بزرگنمايي:

اخبار محرمانه -
هدف بن‌علوی از سفر به تهران 2
k ٢.٩
٠
دنیای اقتصاد / متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
همزمان با افزایش تنش‌ها میان ایران و آمریکا، روزنامه العرب در خبری مدعی شد که وزیر خارجه عمان در سفر به تهران حامل یک پیام از طرف مقامات آمریکایی بوده است. این در شرایطی است که وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با CNN احترام را شرط اصلی برای هر گونه مذاکره دانست. پیش‌تر حسن روحانی با تاکید بر اینکه من طرفدار دیپلماسی و مذاکره هستم، اضافه کرد که امروز شرایط مذاکره فراهم نیست. در همین حال چند چهره شاخص حزب جمهوری‌خواه در سخنانی مخالفت خود را با هرگونه درگیری نظامی با ایران اعلام کردند.
یک روزنامه عربی مدعی شد یوسف بن‌علوی، وزیرخارجه عمان، در سفر غیرمنتظره روز دوشنبه به تهران، به همتای ایرانی خود پیامی از جانب آمریکا تحویل داده است. این منابع مدعی شدند که سفر بن‌علوی به تهران، پس از آن انجام شد که پمپئو چند روز پیش در تماسی تلفنی به سلطان عمان اطلاع داد که هدف آمریکا، «براندازی نظام» ایران نیست؛ بلکه تغییر رفتار آن است و به همین دلیل است که واشنگتن تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال کرده است. این در شرایطی است که محمد‌جواد ظریف شرط پذیرش پیشنهاد ترامپ برای مذاکره ایران و آمریکا را «نشان دادن احترام» از سوی آمریکایی‌ها در قبال ایران عنوان کرده است. به گزارش «فرارو»، روز دوشنبه، یوسف بن‌علوی که کشورش در میانجیگری میان ایران و آمریکا سابقه تاریخی دارد، به‌طور غیرمنتظره به تهران سفر و با محمدجواد ظریف، وزیرخارجه جمهوری اسلامی، دیدار و گفت‌وگو کرد. وزارت امورخارجه ایران، با صدور بیانیه‌ای رسمی، بدون ارائه جزئیات گفت‌وگو‌های ظریف و بن‌علوی اعلام کرد که دو طرف «درخصوص روابط دوجانبه و مهم‌ترین مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی» تبادل‌نظر کرده‌اند.
سفر ناگهانی بن‌علوی، درحالی صورت گرفته است که تنش‌ها میان ایران و آمریکا در منطقه به سطح کم‌سابقه‌ای رسیده است. به همین دلیل، برخی ناظران این گمانه‌زنی را مطرح کرده‌اند که دیپلمات عمانی ممکن است پیامی از جانب واشنگتن به تهران آورده باشد. خصوصا که چند روز پیش، مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا با قابوس بن‌سعید، سلطان عمان تلفنی گفت‌وگو کرده بود. حال روزنامه فرامنطقه‌ای «العرب» که به دولت قطر نزدیک است، به نقل از دیپلمات‌های غربی، مدعی شد بن‌علوی واقعا از جانب آمریکا به ایران پیامی آورده که در آن واشنگتن برای مذاکره با تهران ابراز تمایل کرده است. این منابع مدعی شدند که سفر بن‌علوی به تهران، پس از آن انجام شد که پمپئو چند روز پیش در تماسی تلفنی به سلطان عمان اطلاع داد که هدف آمریکا «براندازی نظام» ایران نیست؛ بلکه تغییر رفتار آن است و به همین دلیل است که واشنگتن تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال کرده است.
واشنگتن در پیام خود به تهران، برای مذاکره با ایران براساس شروط مشخص (12شرط اعلام‌شده وزیرخارجه آمریکا) اعلام آمادگی کرده است. با این حال، طبق ادعای منابع العرب، پیام بن‌علوی جنبه تهدید‌آمیز هم داشته است. براساس این ادعا، پیام آمریکایی بن‌علوی حاوی این نکته بود که اگر ایران اقدامی «خصمانه» علیه آمریکا یا متحدان منطقه‌ای آن انجام دهد، آمریکا آماده است که در تشدید تنش با ایران به سطوح بالایی برود. منابع العرب در ادامه مدعی شدند که هفته گذشته، یک فرستاده قطری در سفری سری به تهران، پیام مشابهی از جانب آمریکا به مقامات ایرانی داد. اما ایران به قطر اعتماد زیادی ندارد و ترجیح داد همین پیام را از عمان دریافت کند. چراکه ایران در توانمندی عمان در ایفای نقش واسطه میان تهران و واشنگتن شکی ندارد. گفتنی است که عمان در گذشته نقش مهمی در فراهم کردن زمینه مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا ایفا کرده بود و با اوج‌گیری مجدد تنش‌ها میان تهران و واشنگتن، بار دیگر از احتمال میانجیگری آن سخن رفته است. سفر بن‌علوی از این نظر اهمیت دارد که مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا روز چهارشنبه هفته گذشته با سلطان قابوس، پادشاه عمان درباره تنش‌ها با ایران رایزنی کرده‌ است. پمپئو از دیپلمات‌های اروپایی هم خواسته تا به کاهش تنش‌ها با تهران کمک کنند. جلسه ویژه ترامپ با سرپرست پنتاگون و رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا هفته گذشته برگزار شد. پنج مقام بلندپایه که مباحثات این نشست را در اختیار نیویورک‌تایمز قرار داده‌اند، خبر داده‌اند که ترامپ «سر‌سختانه» با هرگونه گزینه جنگ با ایران مخالفت کرده و خواستار یافتن راه‌‌حل‌های دیپلماتیک با هدف «کاهش تنش‌ها با تهران» شده است. در همین خصوص مقامات کاخ‌سفید به روزنامه نیویورک‌تایمز خبر داده‌اند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا تلاش کرده است در روزهای اخیر ترمز تقابل با ایران را به سرکردگی جان بولتون، مشاور امنیت‌ملی کاخ‌سفید بکشد و در همین راستا به پاتریک شاناهان، سرپرست پنتاگون و ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا قاطعانه اعلام کرده است که بنا ندارد با ایران وارد جنگ شود. در همین زمان دیپلمات‌های ارشد دولت وی در تلاشند تا راه‌هایی را برای کاهش تنش‌ها با ایران بیابند.
عقب‌نشینی واشنگتن
از سوی دیگر و در ادامه تغییر لحن مقامات واشنگتن در مورد ایران، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده نیز در تازه‌ترین اظهارنظر درباره افزایش تنش با ایران گفت او قصد «جنگ با ایران» را ندارد، اما می‌خواهد مطمئن شود که «ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد». این اظهارنظر پس از آن مطرح می‌شود که چند رسانه‌ آمریکایی به نقل از منابع مختلف طی چند روز اخیر گزارش داده بودند که دونالد ترامپ به‌دنبال گزینه نظامی علیه ایران نیست. در روزهای گذشته همزمان با حضور ناو هواپیمابر «آبراهام لینکلن» در نزدیکی خلیج‌فارس، برخی رسانه‌های آمریکایی مدعی شده‌اند که واشنگتن گزینه درگیری نظامی با ایران را مورد بررسی قرار داده است. اظهارات «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید که مدعی شد استقرار این ناو و بمب‌افکن‌های آمریکایی در منطقه برای مقابله با «تهدید ایران» است هم بر این فضا دامن زد. با این وجود، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در چند توییت این ادعاها را رد و رسانه‌ها را به انتشار «اخبار جعلی» متهم کرد. به نوشته روزنامه «نیویورک‌تایمز» ترامپ هفته گذشته در جلسه‌ای با حضور مقام‌های ارشد دولت، تاکید کرده که به‌دنبال جنگ با ایران نیست.
نزاع پمپئو و بولتون بر سر ایران
نشانه‌ای دیگری که می‌توان برای تمایل آمریکا به مذاکره با ایران مطرح کرد، بروز اختلافات در تیم ترامپ است. در همین خصوص نشریه آمریکایی پولیتیکو در گزارشی از تعمیق شکاف میان جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا با مایک پمپئو وزیرخارجه و برایان هوک نماینده او در امور ایران خبر داد. این نشریه در بخشی از این گزارش آورده است؛ در‌حالی‌که پمپئو تمام تلاش خود را به کار بسته تا مواضع ترامپ را در زمینه سیاست خارجی پیش ببرد، بولتون سیاست‌های متناقض را هدایت می‌کند. در شرایطی که پمپئو به‌دنبال مذاکره با ایران است، بولتون، لحن و سیاست‌هایی کاملا متناقض را پیش می‌برد.
براساس گفته دو منبع آگاه به مواضع و تفکر مایک پمپئو و برایان هوک، نماینده او در امور ایران، هدف این دو مقام از تحت فشار قراردادن ایران بازگرداندن این کشور به میز مذاکرات است. در طرف مقابل بولتون قرار دارد که نسبت به ماهیت مذاکره و ارزش آن با دشمنان آمریکا تردیدهای جدی را مطرح کرده است؛ او فردی است که پیش از پیوستن به کاخ‌سفید بارها به‌طور علنی خواستار تغییر رژیم در ایران شده بود. درحالی‌که پمپئو تمام تلاش خود را به کار بسته است تا مواضع ترامپ در عرصه سیاست‌خارجی را دنبال کند، بولتون زمان خود را صرف شکل دادن به سیاست‌هایی کرده که البته در مواردی نیز با خواسته‌های ترامپ در تضاد بوده است؛ بارزترین نمونه این ناهماهنگی‌ها، زمانی رخ داد که بولتون با تصمیم ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه مخالفت کرد. تهدیدهای نظامی دولت آمریکا علیه ایران باعث شده است که بسیاری از مخالفان اقدام نظامی نسبت به بی‌تجربگی پاتریک شاناهان، سرپرست جدید وزارت دفاع ابراز نگرانی کنند. آنها توانایی وی برای ایستادن در مقابل افراد جنگ‌طلبی همچون جان بولتون را زیرسوال می‌برند.