بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - انتخاب /متن پیش رو در انتخاب منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
رحمان قهرمانپور می گوید اینکه بگوییم منجر به نجات برجام می‌شود اغراق‌آمیز است. الان هیچ توافقی بین ایران و آژانس صورت نگرفته است. گروسی هم گفته است که از روند همکاری ایران و آژانس کاملاً ناراضی هستم و در بن بست قرار گرفتیم. اینکه بگوییم ایران و آژانس در حال همکاری هستند، از نظر گروسی و برداشت ایشان درست نیست. ما شاهد اتفاق مهمی در این سفر نبودیم.
سفر گروسی به ایران دستاورد‌های مبهمی به همراه داشته است. برخی معتقدند که محتوای این سفر به سوی توافق مهم حرکت می‌کند برخی نیز در مقابل معتقدند که اتفاق خاصی رخ نداده و گروسی چندان هم از ایران راضی نیست.
به جهت بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با رحمان قهرمانپور، کارشناس روابط بین‌الملل، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:
ایران و اژانس ظاهراً روی اجرای بیانیه اسفند توافق کردند؛ نظرتان درباره اهمیت این موضوع چیست؟
برداشت من مبنی بر توافق نیست. حرف‌های گروسی در بازگشت به وین نشان می‌دهد که دو طرف در اجرای توافق اسفند 1401 اختلاف دارند. این اختلافات به نوع برداشت ایران و آژانس از توافق جامع پادمانی برمی گردد. ایران معتقد است که وظایف‌اش در این توافق جامع بر اساس تفسیر محدود است؛ اما آژانس تصویر دیگری دارد و معتقد است که ایران باید بر اساس خواست آژانس، یک سری همکاری انجام دهد.
همزمان، گروسی از پیشنهادات جدید و مهمی سخن گفته؛ اسلامی هم گفته است که تمرکز روی حل مسأله دو مکان ادعایی ست. ارزیابی‌تان چیست؟
اسلامی بحثی را مطرح کرده که فنی و حقوقی است. او گفته است که ایران به آژانس پیشنهاد می‌کند مسائل گذشته و حال و آینده از هم تفکیک شوند. او اشاره کرده که دو موضوع ورامین و تورقوز آباد مربوط به گذشته است و اگر حل شد بر چارچوب بحث مطالعات ادعایی نظامی است. آقای اسلامی می‌گوید ما حاضریم مسأله این مکان را حل کنیم به شرطی که آژانس آن را مسائل قدیمی تحلیل کند. گروسی در اظهارات قبلی خود چنین برداشتی را رد کرده و تأکید دارد که فعالیت‌های گذشته ایران قابل تفکیک از فعالیت‌های فعلی نیست. یعنی آژانس فعالیت‌های گذشته، فعلی و آینده را مرتبط به هم می‌بینم. به همین خاطر گروسی بار‌ها تأکید کرده که آگاهی ما از دامنه فعالیت هسته‌ای ایران، مدام در حال کاهش است.
ایا این گفتگو و اجرای این توافق می‌تواند برجام را حداقل تا مهر 2025 مه موعد انقضای اسپ بک است، حفظ کند؟
حتماً بی ارتباط نیست اما اینکه بگوییم منجر به نجات برجام می‌شود اغراق‌آمیز است. الان هیچ توافقی بین ایران و آژانس صورت نگرفته است. گروسی هم گفته است که از روند همکاری ایران و آژانس کاملاً ناراضی هستم و در بن بست قرار گرفتیم. اینکه بگوییم ایران و آژانس در حال همکاری هستند، از نظر گروسی و برداشت ایشان درست نیست. ما شاهد یک اتفاق مهمی در این سفر نبودیم. گروسی گفت به جای اینکه از طریق رسانه‌ها و غیرمستقیم ملاحظات خود را به ایران منتقل کنیم، توانستیم مستقیماً با ایران صحبت کنیم. ایران صحبت‌های گروسی را نپذیرفته و صحبت‌های اسلامی را هم گروسی نپذیرفته است.
به نظر شما این مذاکرات و سیگنال مثبت ایران چقدر می‌تواند به مذاکرات همزمان ادعا شده در مسقط مرتبط باشد؟
ارتباط وجود دارد اما اینکه این ارتباط چقدر معنادار است، مشخص نیست. دیپلمات‌ها همیشه تبادل پیام می‌کنند و همیشه این تمایل وجود دارد. اما از خواستن تا توانستن فاصله زیادی است. سفر گروسی و اظهارات دو طرف، با آنچه اتفاق افتاد نشان می‌دهد که بین خواستن‌های دو طرف اختلاف و شکاف زیادی هست. دو طرف باید تلاش کنند خواست‌های خود را به یکدیگر نزدیک کنند. آن وقت از ارتباط مذاکرات مسقط با تحولات در همکاری بین ایران و آژانس حرف بزنیم. فراموش نکنیم که گروسی اشاره کرده بود که قدرت‌های بزرگ مثل گذشته به موضوع هسته‌ای ایران توجه نمی‌کنند. منظور این بود که جنگ اوکراین و غزه باعث شده هسته‌ای شدن ایران جز دغدغه‌های آمریکا و اروپا نباشد. درست است دیدار‌هایی اتفاق می‌افتد اما نمی‌توان آن‌ها را به معنای نزدیک شدن به یک توافق مهم تلقی کرد. این صحبت‌ها و توافقات احتمالی خیلی ارزش دیپلماتیک ندارد.