بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - خشم ظریف
سایز متن الف الف
لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد! http://akhr.ir/6013156
٥٨٤
٠
آفتاب یزد / متن پیش رو در آفتاب یزد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
از زمانی که ایران گام پنجم کاهش تعهدات برجامی‌اش را برداشته است و اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده و تحقیق و توسعه) مواجه نیست مقامات اروپایی به جای اینکه در مقابل این اتفاق عملکردی به سود ایران برای بقای برجام انجام دهند، عملا راه تهدید آمیزی را برگزیدند و آن فعال‌سازی مکانسیم حل اختلاف معروف به مکانیسم ماشه بود. ضمن اینکه افرادی مانند بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس از احتمال جایگزینی توافق ترامپ به جای برجام سخن به میان آوردند و حتی موضوع اعمال تحریم‌های اروپایی را علیه ایران مطرح کردند. به راه افتادن مکانیسم حل اختلاف برای بسیاری به منزله این است که دیر یازود اروپا پرونده ایران را به شورای امنیت باز می‌گرداند، موضوعی که می‌تواند به منزله بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران باشد.
به هرروی چندی است که تروئیکای اروپایی با انتشار بیانیه‌ای از آغاز روند اجرای مکانیسم ماشه در برجام خبر دادند و طبق آنچه که آنها نقض توافق از سوی ایران خواندند،اعلام داشتند: باتوجه به اقدامات ایران ما هیچ انتخاب دیگری نداشتیم جز اینکه امروز نگرانی‌های خود را در رابطه با اینکه ایران دیگر به تعهدات خود در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) عمل نمی‌کند، نشان دهیم و طبق مکانیسم حل اختلاف، مطابق با بند 36 در برجام این مسئله را به کمیسیون مشترک ارجاع دهیم.
طبق این مکانیسم در مرحله اول مسائل اختلافی به ترتیب در سطح مشاوران، معاونان وزرای خارجه و وزیران خارجه طرح می‌شود که در صورت عدم اجماع و حل اختلافات موجود، مسائل اختلافی به شورای امنیت ارجاع داده می‌شود و شورای امنیت هم درباره عدم بازگشت تحریم‌ها رای‌گیری می‌کند.
تداوم تهدید‌ها
اما از زمانی که اروپا دست به چنین اقدامی زده است، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران اظهارات خود را متفاوت با هر زمان دیگری نسبت به اروپایی‌ها کرده. همین چند روز پیش بود که او با اشاره به تصمیم اخیر اروپایی‌ها در ارتباط با برجام، گفت: اگر اروپایی‌ها به رفتار بلاوجه خود ادامه دهند یا پرونده ایران را به شورای امنیت بفرستند، موضوع خروج ایران از NPT مطرح می‌شود.
تهدید خروج از NPT از سوی ظریف بسیاری را متحیر ساخت چرا که حتی تندروهای اصولگرانیز با فعال شدن مکانیسم ماشه درباره خروج ایران از پروتکل الحاقی می‌گفتند و نه NPT. NPT اساسا معاهده منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای است که امضای آن به سال‌ها قبل از انقلاب
باز می‌گردد به نحوی که حتی ایران در آن سال‌ها ریاست کشورهای عضورا هم برعهده داشته است با این اوصاف خروج کشورمان از این معاهده کاملا متفاوت از خروج از برجام و پروتکل الحاقی و تمام دورانی است که بیشترین فشارها در بحث هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی وارد می‌شده است.
وزیر امور خارجه ایران اما این لحن تند را بازهم علیه اروپا تداوم بخشیده و اخیرا در گفتگویی با نشریه آلمانی اشپیگل در پاسخ به پرسشی درباره اقدام احتمالی اروپایی‌ها بعد از مهلت 30روزه برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و اعمال تحریم‌های سازمان ملل گفت: آنها به دلیل آنکه «اروپایی و چشم آبی هستند» نمی‌توانند چیزی را به شورای امنیت ارجاع کنند.فقط ما نیستیم که اینگونه فکر می‌کنیم، روس‌ها و چینی‌ها نیز همین نظر را دارند. اروپایی‌ها باید خود را آماده یک نبرد بزرگ کنند.
او درباره انتظاراتش از اتحادیه اروپا نیز گفت: برای اروپا فاجعه است که تسلیم بی‌چون و چرای آمریکا شود. آنها به ما می‌گویند متاسفیم، نمی‌توانیم کاری کنیم. اروپایی‌ها توان ایستادن در برابر ترامپ را ندارند اما در برابر ایران، تلاش دارند نقش یک نهاد قدرتمند را ایفا کنند.
وزیر امور خارجه ایران درباره واکنش ایران به اعمال دوباره تحریم‌های سازمان ملل گفت: حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در نامه‌ای به شرکای توافق(برجام) اقدامات ایران را تشریح کرد.
ظریف با پافشاری خبرنگار اشپیگل برای توضیح بیشتر در این زمینه برای خوانندگان این رسانه آلمانی، اضافه کرد: خوانندگان شما باید بدانند که اروپایی‌ها مسئول همه پیامدهای آن خواهند بود.
استفاده از جملاتی مانند:« اروپا خود را برای یک نبرد آماده کند»و «آنها به دلیل آنکه اروپایی و چشم آبی هستند نمی‌توانند چیزی را به شورای امنیت ارجاع کنند.» شاید از دید عده‌ای توام با تحقیر اروپاییان و دور از عرف دیپلماتیک باشد که بیانگر تغییر زبان ظریف وزیر خارجه ایران است. اما این لحن تند بناست تا کجا تداوم بیابد؟ مقصود وزیرخارجه کشورمان از اینکه اروپا باید خود را برای نبردی سخت آماده کند چیست ؟ و یا زبان تهدید کمکی به ایران خواهد کرد؟
تصمیم گیر نیست
محسن جلیلوند استاد حقوق بین الملل با بیان اینکه اساسا دولت سیاست‌ها را اجرا می‌کند به آفتاب یزد می‌گوید: اگر می‌بینیم که لحن ظریف تند شده است به این دلیل است که در تصمیم‌گیری‌ها قرار است تصمیمات تندتر و تهاجمی‌تر باشد. به این دلیل است که ظریف هم لحن تندی را به کار می‌برد و مجری تصمیم است. البته ظریف هم اگر چه در بخشی از تصمیم گیری‌ها حضور دارد اما به تنهایی تصمیم گیر نیست. نوع بیان امروز ظریف بیان گر این است که در رده‌های بالاتر تصمیم به اتخاذ سیاست‌های تهاجمی‌تر گرفته می‌شود.
وی در باره این جمله ظریف که بیان داشته چون اروپایی‌ها چشم آبی‌اند نمی‌توانند پرونده را به شورای امنیت بفرستند و خودشان را باید برای نبرد سخت آماده کنند خارج از نزاکت دیپلماتیک نیست ؟ می‌گوید: شاید این طور که می‌گویید باشد، اما این الفاظ ظریف بیشتر مابین دیپلماسی عمومی و دیپلماسی رسمی قراردارد. به عنوان مثال ترامپ در توئیت‌هایش اصطلاحاتی عامه پسند به کار می‌گیرد که دیپلماسی عمومی را در بر می‌گیرد. دیپلماسی عمومی هم مصرف داخلی و هم مصرف خارجی دارد. در دیپلماسی رسمی اما الفاظ، رسمی هستند و هر کلمه‌ای بار معنایی خاص دارد و بیشتر مصرف خارجی دارد. اما ظریف میانه این دو دیپلماسی را انتخاب کرد.
این استاد دانشگاه درباره اینکه لحن تند ایران خطاب به اروپا چه تاثیری دارد؟ پاسخ می‌دهد: هرچند نمی‌توان گفت رفتارهای ایران تاثیری در واکنش‌های اروپا ندارد اما باید اذعان داشت که رفتار اروپا در چارچوب سیاست‌های آمریکا تعریف شده است. از همین‌روآن‌ها موضع‌گیری‌های ایران را نیز تعریف کرده‌اند. یعنی آن‌ها می‌دانند عکس‌العمل ایران در چه حوزه‌ای است و براساس چه توانمندی‌هایی تهدید می‌کند به این خاطر اروپا براساس استراتژی که دارد جلو می‌رود. البته همانطور که گفته شد این موضوع بدان معنا نیست که اعمال ایران تاثیری دررفتار آن‌ها ندارد، اما قرارهم نیست که تنها با یک مصاحبه یا تهدید ظریف آن‌ها بخواهند استراتژی خود را تغییر دهند.
نبرد بزرگ
وی درباره اینکه آیا اروپا پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع میدهد؟ گفت: به این زودی نه. توجه داشته باشید که قرار بود در سال 2020 محدودیت خرید تسلیحاتی ایران برداشته شود و بدیهی است که آمریکایی‌ها اکنون آن قدر فشار می‌آورند تا در پی مذاکرات جدید این محدودیت‌ها تمدیدشود و یا اینکه بحث‌هایی جدید در مذاکرات مطرح شود.
جلیلوند درباره اینکه مقصود وزیرخارجه ایران ازاینکه می‌گوید اروپا نمی‌تواند پرونده ایران را به شورای امنیت ببرد چیست ؟ بیان می‌کند: ایران می‌خواهد تهدید بکند. اما اینکه این تهدیدها تا چه میزان جواب میدهد بستگی به استراتژی اروپا دارد. ظریف می‌خواهد به اروپا بگوید که من دست شما را خواندم اما وقتی این اظهارات مطرح می‌شود باید میزان توانایی طرف مقابل را هم شناخته و برآورد کنید. البته در عرصه دیپلماسی هم می‌توان برخورد غیر متقارن داشت. اما همه در عرصه سیاست و روابط بین‌الملل به دنبال یارگیری هستند تا به انزوا نروند. ظریف هم امروز تهدید می‌کند تا اروپا را ازدست ندهد. اما اینکه چه قدر این تهدید تاثیر داشته باشد بحث دیگری است.
جلیلوند درباره اینکه چرا ظریف گفته اروپایی‌ها منتظر یک نبرد بزرگ باشند، می‌گوید: او می‌خواهد این احساس را غالب کند که یک رویارویی در سال 2020 بین ایران و غرب شکل می‌گیرد، این رویارویی الزاما معنای نظامی ندارد اما بدان معناست که فشارهای اروپا پیامدهایی را برای آن‌ها از سوی ایران دارد و آن همان نبرد بزرگ است. ولی همانطور که گفته شد اعتبار تهدید به اعتبار تهدید کننده است.
جلیلوند گفت: اروپا هم اکنون این تصور را دارد که دراین ماجرا قاعده بازی را آن‌ها تعریف می‌کنند و اعتبار عمل هم در دست آن‌هاست و چون پشتوانه آمریکا را هم دارند با حربه فشار از آمریکا و چانه زنی از ناحیه اروپا می‌توانند ایران را مجبور به تحقق خواسته‌های خودشان کنند.
این استاد حقوق بین الملل درباره اینکه چرا ظریف فکر می‌کند که باید بگوید اروپایی‌ها نمی‌توانند پرونده ایران را به شورای امنیت ببرند می‌گوید: ظریف فکر می‌کند که ایران به تعهدات خودش عمل کرده و اروپا نمی‌تواند این کار را انجام دهد اما ماده 36 و 37 برجام این موضوع را بیان می‌کند که اروپا می‌تواند دست به این کاربزند. در مکانیسم حل اختلاف(ماشه) حتی اگر کشور‌ها بخواهند موضوع زمان ارجاع پرونده به شورای امنیت را تمدید کنند باید اجماع بین کشورها ی طرف برجام صورت بگیرد، یعنی اینکه در حال حاضر که مکانیسم حل اختلاف به حرکت درآمده اگر فرانسه و آلمان با تمدید ارجاع پرونده موافق باشند اما انگلیس با آن مخالفت کند یعنی اجماعی صورت نگرفته است و پرونده به شورا می‌رود. به عبارتی،ارجاع پرونده امر سلبی است امر ایجابی نیست. اگر طرفین به اجماع نرسند که مکانیسم حل اختلاف موضوع را حل کنند به صورت خود کار پرونده وارد مرحله بعد می‌شود. در مکانیسم ماشه ابتدا معاونین وزرا بحث می‌کنند اگر به اجماع نرسند موضوع به وزرا میرسد و سپس به مرحله شورای سه نفره حل اختلاف و اگر بازهم اجماعی نباشد به شورای امنیت می‌رود.یعنی اگر به اجماع نرسند پرونده به شورا خواهد رفت.
نتیجه تهدیدها
فریدون مجلسی دیپلمات بازنشسته ایران نیز درباره اظهارات اخیر ظریف به آفتاب یزد می‌گوید: گفته‌های تند وزیر خارجه در قبال اروپا دیگر با چارچوب دیپلماسی متفاوت است. ظریف اکنون سخنگوی گروهی دیگر شده که اهدافی جدای از مذاکره دارند. ایران تلاش می‌کند اروپا را بترساند اما حقیقت این است که بهتر است به این سمت پیش نرویم و در چارچوب صحبت کنیم.
وی درباره اینکه چرا ظریف می‌گوید اروپایی‌ها به دلیل چشم آبی بودنشان نمی‌توانند پرونده را به شورای امنیت ببرند می‌گوید: این یعنی ما شرقی‌ها خودمان را برتر از غربی‌ها می‌دانیم و مفهوم خوبی ندارد.
این دیپلمات سابق می‌گوید: ظریف می‌گوید اروپا آماده یک نبرد سخت باشد این یعنی ایران آماده هرگونه رویارویی است.
وی در باره اینکه چرااین لحن تند را ظریف به کار می‌برد و با این لحن اروپا چه قدر تحت تاثیر قرار می‌گیرد می‌گوید: باید گفت این لحن بیانگر نا امیدی از سرانجام برجام است.
مجلسی در باره اینکه واکنش اروپا نسبت به این تهدیدها چه خواهد بود گفت: همانطوری که اروپا در برابر پنج گام کاهش تعهدات برجامی عکس‌العملی از خود نشان نداد، دراینباره نیزعکس‌العملی نشان نمیدهد، البته ممکن است این لحن و این تهدیدها، اثرات منفی‌تر بگذارد یعنی باعث شود تا این بهانه را به دست اروپایی‌ها بدهد.