بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
علی‌اکبر معین‌فر در میانه دوران دانشجویی‌اش به جریان ملی‌شدن صنعت نفت پیوست. او تحصیلات خود را در رشته مهندسی راه‌ و ساختمان در دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال1330 به پایان برد و در سال 1331 به خدمت سربازی اعزام شد. او از سال 1332 فعالیت در صنعت نفت را آغاز کرد و برای کار در پالایشگاه آبادان که ریاست آن را مرتضی‌قلی بیات بر عهده داشت، عازم آبادان شد. هنوز یک روز از ورود به آبادان نگذشته بود، که از تهران خبر کودتا علیه دولت دکتر مصدق به او رسید. بعدها در بانک ساختمان به‌عنوان مهندس ناظر مشغول کار شد. در سال 1338 در پی آشنایی و همکاری با گروه مهندسی ژاپنی که برای بررسی زلزله سال 1957 مازندران به ایران آمده بودند، از سوی تاچی نایتو، استاد برجسته زلزله و طراح و سازنده برج توکیو، برای دوره‌ای تحقیقاتی در رشته مهندسی زلزله به دانشگاه واسدا دعوت شد و دوره مهندسی زلزله را در سال 1960 به پایان رساند.
بعد از بازگشت از توکیو و به دنبال زلزله بوئین‌زهرا در سال 1341 مقدمات تهیه کد زلزله در ایران را فراهم کرد. او از سال 1965 به‌عنوان عضو افتخاری «انجمن اروپایی مهندسین زلزله» به تحقیق و مطالعه در زمینه زلزله ادامه داد. مدتی نیز به‌عنوان استاد پاره‌وقت در مقطع فوق‌لیسانس، به تدریس مهندسی زلزله در دانشگاه پلی‌تکنیک پرداخت. معین‌فر از سال 1334 تا 1341 در بانک ساختمان و از آن زمان تا پیروزی انقلاب اسلامی، در دفتر فنی سازمان برنامه‌و‌بودجه کشور به فعالیت مشغول بود.
گفته می‌شود که موضوع مهندسی زلزله و طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله در ایران با نام معین‌فر شروع می‌شود. او اساسا به همین دلیل، بنا بر درخواست ابوالحسن بهنیا که ریاست وقت دفتر فنی سازمان برنامه‌و‌بودجه را برعهده داشت، به آن سازمان دعوت به کار شد. خدمات معین‌فر در زمینه مطالعات مربوط به زلزله‌های ایران مورد توجه محافل فنی در سطح جهان قرار گرفت که برای او افتخاراتی علمی نیز به همراه آورد. معین‌فر به مدت هشت سال عضو هیئت‌مدیره‌های «مؤسسه بین‌المللی زلزله» و «مؤسسه اروپایی مهندسی زلزله» در دهه1970 میلادی بود و تا پیش از درگذشت، عضو مادام‌العمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان بود. معین‌فر در سال 2002 به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولان اروپایی مهندسی زلزله نائل آمد و در کنفرانس بین‌المللی زلزله در مهندسی این جایزه به او اعطا شد.
حضور در کابینه مهندس بازرگان
پس از شکل‌گیری شورای انقلاب، به‌عنوان اولین نهاد رسمی انقلابی، دولت موقت دومین نهادی بود که با اوج‌گیری انقلاب و در آستانه پیروزی آن تشکیل شد. حکم بازرگان در پانزدهم بهمن‌ماه 1357 یک هفته پیش از پیروزی انقلاب در مدرسه علوی و در حضور خبرنگاران داخلی و خارجی قرائت شد. 24 بهمن‌ماه اولین گروه از وزیران دولت موقت معرفی شدند که معین‌فر در این میان نبود. چندی بعد با معرفی وزیران باقی‌مانده، کابینه بازرگان تکمیل شد و او به‌عنوان وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه‌و‌بودجه برگزیده شد. از یازدهم فروردین 1358 نیز محمدتقی ریاحی به وزارت دفاع رفت و از هفتم مهرماه، مصطفی چمران بر جای او نشست. در همان زمان، محمدعلی رجایی، وزیر آموزش‌و‌پرورش، حسن حبیبی، وزیر فرهنگ و یدالله سحابی، وزیر مشاور در امور انقلاب و عزت‌الله سحابی، سرپرست سازمان برنامه‌و‌بودجه شدند. به این ترتیب، علی‌اکبر معین‌فر نیز اولین وزیر وزارتخانه تازه‌تأسیس نفت شد. از اصلی‌ترین چالش‌های دوران وزارت او، بخش‌نامه 6 روز کار در هفته و کار در پنجشنبه‌ها بود. این بخش‌نامه با اعتراض تعدادی از کارکنان وزارت نفت روبه‌رو شد. معین‌فر از فعالان حرکت‌های اجتماعی در جامعه مهندسین کشور نیز محسوب می‌شود. بنیان‌گذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورای‌ عالی کانون فارغ‌التحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت به‌عنوان کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان از جمله خدمات او محسوب می‌شود. پس از استعفای دولت بازرگان در 14 آبان 1358 دولت شورای انقلاب آغاز به کار کرد. بدنه اصلی این دولت، همان وزرای دولت بازرگان بود و تنها چند وزیر تغییر کرد. معین‌فر همچنان در این دوران وزیر نفت بود.
دوران نمایندگی
پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در 5 بهمن 1358 در تاریخ 24 اسفند 1358 اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی برپا شد. نهضت آزادی تصمیم به شرکت فعال در انتخابات گرفت؛ ازاین‌رو در ائتلافی با انجمن اسلامی مهندسین با همگامی آیت‌الله زنجانی و محمدتقی شریعتی، لیستی را برای تهران تدارک دیدند. این لیست شامل مهدی بازرگان، عبدالعلی بازرگان، یدالله سحابی، عزت‌الله سحابی، مصطفی چمران، حسن حبیبی، علی‌اکبر معین‌فر، ابراهیم یزدی، محمد توسلی، محمدعلی رجایی، هاشم صباغیان، جلال‌الدین آشتیانی، فتح‌الله بنی‌صدر، علی‌اصغر بهزادنیا، علی دانش‌منفرد، علی صادقی‌تهرانی، مصطفی کتیرایی و محمود مانیان می‌شد. معین‌فر در این انتخابات با یک میلیون و 439 هزار و 360 رأی در رتبه چهارم قرار گرفت. او در فهرست ائتلاف بزرگ که از جامعه روحانیت مبارز، حزب جمهوری اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و چند گروه مذهبی دیگر تشکیل می‌شد، هم قرار گرفت و موفق به ورود به مجلس در دور اول شد. او در کنار حسن حبیبی و محمدعلی رجایی سه نام مشترک این دو فهرست بودند.
او درباره مناقشاتی که در مجلس اول با برخی نیروهای تندرو داشت، چند سال پیش در گفت‌وگو با سایت «تاریخ ایرانی» گفته بود: «مجلس اول کاملا یک فضای سالم و آزادی داشت، اما انتخابات میان‌دوره‌ای اگر نگوییم غیرآزاد، اما می‌توانیم بگوییم غیرسالم بود؛ بنابراین وقتی آقای بازرگان در آن جلسه به آزادی و سلامت انتخابات اشاره کرد، عده‌ای از تندرو‌ها شروع به فحاشی و توهین کردند. بعد هم از بازاریان و کسبه جمع کثیری روبه‌روی مجلس تجمع کردند. در آن زمان جلساتی در دفتر نهضت آزادی در خیابان مطهری برای تأمین انتخابات آزاد برگزار می‌کردند و معمولا هم عده‌ای می‌ریختند و جلسات را به‌هم می‌زدند. اوج این حملات زمانی بود که همایشی برگزار شد که بعد از آن عده‌ای از جریان حزب‌الله به این جمع حمله‌ور شدند و حاضران در جلسه را به منزله دفاع از انقلاب به باد کتک گرفتند. آنها فعالیت‌ها و اقدامات آقای بازرگان را ضدانقلابی تلقی می‌کردند. آقای هاشم صباغیان که در آن جلسه حضور داشتند و مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته بودند، در مجلس نطق پیش از دستور داشتند. ایشان در آن سخنرانی درباره برگزاری این جلسات توضیحاتی دادند. نمایندگان مخالف اما اجازه اتمام سخنان آقای صباغیان را ندادند و کار به کتک‌زدن کشید! مرحوم آیت‌الله قره‌باغی، نماینده ارومیه فریاد زد و بعد آمد کنار آقای صباغیان ایستاد و سعی کرد که ایشان را به زور به پایین بکشد... بعد من اعتراض کردم به رئیس مجلس (هاشمی‌رفسنجانی) که چرا جلوی این بلوای مجلس را نمی‌گیرید؟ ایشان خیلی توجهی نکردند».او درباره نقش هادی غفاری در افزایش تنش در مجلس و رویارویی با نیروهای نهضت آزادی هم گفته بود: «اخیرا آقای غفاری برای سخنرانی به شیراز رفته و توضیحاتی داده بودند که نادرست بود. من تصور می‌کردم ایشان از کار خود پشیمان شده است، اما توضیحاتشان را که خواندم، دیدم که ایشان گفته‌اند من در آن ماجرا اصلا حضور نداشتم، شخص دیگری حضور داشت که اسم ایشان میرغفار بود که با اسم من غفاری به اشتباه گرفته می‌شود. عمامه سفید را با عمامه سیاه اشتباه گرفته‌اند و از این دست حرف‌ها. ایشان در آن لحظه حضور داشتند و با کفش به سر من می‌زدند. سر و صورت من از آن ضربات کبود شد».او چهره هاشمی‌رفسنجانی را هم در تاریخ انقلاب دوگانه می‌دانست: «یک نکته را نه درباره آقای هاشمی، بلکه در مورد بسیاری از انسان‌ها باید مدنظر داشته باشید. اینکه آدم‌ها در موقعیت‌ها و ظرف‌های زمانی مختلف نگاه و دیدگاه‌های متفاوتی دارند. بنابراین آقای هاشمی دهه 60 با آنچه امروز می‌بینیم طبیعتا متفاوت است. ضمن اینکه در تاریخ نمی‌شود برای افراد اعتقاد مشخصی را معیار گرفت، چون افراد در موقعیت‌های مختلف دیدگاه‌های متناسب با آن زمان را خواهند داشت». او همچنین گفته بود که معمولا هاشمی‌رفسنجانی طرف نیروهای مخالف نهضت آزادی را می‌گرفت.
معین‌فر همواره منتقد نظارت استصوابی بود و می‌گفت‌: «نظارت استصوابی به این معنی که عده‌ای به خود حق بدهند که حتی برای مصلحت مردم غربال به دست گرفته و افرادی را از کاندیداشدن محروم کنند، نه‌تنها محروم‌کردن فرد انتخاب‌شونده، از حق طبیعی و قانونی‌شان است بلکه محروم‌کردن جامعه از انتخاب‌کردن افراد موردنظر خود است. اما درمورد اجرای انتخابات نیز سعی بر این بود که تا حد امکان عادلانه برخورد شود». علی‌اکبر معین‎فر در نهایت در دوازدهمین روز از دی‌ماه سال 96 بر اثر بیماری کلیوی در خانه‌اش در تهران دار فانی را وداع گفت.