر می‌برد. مصاحبه‌ای که به‌دلیل طرح برخی اتهامات و شایعات درباره بعضی افراد، دهباشی را ناگزیر به ارایه توضیحاتی در این رابطه کرد.