بازگشت ناطق به سیاست؟
تحلیل ویژه
بزرگنمايي:
اخبار محرمانه - بازگشت ناطق به سیاست؟
k ١.٦
٠
روزنامه سازندگی / متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
سیدرضا اکرمی به سازندگی می گوید دعوت ها از ناطق نوری برای شرکت در جلسات تکرار خواهد شد. او نیز قول داده در صورت دعوت، مجددا به جلسات بیاید.
سیما پروانه گهر| «ناطق نوری از این پس در جلسات جامعه روحانیت مبارز به صورت میهمان شرکت میکند.» این سخنان را سیدرضا اکرمی، عضو این جامعه به سازندگی میگوید. وقتی از دلخوریهای گذشته ناطق از جامعه روحانیت مبارز سخن به میان میآید، اکرمی میگوید: «بر گذشتهها صلوات بفرستید.» دقیقا همچون یک روحانی که به دنبال وصل کردن است و نه فصل کردن، اکرمی درصدد است که بگوید باید از اشتباهات گذشته درس گرفت و آنها را تکرار نکرد. با این حال اکرمی تایید میکند که «آقای ناطق نوری قول داده در صورت دعوت مجددا به جلسات بیاید.»
ناطق نوری، عضو سابق و بلندپایه جامعه روحانیت مبارز که روزی به قهر این جامعه را ترک کرد و ردای سیاست را از تن به در آورد، دوباره به دعوت آیتالله موحدی کرمانی، رئیس این حزب روحانی، با عنوان میهمان به جمع دوستان سابق خود رفت. آیا او میخواهد دوباره به سیاست بازگردد یا کماکان در صدد است در اتاق فکر نقشآفرین باشد و باقی ایام را در حوزه علمیه «امام حسن مجتبی» بگذراند؟
سیدرضا اکرمی درباره جزئیات این حضور به سازندگی میگوید: «البته ایشان صاحبخانه هستند» اما این جلسه را ایشان «به عنوان میهمان در جلسه جامعه روحانیت شرکت کردند» و «این دعوتها میتواند ادامه پیدا کند.»
او میگوید «ده سال از ماجرای دلخوری آقای ناطق از عدم دفاع جامعه روحانیت مبارز از او در قبال توهینهای احمدینژاد به ایشان و مرحوم هاشمی رفسنجانی در مناظره با میرحسین موسوی گذشته است... برگذشتهها صلوات باید فرستاد.»
اکرمی البته به سازندگی میگوید که «آقای ناطق به جلسه مجمع تشخیص رفته بود که آقای موحدی کرمانی به ایشان میگوید حالا که به مجمع بازگشتهاید به جلسات جامعه روحانیت هم بیایید و آقای ناطق قبول میکند در صورت دعوت در جلسات جامعه حاضر شود»؛ او ادامه میدهد که «در انتهای جلسه نیز از ایشان خواستند باز هم به جلسات بیایند و ایشان نیز پذیرفتند اما حضورهای آتی ایشان نیز به صورت «مهمان» خواهد بود و نه اینکه در مباحث و تصمیمگیریها ورود کنند.»
اکرمی اما درباره اینکه آیا این حضور میتواند نشان از بازگشت ناطق نوری به عرصه سیاست باشد؟ پاسخ میدهد که «هر چیزی در آینده ممکن است.»
چند برداشت از یک حضور
روایت اکرمی از حضور ناطق نوری در جلسه جامعه روحانیت دو نکته را عیان میکند. حضور ناطق نوری در جلسه جامعه به معنای بازگشت این عضو هیات موسسس به کادر و ساختارهای تصمیمگیری جامعه روحانیت مبارز نیست کما اینکه اکرمی و غلامرضا مصباحی مقدم –سخنگوی جامعه روحانیت مبارز- تاکید دارند که این حضور با عنوان «مهمان» بوده و در صورت تداوم حضور نیز اطلاق این عنوان تداوم مییابد. اما حضور در این جلسه به معنای طرح دوباره پرسشی است که بیش از دو دهه است با نزدیک شدن به هر دور از انتخابات مطرح میشود؛ آیا ناطق نوری به سیاست بازگشته است یا کماکان میخواهد در زمانهای انتخابات در پشت پرده نقشآفرین باشد؟
بازی روزگار است یا بازی اصولگرایان؛ 24 سال پیش ناطق نوری به عنوان کاندیدای جناح اصولگرا در عرصه انتخابات حاضر شد و یک دهه بعد شخصیت کلیدی «شورای هماهنگی نیروهای انقلاب» بود، حالا اما برخی اصولگرایان روی خوشی به حضور او در جلسه تشکلی که او و مرحوم رفسنجانی شناسنامههای آن تلقی میشوند، نشان نمیدهند. درگیریاش با محمود احمدینژاد فاصله اول او با اصولگرایان شد. اختلافنظرهایش با احمدینژاد و اصولگرایان حامی او نقطه مبهمی ندارد. از ماجرای مناظره احمدینژاد با میرحسین موسوی و درگیری لفظی با حسین شریعتمداری بر سر دولت وقت – دولت محمود احمدینژاد- تا ترک جلسه افتتاحیه مجلس نهم و سخنرانی احمدینژاد به عنوان رئیسجمهور در آن، که ناطق نوری با آغاز سخنرانی احمدینژاد، صحن مجلس را به نشانه اعتراض ترک کرد و دقایقی بعد همسر ناطق نیز به او پیوست.
در سالهای بعد نیز درگیری لفظی و رسانهای تندی با صادق آملی لاریجانی که در آن زمان رئیس قوهقضائیه بود، داشت؛ زمانی که کسی با آملی لاریجانی درگیری نداشت!
غایب از جلسات؛ حاضر در پشت صحنه
ناطق تا پیش از حضور در جلسات مجمع و حضور افتخاری در جلسه جامعه روحانیت مبارز سالها بود که مرد پشت پرده تحولات شده بود. غیبت 10 ساله ناطق در جامعه روحانیت مبارز و یک سال عدم حضور در جلسات مجمع تشخیص ناطق را به مرد غایب جلسات رسمی تبدیل کرد. اگرچه هرگز از عرصه تاثیرگذاری غایب نشد. پس از اینکه از سال 88 دیگر در جلسات جامعه روحانیت حاضر نشد، جلسههای مشترکی با اکبر هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی برای انتخابات مجلس دهم تشکیل داد. از 30 تیر ماه97 - همان جلسه معروفی که در آن درباره سرنوشت سپنتا نیکنام، عضو زرتشتی شورای شهر یزد تصمیمگیری میشد - تا 6 شهریور 98 در جلسات مجمع حاضر نشد. نام او پس از درگذشت هاشمی شاهرودی، بهعنوان یکی از گزینههای ریاست مطرح بود، اما چرخ وقایع چنان چرخید که تا بیش از یک سال کسی ناطق نوری را در نشستهای مجمع ندید.
در سال 92 در زمانی که هنوز کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری یازدهم نهایی نشده بود با قاطعیت اعلام کرده بود که «عمر سیاسی من تمام شده است» و شاید تنها چهره سیاسی در این رده بود که خود بازنشستگی را انتخاب کرد اما هم پیش از آن و هم پس از آن اثرگذار بود و در برهههای انتخابات، نقشآفرین. این تاثیرگذاری را حتی به هزینه استعفاء از مناصب کلیدی که داشت حفظ کرد کما اینکه در انتخابات ریاستجمهوری سال 96، پس از یک سفر یک روزه به قم برای دیدار با علما و مراجع و رایزنی با آنها برای حمایت از حسن روحانی از دفتر بازرسی رهبری که نزدیک به سه دهه مسئولیت آن را به عهده داشت، استعفا کرد تا به تلاش موثر برای تسهیل پیروزی روحانی بپردازد. علی عسگری -که زمانی معاون حسن روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و در زمان انتخابات ریاستش با روحانی بود- در مهر 1392 به تفصیل در مورد این تلاش توضیح داده و گفت که «ناطق نوری در متقاعد کردن محمد خاتمی به دخالت برای کنارهگیری عارف به نفع روحانی نقش تعیینکننده داشته است. به گفته آقای عسگری، ناطق نوری همچنین در زمانی که علیاکبر ولایتی برای کنار کشیدن از انتخابات -با هدف ایجاد وحدت در میان اصولگرایان- تحت فشار بوده، او را متقاعد کرده که کنارهگیری خود را مشروط به انصراف سعید جلیلی کند. شرطی که البته برآورده نشد و نهایتا، به پراکندگی بیشتر آنها در روز رایگیری کمک کرد.»
جامعه روحانیت ناطق یا شورای وحدت حداد
ناطق نوری زمانی گلایه کرده که اگر در برابر «حرفهای نادرست و تهمتهایی» که درباره او زده شده، ساکت بوده، به دلیل «حفظ وحدت، جلوگیری از تشویش اذهان عمومی و ممانعت از سودجویی دشمنان انقلاب و نظام» بوده است. شاید به همین دلیل زمانی که در جلسه جامعه روحانیت مبارز بعد از 10 سال حاضر شد برخی تصور کردند او آمده است تا برای اصولگرایان میانهداری کند. صحبتهای محمدرضا باهنر، دبیر کل جبهه پیروان خط امام و رهبری اما چنین احتمالی را مردود میداند. باهنر در تیر ماه سال جاری تاکید کرده بود که از زمان مجلس هفتم تا به امروز برای حضور ناطق نوری رایزنیهای زیادی شده اما ایشان قانع به حضور نیست.
وی در خصوص برخی اظهار نظرها پیرامون حضور ناطق نوری در انتخابات مجلس برای ریاست این قوه تصریح کرد: «نه؛ من این را تقریباً غیر ممکن میدانم و همه تلاشمان این است که ایشان بیاید و مقداری کار میدانی را مدیریت کند ولی اینکه خودش وارد انتخابات شود، باید بگویم که ایشان از مجلس هفتم که خیلی هم زمینه آماده بود، هرچه اصرار کردیم نپذیرفتند و بههیچوجه آمادگی ورود شخصی به انتخابات چه مجلس و چه ریاستجمهوری را ندارند». به نظر نمیرسد صرف حضور ناطق نوری در جلسه جامعه روحانیت مبارز بتوان گفت که جایگاه شیخوخیت جامعه روحانیت با محوریت ناطق نوری در حال احیاء است و ممکن است فرمان مدیریتی را از دست حداد و ماشین شورای وحدت بگیرند. جدای از استدلالی که باهنر از بیرغبتی ناطق آورده است، سابقه فعالیت ناطق نوری در چند انتخابات اخیر نشان میدهد که حضور ناطق به درستی و مطابق با گفته سیدرضا اکرمی در جلسه جامعه روحانیت صرفا «مهمان» بوده است و ناطق نوری درب خانه قدیمی خود را برای ایفای نقش سیاسی دقالباب نکرده است. ناطق نوری در دو دوره انتخابات ریاستجمهوری از حسن روحانی حمایت کرد و پس از اینکه از سال 88 دیگر در جلسات جامعه روحانیت حاضر نشد، جلسههای مشترکی با اکبر هاشمی رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی برای انتخابات مجلس دهم تشکیل داد. بنابراین چندان به نظر نمیرسد که ناطق در پی احیای جایگاه خود در جریان اصولگرایی و جامعه روحانیت مبارز باشد، حتی اگر چندی پیش سخنگوی جامعه روحانیت مبارز، غلامرضا مصباحی مقدم در پاسخ به این سوال که آیا بیمهری اصولگرایان و جامعه روحانیت به چهرههای برجسته خود همچون ناطق نوری باعث نمیشود اصلاحطلبان آنها را به اردوگاه خود جذب کنند، گفته باشد: «خطاب به اصلاحطلبان یک جمله میگویم... زهی خیال باطل که آقای ناطق اصلاحطلب شود و به اردوگاه شما بیاید!»
اگر ناطق بیاید...
واقعیت این است که صرف حضور در یک جلسه جامعه روحانیت برای تعبیر و تفسیر درباره اینکه ناطق نوری به عرصه سیاسی بازمیگردد چندان کافی نیست. اینکه ناطق میخواهد از پردهنشینی بیرون بیاید یا خیر، نیازمند پالسهای بیشتری از طرف وی است. به نظر نمیرسد ناطق نوری برای اثرگذاری نیازمند جامعه روحانیت باشد، کما اینکه در دو دوره انتخابایت ریاستجمهوری اخیر به صورت فردی در پیروزی حسن روحانی نقش ایفا کرد. اینکه ناطق برای انتخابات مجلس دهم کاندیدا شود و دوباره بر صندلیای تکیه بزند که شش دوره پیش در مجلس روی آن نشسته بود، شاید مسالهای باشد که باهنر آن را بعید بخواند و تندروهای اصولگرا از آن حذر کنند و اکثریت اصلاحطلبان از آن استقبال، اما فرصت بیبدیلی برای احیاء جایگاه قوه مقننه در چهارمین دهه از عمر جمهوری اسلامی است. فرصتی که مشابه آن در کاندیداتوری مرحوم هاشمی برای انتخابات ریاستجمهوری یازدهم با ردصلاحیت وی در شورای نگهبان از دست رفت. ناطق نوری میتواند حلقه واصل دو جریان سیاسی در مجلس شود و نقطه عطفی در گذر از برهه رکود تاریخی... البته اگر خود او بخواهد.
لینک کوتاه:
https://www.akhbaremahramaneh.ir/Fa/News/178831/