بزرگنمايي:

اخبار محرمانه -
تاثیر برکناری جان بولتون بر روابط واشنگتن-مسکو
٤٩٣
٠
تسنیم / متن پیش رو در تسنیم منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
"دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا روز سه شنبه جان بولتون را از سمت مشاور خود در زمینه امنیت ملی برکنار کرد. وی دلیل چنین اقدامی را "اختلافات قابل توجه" در برخی مسائل نامید. بولتون بر ضرورت برخوردهای تا جای ممکن شدیداللحن علیه روسیه و مسائل پیرامون کره شمالی، ایران و افغانستان اصرار داشته و بارها با دیدگاه‌های "مایک پمپئو" وزیر امور خارجه و حتی خود دونالد ترامپ به‌شدت مخالفت کرده است.
"سرگئی ریابکوف" معاون وزیر امور خارجه روسیه در پاسخ به درخواست خبرگزاری «نووستی» در این باره اعلام کرد که مواضع مسکو بعد از برکنار شدن "جان بولتون"، تغییری نخواهد کرد. وی یادآور شد: «بطور مرسوم چنین تغییراتی در کادر تیم رهبری آمریکا، منجر به عادی شدن روابط نمی شود. به همین دلیل انتظار هیچ نوع "ازسرگیری مجدد روابطی" در پی برکناری هر یک از مقامات بلندپایه نمی رود.» به گفته وی، مواضع مسکو نیز همچون گذشته بوده و تغییری نخواهد کرد، برای اینکه ما بر اساس اقدامات هر کشور و نه بر اساس اظهارات یا اهداف درباره آنها قضاوت خواهیم کرد.»
پیش از این، "دمیتری پسکوف" سخنگوی کاخ کرملین هم در پاسخ به سئوال خبرنگاران درباره برکناری جان بولتون پاسخ نداده و یادآور شد که این مسئله به امور داخلی ایالات متحده مربوط می‌شود.
روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو امروز در تحلیلی در باره برکناری جان بولتون از سمت خویش نوشت: درباره اینکه علت دقیق برکناری جان بولتون چه بوده به طور رسمی خبری منتشر نشده است در حال حاضر مسئولیت مشاور رئیس جمهوری آمریکا در مسائل ملی بطور موقت برعهده "چارلی کاپرمن" که پیش از این معاون بولتون بود، قرار خواهد داشت.
کارشناسانی که این روزنامه به آنها به گفت‌وگو نشسته، معتقدند که برکنار شدن جان‌بولتون بعید است تغییر اساسی در سیاست خارجی آمریکا بدهد. البته اکنون شانس نجات یکی از مهمترین توافقات بین روسیه و آمریکا، یعنی پیمان مربوط به کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی معروف به استارت-3 که اعتبار آن در ماه فوریه سال 2021 به پایان می رسد، افزایش یافته است.
لازم به یادآوری است که جان بولتون در ماه آوریل سال 2018 به سمت مشاور رئیس جمهوری آمریکا در مسائل امنیت ملی منصوب شد. وی جایگزین ژنرال "هربرت مک‌مستر" شد که نتوانسته بود با رئیس جمهوری جدید آمریکا زبان مشترک پیدا کند.
کارشناسان از همان ابتدا به تمایلات "تندرویانه" جان بولتون اذعان کرده بودند. مقامات مسکو نیز با احتیاط کامل با چنین انتصابی برخورد کردند. "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه در پاسخ به سوال همین روزنامه درباره جان بولتون گفته بود: «بدون تردید او دیپلماتی دارای تمایلات تند است، ولی در عین حال فردی بسیار حرفه‌ای است.»
به نوشته این روزنامه، جان بولتون در سمت مشاور امنیت ملی آمریکا تاکنون دو بار به مسکو سفر کرده است. در ماه ژوئن سال 2018 هدف از این سفر فراهم سازی مقدمات نشست روسای جمهوری روسیه و آمریکا بود که سه هفته بعد در هلسینکی (فنلاند) برگزار شد. در ماه اکتبر همان سال نیز در جریان مذاکرات وی با مقامات بلندپایه روسیه از جمله ولادیمیر پوتین، آینده پیمان مربوط به نابودی موشک‌های دارای برد متوسط و کوتاه‌تر در مرکز توجه قرار داشت که جان بولتون همانجا اعلام کرد که تصمیم واشنگتن برای خارج شدن از این توافقنامه جدی است.
البته باید پذیرفت که جان‌بولتون تنها سیاستمدار تندرو در واشنگتن نیست و در جریان سفرهای خود به روسیه تلاش کرد تا چهره دیگری از خود نشان دهد. او در جریان سفرش به مسکو، دیپلمات‌های آمریکایی را جمع کرده و دیدگاه خود در رابطه با روابط دو کشور را برای آنها تشریح کرد.
تمایلات تند و اختلاف نظرات بولتون با دونالد ترامپ بالاخره برای او دردسرساز شد
"دمیتری سوسلوف" معاون مدیر مرکز تحقیقات جامع اروپایی و بین المللی می‌گوید: «جان بولتون روسیه را تنها دشمن یا کشور غیردوست برای آمریکا نمی داند. موضع گیری وی در قبال روسیه به عنوان یک شریک بالقوه برای ایالات متحده در مقابله با دشمنان مشترک است که به عقیده وی کره شمالی، چین و ایران هستند.»
این کارشناس یادآور شد: «بولتون تاکنون خود را فردی کاملا قابل اعتماد برای دونالد ترامپ نشان داده بود. وی قصد نداشت تا سیاست خارجی خاص خود را به اجرا در آورد، بلکه در واقع سیاست های مورد نظر ترامپ را عملی می کرد. البته مسلماً اختلاف نظراتی در این رابطه وجود داشت که همانطور که اکنون مشخص شده که این مسئله باعث دردسر وی شده است.»
نزدیک‌ترین مقام روسی به جان بولتون در واقع "الکساندر پاتروشییف" دبیر شورای امنیت روسیه است. دو طرف در ماه آگوست سال 2018 برای نخستین بار در ژنو با یکدیگر دیدار کردند. البته برخلاف برنامه تعیین شده نتوانستند بیانیه پایانی امضاء کنند. تمایل جان بولتون درباره اینکه مسکو دخالت خود در انتخابات آمریکا را بپذیرد، مورد رضایت طرف روسی قرار نگرفت.
دو مقام بلند پایه امنیتی روسیه و آمریکا بار دیگر در همین امسال در شهر قدس و در جریان نشست سه‌جانبه روسیه-آمریکا-اسرائیل با یکدیگر مذاکره کردند. پاتروشییف در پایان این مذاکرات اعلام کرد که طرفین "نقاط مشترکی" در زمینه مسائل امنیتی پیدا کرده‌اند، ولی در بیانیه پایانی اعلام شد که نتوانستند به توافق مشخصی در این رابطه دست یابند.
به عقیده "مایکل مک فول" استاد دانشگاه «استنفورد» آمریکا و سفیر سابق این کشور در مسکو، برای برخی از ابتکارعمل‌های دونالد ترامپ تاثیر مثبتی داشت، ولی چنین مسئله‌ای را درباره سرنوشت پیمان استارت-3 نمی‌توان گفت، برای این که بولتون مایل است تا این توافقنامه از بین برود.
سفیر سابق آمریکا افزود: «من امیدوارم که هر کسی که جانشین جان بولتون شود این تمایل را داشته باشد تا این توافقنامه مهم دوجانبه که ادامه اجرای آن هم به نفع ایالات متحده و هم به نفع روسیه خواهد بود، تمدید شود.»
"ساموئل چاراپ" کارشناس ارشد موسسه تحقیقاتی «RAND» هم گفته است: «از آنجا که بولتون سرسخت‌ترین مخالف هر نوع محدودیت‌های ایجاد شده برای ایالات متحده، از جمله در چارچوب پیمان کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی است، اکنون احتمال دستیابی به توافقی برای تمدید این پیمان بین واشنگتن و مسکو به وجود آمده است.»
"درک جانسون" مدیر جنبش ممنوعیت سلاح‌های هسته‌ای هم با این دیدگاه موافق است و گفت: «به سختی بتوان تاثیر برکناری جان بولتون بر رژیم کنترل تسلیحات را ارزیابی کرد. البته اکنون پیمان کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی شانس بیشتری برای باقی ماندن دارد.»
به گفته وی، اکنون که جان بولتون دیگر به عنوان مانع بر سر تمدید پیمان استارت-3 کنار گذاشته شده، ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ می‌توانند این توافقنامه مهم را حداقل برای چند سالی تمدید کنند و این مکانیسم مهم در عرصه کنترل تسلیحات همچنان حفظ شود.