بزرگنمايي:

اخبار محرمانه -
سرمقاله اعتماد/ لزوم شفافیت در حوزه دارو
٢٢
٠


اعتماد / « لزوم شفافیت در حوزه دارو » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته بهروز بنیادی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
مبارزه با فساد به عنوان یک مطالبه عمومی در کشور شکل گرفته است. قوای مختلف هم روی این رویکرد توافق نظر دارند. اما درباره شیوه مبارزه و روش انعکاس آن به جامعه طبیعتا دیدگاه‌های متفاوتی مطرح است.
حوزه غذا و دارو به دلیل ارتباط با سلامت مردم بسیار حساس است. مسائلی چون ورود داروهای قاچاق، عرضه‌ داروهای تاریخ مصرف گذشته، عرضه داروهای فاقد کیفیت و... از جمله مواردی است که جامعه نسبت به خبرهای منتشرشده درباره آنها حساسیت بالایی دارد. از همین رو می‌توان گفت بحث درباره فساد حوزه دارو مانند یک شمشیر دولبه عمل می‌کند. از یک طرف می‌تواند منجر به شفافیت و مقابله با فساد شود و از سوی دیگر اگر دقیق نباشد می‌تواند نگرانی مردم را در پی داشته باشد. مثلا اخیرا در فضاهای مجازی گفته شد فلان شرکت داروی بی‌کیفیت تولید و عرضه کرده است. طرح چنین شائبه‌هایی در جامعه بدون روشن شدن جزییات و پیش از آنکه صحت و سقم موارد اثبات شود؛ ممکن است بیشتر به اعتماد جامعه آسیب بزند. درباره مساله فساد در حوزه دارو باید به دو نکته اشاره کنم؛ یکی توضیح درباره حاشیه‌های اخیر و دیگری خود مساله فساد و چگونگی مقابله با آن. کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از ابتدای تشکیل مجلس دهم همیشه روی موضوع دارو حساسیت را داشته است. به همین دلیل ما با وزیر سابق و مدیران سازمان غذا و دارو در جلسات متعددی این مسائل را بررسی کرده‌ایم. هفته گذشته آخرین جلسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در محل سازمان غذا و دارو تشکیل و مسائل اخیر مطرح درباره شائبه‌های ارز واردات دارو و... با حضور آقای دکتر شانه‌ساز رییس سازمان غذا و دارو بررسی شد و ایشان هم گزارشی ارایه کرد. البته چون جلسه به جمع‌بندی نهایی منجر نشد، مقرر شد این موضوع در جلسه بعدی کمیسیون هم مورد بررسی قرار گیرد. توضیحات دکتر شانه‌ساز در مجموع نشان می‌داد که ایشان هم هنوز نتوانسته است مستنداتی جمع‌آوری کند تا خبر وقوع فساد به آن گستردگی را که در خبرها اعلام شده تایید کند. البته ایشان به برخی موارد مصداقی اشاره کردند که حجم آن تخلف‌ها بسیار کمتر از چیزی است که در رسانه‌ها اعلام شد، چون همان‌گونه که افکار عمومی در جریان قرار دارد، پیش از این وزیر محترم بهداشت درباره 3/1 میلیارد دلار ارز تخصیص یافته وارداتی شائبه مطرح کرده بود. بانک مرکزی هم در این باره به‌طور رسمی اعلام کرده که کمترین خطا در حوزه تخصیص و استفاده از ارز وارداتی را در حوزه سلامت شاهد بوده‌ایم. بنا بر آمار بانک مرکزی سرجمع تعهدات ارزی صرف نشده شرکت‌های وارد‌کننده 120 میلیون دلار بوده است. البته این چند شرکت هم بعضا اعلام کرده‌اند که دارو خریده‌اند و مثلا روی کشتی است یا در گمرک مانده است. جز این، آقای دکتر نمکی بحث مشخص نبودن گزارش هزینه 500 میلیون یورو را مطرح کرده‌، که لازم است درباره این عدد هم افکار عمومی روشن شود. سال گذشته به دلیل بدهی سنگین دانشگاه‌های علوم پزشکی با تصمیم «شورای عالی هماهنگی‌های اقتصادی سران سه قوه» و موافقت مقام معظم رهبری مقرر شد 500 میلیون یورو از منابع صندوق توسعه ملی به ریال تبدیل شود و در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار گیرد. همان زمان مقرر شد 25 درصد این پول در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی هزینه شود. این موضوع به صورت بخشنامه هم به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد. از طرف دیگر در بودجه 98 هم به پیشنهاد آقای دکتر سروش عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مصوبه‌ای را گذراند که هر پولی به دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور از طریق بیمه‌ها اختصاص می‌یابد باید ابتدا سهم بخش دارو پرداخت شود. اینکه آیا منظور آقای وزیر همان 500 میلیون یورو است یا بحث عدد دیگری است؛ اطلاع ندارم. اما در بخش دیگر این بحث چنان که قبلا هم در یک گفت‌وگو مساله فساد را واکاوی کرده‌ام، باید ما به این مساله فارغ از افراد و دولت‌ها نگاه کنیم. اگر فسادی وجود دارد تنها محدود به یک آدم یا این دولت و آن دولت نیست. متاسفانه خیلی از فسادها در فضای غیرشفاف رخ می‌دهد. مثلا بسیاری از قاچاق‌ها از طریق کارت‌های یک بار مصرف بازرگانی اتفاق افتاده است. کارت‌های یک بار مصرف بازرگانی مفسده‌های زیادی داشته و به اقتصاد کشور آسیب زده‌اند که تشریح ابعاد آن از حوصله این بحث خارج است. بهترین و موثرترین کار برای پیشگیری از وقوع فساد، شفاف‌سازی فرآیندهای صنعت دارو است. همه دستگاه‌های اجرایی و نظارتی باید به یک سامانه برخط متصل باشند و از ابتدا تا انتها در جریان روش تخصیص و هزینه‌کرد بودجه‌ها قرار بگیرند. در حال حاضر هر دستگاهی برای خودش سامانه برخط دارد. وزارت بهداشت یک سامانه دارد، وزارت جهاد کشاورزی سامانه خودش را دارد و گمرک و بقیه هم به همین شکل. این وضعیت باعث شده برای مثال گمرک از مسیر هزینه ارز وارداتی در وزارت بهداشت اطلاع چندانی نداشته باشد. یا مثلا وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت و درمان باهم ارتباطی ندارند در حالی که برخی کالاهای‌شان با هم تداخل دارند. متاسفانه این اتفاق هم افتاده که کاری را وزارت بهداشت تایید کرده اما ارز آن را وارد‌کننده از جهاد کشاورزی دریافت کرده است. همه دستگاه‌ها از جمله بانک مرکزی، سازمان امور مالیاتی، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی و... باید بپذیرند که به سامانه جامع تجارت متصل شوند. به این ترتیب امکان بررسی فعالیت‌ها میسر می‌شود و هر کسی که می‌خواهد برای مبارزه با فساد اقدامی کند مبتنی بر این اطلاعات شفاف اظهارنظر و عمل خواهد کرد.