بزرگنمايي:

اخبار محرمانه -
حقوق‌ 20 تا 50 میلیونی متصدیان بازنشستگان
k ٦.٥
١٩
شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
مهفام سلیمان‌بیگی| سید‌میعاد صالحی، مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری، در اینستاگرام خود از انتشار فهرستی از حقوق و مزایای یک دستگاه اجرائی برای اولین‌بار خبر داد. او درحالی‌که تأکید داشت: «ما نسل سومی‌ها در حال عمل به قولمان برای شفافیت هستیم»، سایر دستگاه‌های دولتی، حاکمیتی و عمومی را نیز به چالش اعلام حقوق دعوت کرد. فهرست منتشر‌شده از حقوق‌ها، میانگین دریافتی مدیران را 20 تا 25 میلیون تومان اعلام کرده و بیشترین حقوق خالص دریافتی متعلق به یکی از مدیران مجموعه‌ها را مبلغ 53 میلیون تومان نشان می‌دهد. البته در این بین، اسامی‌ای هستند که اشاره‌ای به حقوق آنها نشده و مشخص نیست علت آن چیست. با جست‌وجویی در مدارک این مسئولان مشخص می‌شود که مدارک آنها کاملا متنوع است، اما رتبه نخست آنها متعلق به فردی است که کارشناسی عمران دارد و در شرکتی کمتر مرتبط با تحصیلاتش، مشغول به فعالیت است. مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشور در حالی افشای این حقوق‌ها را موجب افزایش اعتماد و دلبستگی مردم به مسئولان می‌خواند که حداقل مبلغ دریافتی بازنشستگان از این صندوق یک میلیون و 516 هزار تومان است. با این حساب، حقوق مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری آتیه صبا، 35 برابر دستمزد یک کارگر ساده است.
‌ نوک یخی در اقیانوس مخفی دستمزد‌ها
اگرچه انتشار این فهرست گامی مثبت و قابل تقدیر برای رسیدن به شفافیت در شرکت‌ها و دستگاه‌های دولتی است، اما وحید شقاقی‌شهری، کارشناس اقتصادی، مبالغ منتشر‌شده را نوک کوه یخی می‌داند که بخش اعظم آن زیر اقیانوس مخفی شده است و ادعا می‌کند که این مبالغ فقط بخشی بسیار جزئی از منافع کلانی است که برای مدیران وجود دارد. او اوضاع این صندوق را اسفناک می‌خواند و معتقد است انتشار این فهرست با هدف ایجاد شفافیتی سطحی و حداقلی از آن رو‌به‌رو است که با ایجاد توهم شفافیت جلوی ردیابی رانت‌های عظیم این صندوق و تقبیح فعالیت‌های غیرشفاف آنان گرفته شود.
‌ صندوق بازنشستگی کشوری؛ حیاط‌خلوت دولت‌ها
شقاقی‌شهری با بیان اینکه صندوق بازنشستگی همواره حیاط‌خلوت دولت‌ها بوده است، ادامه می‌دهد: متأسفانه این نهادها ماهیت مشخصی ندارند. ظاهرا جزء مؤسسات عمومی غیردولتی هستند. شفافیت‌ها و نظارت‌ها در این صندوق همواره حداقلی بوده و منافع کلانی هم وجود داشته است. معمولا این نهادها مانند حیاط‌خلوت بوده‌اند و شفافیت لازم را ندارند، همچنین رانت بسیاری در آنها وجود داشته و دارد. یکی از بحران‌های فعلی و جدی کشور همین ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی است. یکی از مسائل کلیدی در این بحران این است که عملکردی متناسب با حقوق و مزایا و دریافتی‌های مدیریت‌های مجموعه‌ها وجود نداشته است. شایان ذکر است که این حقوق‌های نجومی نوک قله یخی است که خود را نشان می‌دهد، درحالی‌که بخش اعظم کوه یخ زیر اقیانوس پوشیده باقی مانده است. رانت و فساد عظیمی در این صندوق‌های بازنشستگی وجود دارد و حقوق‌های منتشر‌شده فقط بخش کوچکی از دریافتی‌ها را نشان می‌دهد.
‌ پستوی تاریک صندوق‌ها
این کارشناس اقتصادی می‌افزاید: دست گذاشته‌ایم روی 53 میلیون تومان که دریافتی یک مدیرعامل است یا مبالغ دیگری که به بیان خودشان میانگین آن بین 20 تا 25 میلیون تومان در سال 97 بوده است، حال آنکه این بخشی بسیار جزئی از منافع کلانی است که وجود دارد. متأسفانه ما از این صندوق‌ها هرگز عملکرد شفاف ندیده‌ایم. حیاط‌خلوت دولت‌ها‌بودن این صندوق‌ها موجب شده است وضعشان هرروز بدتر از دیروز شود و به مرحله‌ای رسیدند که امسال دولت 80 هزارمیلیارد تومان در بودجه برای کمک به کسری دو صندوق (صندوق بازنشستگی کشوری و لشکری) تخصیص داده است. ما در 10 سال آینده نصف بودجه کشور را باید صرف صندوق‌های بازنشستگی کنیم و این یعنی یک بحران جدی و دلیل آن هم این است که هیچ شفافیتی در عملکرد این صندوق‌ها وجود نداشته است.
‌ ردگم‌کنی با انتشار حقوق‌های دم‌دستی
شقاقی‌شهری از وجود رانت‌های عظیم در این صندوق خبر می‌دهد و تصریح می‌کند: حقوق‌های منتشر‌شده در این فهرست به عبارتی دم‌دستی و سطحی هستند؛ به این معنا که در صندوق‌های بازنشستگی اگر شفافیت باشد متوجه خواهیم شد که رانت‌هایی بسیار گسترده وجود دارد. انتشار این حقوق‌های دم‌دستی یک اقدام اولیه در مسیر شفاف‌سازی است تا ما به دنبال رد رانت‌ها و تقبیح آن نرویم و از ایجاد شفافیت ازسوی مدیر جوان خشنود باشیم.
این کارشناس معتقد است ایجاد شفافیت در صندوق‌های بازنشستگی یک کار ریشه‌ای است. او اذعان می‌کند: این صندوق‌ها به تاراج رفته‌اند و در دولت‌های مختلف اوضاع بسیار بدی داشته و دارد. اولین بحث این است که باید ماهیت این صندوق‌ها مشخص شود. الان نه دولتی هستند و نه خصوصی و نه به‌روشنی جزء مؤسسات عمومی غیر‌دولتی محسوب می‌شوند. علاوه بر مسئله بحران هویت مشخص، شفافیت ندارند و پاسخ‌گو نیستند. آنان هرگز انتظارات بازنشسته‌ها را برطرف نکرده‌اند و حالا هم به یک بحران خورده و اوضاعشان هر روز بدتر می‌شود.
‌ رگه‌ای از رانتی عظیم
او در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان به شفافیتی حقیقی در این صندوق‌ها دست یافت، می‌گوید: شفاف‌سازی باید در حوزه منافع و رانت‌های مختلفی صورت گیرد. لازم است استخدام‌ها، سفرهای خارجی، گردش مالی مجموعه مدیریتشان و گزارش‌های عملکردشان درنظر گرفته و به‌‌طور دقیق بررسی شود؛ همچنین به میزان برآورده‌کردن انتظارات ازسوی آنان توجه شود تا شفافیت ایجاد شود. اگر گردش مالی مجموعه مدیریت را کنترل کنیم می‌فهمیم که رگه‌ای از رانت عظیم در گذشته در این صندوق‌ها حاکم بوده است و همه این فعالیت‌ها و انتشار فهرست‌ها نتیجه‌ای حداقلی در شفافیت دارد. او در آخر می‌افزاید: یکی از دلایلی که این صندوق‌ها اکنون این‌قدر به مشکل خورده‌اند فساد و رانتی بوده که این مؤسسات در سالیان دراز درگیر آن شده‌اند. آنان حقوق‌های توده ملت را گرفته‌اند و نیازهایشان را برطرف نکرده‌اند. همچنین به علت رانت هرگز شفاف عمل نکرده‌اند.